دیپلمات بازنشسته ایرانِی: برای بایدن بازگشت به برجام پایان کار نیست

انتخاب/متن پيش رو در انتخاب منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مدير کل سابق وزارت خارجه معتقد است که «در صورت تثبيت رياست جمهوري جو بايدن، به طور طبيعي اروپا از اين اتفاق استقبال خواهد کرد و مجددا شاهد نزديکي و همکاري فشرده و تنگاتنگ ميان دو طرف خواهيم بود. بر خلاف دوران ترامپ که به نوعي بر يکجانبهگرايي تاکيد داشت، به سمت چندجانبهگرايي و بينالملل گرايي حرکت خواهد کرد. اما در مجموع بايد نسبت به اين مساله آگاه بود که احتمالا سياستهاي اروپا و آمريکا در ارتباط با خاورميانه و ايران بيش از پيش با يکديگر هماهنگ ميشود.»
قاسم محبعلي، کارشناس مسائل خاورميانه و مدير کل سابق خاورميانه وزارت خارجه، در ارزيابي خود از روند اعلام نتابج انتخابات رياست جمهوري آمريکا و جايگزين شدن جو بايدن در کاخ سفيد به خبرنگار «انتخاب» گفت: «در ابتدا بايد توجه داشت که از اتفاق به قدرت رسيدن جو بايدن بايد استقبال کرد؛ زيرا که دونالد ترامپ 4 سال بسيار سختي را براي ايران به وجود آورد و با تحريمهاي همهجانيه و بيسابقه خود وضعيت دشواري را بر کشور تحميل کرد. او در ابتدا از برجام خارج شد، تحريمها را را بازگرداند، به ترور سردار سليماني اقدام کرد و حتي براي بازگرداندن تحريمها بينالمللي شوراي امنيت اقدام کرد. در چنين شرايطي بايد منتظر ماند و ديد که بايدن چه سياستها و اقداماتي را در برابر ايران در پيش خواهد گرفت. در حقيقت، بايدن را بايد از روي اقدامات او قضاوت کرد. اگر سياستهاي اعلامي و اعمالي او در جهت منافع ملي ايران بود، بايد واکنشي مثبت به او نشان دهيم. اما با در نظر گرفتن تمامي جوانب فعلا زود است که با عجله کردن نسبت به حضور بايدن در کاخ سفيد حرف زد.»
اين کارشناس مسائل خاورميانه در بخشي ديگر از گفتههاي خود در ارتباط با اينکه در صورت عدم بازگشت بدون پيششرط بايدن به برجام، ايران چه سياستي را بايد اتخاذ کند، تاکيد کرد: «در اين زمينه بايد به يک واقعيت مهم توجه داشت که همزمان با اقدامات ترامپ، ايران نيز برخي اقدامات را در زمينه کاهش تعهدات برجامي انجام داده است. بنابراين بايد گفت که به هيچ عنوان وضعيت همانند 4 سال قبل نبوده و نيست؛ بايدن نيز نميتواند در وضعيت گذشته در مقابل تهران سياستورزي کند. به طور حتم اگر بايدن اعلام کند که به برجام باز خواهد گشت، بايد ايران از ان استقبال کند. اما طبيعتا هر اقدام سياسي نيازمند يک سري پيش شرط خواهد بود.»
محبعلي در بخشي ديگر از اظهارات خود تصريح کرد: «در صورت تثبيت رياست جمهوري جو بايدن، به طور طبيعي اروپا از اين اتفاق استقبال خواهد کرد و مجددا شاهد نزديکي و همکاري فشرده و تنگاتنگ ميان دو طرف خواهيم بود. بر خلاف دوران ترامپ که به نوعي بر يکجانبهگرايي تاکيد داشت، به سمت چندجانبهگرايي و بينالملل گرايي حرکت خواهد کرد. اما در مجموع بايد نسبت به اين مساله آگاه بود که احتمالا سياستهاي اروپا و آمريکا در ارتباط با خاورميانه و ايران بيش از پيش با يکديگر هماهنگ ميشود لذا از جهاتي ميتوان اين مساله را مثبت و از جهاتي ديگر منفي مورد ارزيابي قرار داد.»
وي افزود: «همانطور که تجريه نشان داد، اتحاديه اروپا توانايي و آمادگي ايستادگي در برابر آمريکا را ندارد لذا انتظار بخشي از سياسيون کشور براي اتخاذ رويکرد مجزاي اروپا از آمريکاي عصر ترامپ به هيچ عنوان نتيجهبخش نبوده است. به نظر ميرسد همانگونه که اروپا خواستار بازگشت کامل ايران به تعهدات برجامي است ما نيز بايد از اجراي برجام استقبال کنيم. به عبارتي ما بايد به تعهدات خود عمل کنيم و آنها نيز به تعهدات خود عمل کنند.»
مدير کل سابق وزارت خارجه در بخشي ديگر از گفتههاي خود پيرامون پيششرطهاي اعلام شده از سوي بايدن براي مذاکره با ايران تاکيد کرد: «در پروتکل حزب دموکرات براي 2020 با صراحت به اين نکته اشاره شده که آمريکا علاقمند بازگشت به برجام است، بدين شرط که ايران نيز تعهدات خود را رعايت کند اما برجام پايان کار نيست بلکه نقطه آغاز کار است لذا ميتوان گفت که از نگاه آمريکا، برجام مقدمهاي براي مذاکره در ديگر زمينهها باشد. به طور حتم هر شخصي به عنوان رئيسجمهور آمريکا انتخاب شود، چنين مباحثي را مطرح خواهد کرد اما تفاوت ترامپ اين بود که او خواهان توقف کل برنامه هستهاي ايران بود.»
اين کارشناس مسائل خاورميانه در پايان تصريح کرد: «به نظرم اين گزاره که ترامپ و بايدن هيچگونه تفاوتي براي ايران ندارد، تا حدودي نادرست است، در واقع ميتوان گفت تفاوتهايي ميان دو طرف وجود دارد و اين تنها براي ايران نيست، بلکه کل جهان ميان بايدن و ترامپ تفاوت قائل هستند. به طور حتم ميان کسي که از مذاکره و بازگشت به برجام حرف ميزند و کسي که تداوم فشار حداکثري را مطرح ميکند، تفاوت وجود دارد.»