کرونا و بربادرفتن رویاهای سلمان

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

دسامبر سال گذشته زماني که عربستان سعودي به‌عنوان اولين کشور جهان عرب، رياست دوره‌اي گروه 20 (G 20) را در اختيار گرفت، اميد زيادي در ميان رهبران بزرگ‌ترين صادرکننده نفت جهان و متحد کليدي ايالات متحده در خاورميانه براي بهبود موقعيت رياض در جهان ايجاد شد. «ملک سلمان» پادشاه و «محمد بن‌سلمان» وليعهد عربستان براي توجه بين‌المللي به عربستان در زمان حضور رهبران 20 اقتصاد اول جهان و ارتقاي نقش بين‌المللي رياض رؤياپردازي مي‌کردند و وليعهد جوان اميدوار بود تا از اين فرصت براي تبليغ هرچه بيشتر برنامه‌هاي اصلاحات گسترده خود در جامعه عربستان استفاده کند.
اما در يک سال گذشته، همه‌گيري ويروس کرونا ضربه‌اي جبران‌ناپذير به اقتصاد جهان زد و باعث شده تا نشست گروه 20، تحت‌الشعاع اين همه‌گيري برگزار شود.
سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي که يکي از اصلي‌ترين برنامه‌هاي اصلاحات اقتصادي مد‌نظر محمد بن‌سلمان بود، در يک سال اخير و به دليل شيوع کرونا چندان محقق نشده و به گفته مقام‌هاي اين کشور انتظار دارند اين روند از ابتداي سال 2021 روندي صعودي داشته باشد.
با‌اين‌حال «رابرت موگيلنيکي» تحليلگر تحولات جهان عرب در مؤسسه واشنگتن، اعتقاد دارد که «اگرچه شرايط کاملا ايدئال نيست، رياض بايد برنامه‌هاي خود را اجرا کند و از اين نشست بيشترين بهره‌برداري ممکن را داشته باشد».
مهم‌ترين دستور کار نشست گروه 20، مقابله با تبعات شيوع ويروس کرونا و بيماري کوويد19 است. بررسي راه‌هاي جلوگيري از تأثيرگذاري بيشتر اين همه‌گيري بر اقتصاد جهاني و ايجاد تسهيلاتي براي تسويه بدهي فقيرترين کشورها، از‌جمله موضوعاتي است که در اين نشست مورد بحث قرار خواهد گرفت.
حکومت عربستان و در صدر آن، محمد بن‌سلمان اميدوار است تا با وجود محدوديت‌ها براي شرکت مقام‌هاي بين‌المللي در عربستان در زمان برگزاري نشست گروه 20، بتواند توجه بيشتري از سوي قدرت‌هاي برتر اقتصادي جهان براي برنامه‌هاي بلند‌پروازانه خود در حوزه سرمايه‌گذاري و توريسم جلب کند؛ اما در اين مسير موانعي وجود دارد. از زمان روي‌کار‌آمدن محمد بن‌سلمان و با وجود وعده‌هايي درباره بهبود وضعيت حقوق بشر و اعطاي آزادي‌هاي سياسي و اجتماعي، سرکوب مخالفان روند شديد‌تري داشته که شاخص‌ترين اين سرکوب‌ها در سال 2018 با قتل جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار منتقد سعودي، در کنسولگري عربستان در استانبول رقم خورد.

---

بازار

---

نشست ضد گروه 20
با وجود واکنش‌هاي بين‌المللي به اين جنايت، سرکوب مخالفان و منتقدان از سوي حکومت عربستان ادامه يافته و با وجود تبليغات گسترده در داخل عربستان براي برگزاري نشست گروه 20، گروه‌هاي حقوق‌بشري بين‌المللي و قانون‌گذاران غربي با اشاره به سابقه حکومت عربستان در نقض گسترده حقوق بشر از کشورهاي عضو گروه 20 خواستند تا اين نشست را تحريم کنند. ده‌ها قانون‌گذار در بريتانيا، اتحاديه اروپا و ايالات متحده از‌جمله مخالفان شرکت کشورهاي غربي در اين نشست بودند. علاوه‌بر‌اين، شهرداران لندن، پاريس، نيويورک و لس‌آنجلس هم نشست گروه 20 به ميزباني عربستان را تحريم کرده‌اند. در همين زمينه، گروه‌هاي شناخته‌شده و مطرح حامي حقوق بشر روز گذشته نشست ضد گروه 20 را با موضوع «نقض حقوق بشر در پادشاهي عربستان» با حضور قانون‌گذاران آمريکايي، نامزد جمال خاشقجي و خانواده‌هاي فعالان زنداني از‌جمله «لوجين الحثلول»، که از سه هفته قبل در اعتراض به شرايطش در زندان اعتصاب غذا کرده، برگزار کردند.
«مايکل پيج»، معاون مدير بخش خاورميانه ديده‌بان حقوق بشر، مي‌گويد: «متأسفانه رهبران گروه 20 توجه چنداني به نقض گسترده حقوق بشر در عربستان نمي‌کنند و در عوض به تبليغ آنچه مي‌پردازند که حکومت رياض خواستار آن است. به‌اين‌ترتيب با افزايش سرمايه‌گذاري خارجي و افزايش درآمد حکومت عربستان بايد در انتظار شدت‌گرفتن سرکوب‌ها در داخل عربستان باشيم».
در روزهاي ابتدايي ماه نوامبر، سفير عربستان در بريتانيا در واکنش به اعتراض‌هاي گسترده بين‌المللي گفت که حکومت عربستان در حال بررسي شرايط عفو و بخشش براي برخي از فعالان حقوق زنان است که در زندان هستند؛ اما ساعاتي پس از انتشار اين اظهارات، سفير عربستان گفته‌هاي خود را پس گرفت.
عربستان سعودي در پي فشارهاي بين‌المللي ناشي از قتل جمال خاشقجي، هشت نفر را به مدت هفت تا 20 سال زنداني کرد؛ اما با وجود تأکيد نهادهاي امنيتي و اطلاعاتي بين‌المللي مبني بر آگاهي کامل و نظارت محمد بن‌سلمان بر عمليات قتل اين روزنامه‌نگار، هيچ اتهامي متوجه وليعهد سعودي نشد.

بيانيه عفو  بين‌الملل
در آستانه برگزاري نشست گروه 20، عفو بين‌الملل با انتشار بيانيه‌اي از کشورهاي عضو نشست خواست تا در کنار مباحث مربوط به کرونا و چالش‌هاي اقتصادي آن، به اين کشور فشار بياورند تا فعالان حقوق زنان را آزاد کند.
گروه حقوق مدني مستقر در بريتانيا در بيانيه‌اي اعلام کرد: «فعالاني که فعاليت‌هاي حاميان حقوق زنان در کشورهاي حاشيه خليج فارس را رهبري مي‌کردند، همچنان زنداني هستند يا در آستانه دادگاهي‌شدن قرار دارند. اين در حالي است که يکي از برنامه‌هاي عربستان در نشست گروه 20، افزايش ظرفيت‌هاي خود براي توانمندسازي زنان عنوان شده است». 
اين گروه از اعضاي گروه 20 خواسته است تا مشخصا از پادشاهي رياض خواستار آزادي «لوجين الحثلول» «ناصيمه الصدا»، «سامر بدوي»، «نوف عبدالعزيز» و «مايا الزهراني» شوند که در سال 2018 دستگير شدند. اين فعالان حقوق زنان کمي قبل از لغو محروميت زنان عربستاني از رانندگي بازداشت شدند. حکومت عربستان در توجيه نگهداري اين زنان در بازداشت گفته است که اين افراد با رسانه‌هاي خارجي، ديپلمات‌ها و گروه‌هاي حقوق‌بشري خارجي در ارتباط بوده‌اند.
«لين معلوف»، معاون مدير منطقه‌اي عفو بين‌الملل در خاورميانه و شمال آفريقا، مي‌گويد: «براي مقامات سعودي اجلاس گروه 20 اهميت بسيار زيادي دارد. اين لحظه‌اي است که آنها مي‌توانند دستورالعمل اصلاحات خود را براي جهانيان تبليغ کنند و نشان دهند که کشورشان براي ادغام‌شدن در تجارت جهاني کاملا آماده است. در‌اين‌حال اصلاح‌طلبان واقعي عربستان سعودي پشت ميله‌هاي زندان هستند. رهبران گروه 20 به جاي همراهي با نمايش‌هاي رهبران عربستان و سفيدنمايي وضعيت اين کشور، بايد از اين اجلاس به‌عنوان فرصتي براي دفاع از فعالاني استفاده کنند که تعهد واقعي خود را براي توانمندسازي زنان نشان داده‌اند.
 

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar