نگاهی به احتمال کاندیداتوری 19 چهره اصلاح‌طلب در انتخابات 1400

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
 
سيدحسن خميني، اسحاق جهانگيري، محمدرضا خاتمي، محمدرضا عارف، محمدجواد ظريف، علي مطهري، رضا اردکانيان، علي لاريجاني، مسعود پزشکيان، محمدجواد آذري جهرمي، محمدباقر نوبخت، سورنا ستاري، عبدالناصر همتي، علي‌اکبر صالحي، محمد صدر، مجيد انصاري، عبدالواحد موسوي لاري، معصومه ابتکار و شهيندخت مولاوردي. اين 19 رجل سياسي، فهرست 19 گزينه کانديداتوري انتخابات رياست‌جمهوري نيست که روزنامه و مطبوعه‌اي چون «اعتماد» در گزارشي به عنوان گزينه‌هاي احتمالي اصلاح‌طلبان براي انتخابات 1400 درباره احتمال حضور و شانس موفقيت‌شان در جلب آراي شهروندان گمانه‌زني کرده باشد. اين فهرست بلندبالايي است که ديروز محسن هاشمي‌رفسنجاني در قامت رييس شوراي مرکزي حزب کارگزاران سازندگي و البته رييس کارگروهي که به‌منظور برنامه‌ريزي در خصوص چگونگي ورود اين تشکل اصلاح‌طلب به انتخابات 1400 تاسيس شده، در اختيار ايسنا قرار داده است. 

هاشمي‌رفسنجاني که از قضا نام خودش نيز در اغلب گزارش‌ها و گمانه‌زني‌هاي مطبوعاتي درباره گزينه‌هاي اصلاح‌طلبان براي انتخابات 1400 مطرح بوده و باوجود تکذيب صريح و سفت و سخت احتمال کانديداتوري‌اش، همچنان سوژه برخي از اين گمانه‌زني‌هاي انتخاباتي است، درحالي از اين فهرست 19 نفره پرده‌برداري کرده که پيش از اعلام نام اين 19 چهره اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا، يک تبصره مهم را يادآور شده و آن اينکه «حضور نام يک شخصيت در فهرست لزوما به معناي اراده او براي نام‌نويسي در انتخابات رياست‌جمهوري نيست»؛ ملاحظه‌اي که به‌خصوص وقتي با مقدمه‌اي مبني بر اينکه «اين فهرست براساس ديدگاه‌هاي اشخاص، احزاب و جايگاه افراد در انتخابات رياست‌جمهوري تهيه شده» تکميل شود، عملا باعث خواهد شد به اين نتيجه برسيم که آن‌چه حالا ازسوي کارگزاران سازندگي و کميته انتخابات اين تشکل سياسي اعلام شده، حاوي خبري روشن و اثرگذار بر روند انتخابات نيست. هرچند کارگزاران سازندگي به عنوان حزبي که خود را «يکي از احزاب شاخص اصلاح‌طلب» معرفي کرده، معتقد است از آن‌جا که «تحريم يا انفعال و بي‌تفاوتي در انتخابات، مغاير با روحيه اصلاح‌طلبي و مردم‌سالاري ديني است»، بنابراين بايد «در انتخابات رياست‌جمهوري فعال باشد و از کانديداي اين طيف حمايت کند» و همين تاکيد، کنار آن فهرست 19 نفره، اگرچه چنان‌که اشاره شد، حاوي يک گزاره خبري روشن و تازه نيست اما رهاورد آن براي ناظران صحنه انتخابات 1400 دست‌کم گزاره‌اي تحليلي خواهد بود که اگرچه حرف تازه‌اي براي دنبال‌کنندگان سياست ايراني ندارد اما لااقل از اين حيث حائز اهميت است که حالا، رسما و به‌همراه فهرستي از گزينه‌هاي احتمالي مورد حمايت اين حزب اصلاح‌طلب به اطلاع عموم رسيده و اين خود يک گام به پيش است.

---

بازار

---

 جان کلام هاشمي
به جز اين البته اظهارات انتخاباتي روز گذشته محسن هاشمي، حاوي يکي، دو نکته خبري هم بود. ازجمله اينکه «رويکرد حزب کارگزاران نسبت به شرايط فعلي کشور و دولت آينده در قالب برنامه‌اي توسط کارگروه منتخب در دست تدوين است» يا اينکه «کارگروه ديگري جهت گفت‌وگو با احزاب همسو و تهيه فهرست کانديدادهاي احتمالي رياست‌جمهوري و رايزني با آنان در راستاي اين برنامه فعال شده» است. همين‌طور اينکه قرار است پس از تهيه اين فهرست اوليه، «ضمن گفت‌وگو با آنان، ميزان جدي بودن حضورشان در انتخابات و همچنين ديدگاه‌هاي‌شان بررسي شود» و البته اينکه اگرچه «تاکنون با برخي از اين چهره‌ها گفت‌وگوهايي صورت گرفته، اما به‌دليل شرايط بيماري کرونا، برنامه‌ريزي جلسات و ملاقات‌ها با کندي پيش مي‌رود.»
 و بالاخره يک خبر تازه
در اين ميان اما شايد مهم‌ترين بخش صحبت‌هاي محسن هاشمي آن‌جاست که او به عنوان رييس کميته انتخابات کارگزاران سازندگي تاکيد کرده که اين تشکل سياسي مي‌خواهد «پس از گفت‌وگو با اين شخصيت‌ها و انجام بررسي‌هاي لازم، فهرست کوتاهي را در 2 ماه آينده، يعني اوايل بهمن‌ماه اعلام کند تا کانديداهاي جدي حاضر در صحنه انتخابات بتوانند برنامه‌ها و ديدگاه‌هاي خود را با افکار عمومي در ميان بگذارند.» بدين‌ترتيب، اگرچه سخت مي‌توان آنچه را که ديروز در نخستين روز آذرماه 99 از جانب محسن هاشمي اعلام شد، به عنوان يک خبر ‌تر و تازه و مهم انتخاباتي مورد ارزيابي و بررسي قرار داد اما مي‌توان اميدوار بود که تا 2 ماه ديگر و احتمالا در نخستين روزهاي بهمن‌ماه 99 تکليف اين گمانه‌زني‌هاي انتخاباتي روشن شود و دست‌کم حزبي که خود را از هم‌اکنون مصر به ورود فعال در انتخابات معرفي مي‌کند، از چندماه پيش از روز سرنوشت، بداند قرار است از چه کسي براي حضور در اين انتخابات حمايت کند و البته مردم هم متعاقبا بدانند قرار است با اعتماد به کارگزاران سازندگي به چه کسي راي بدهند. محسن هاشمي البته جمع‌بندي نهايي درباره رويکرد کلان اين تشکل سياسي را براي ورود به انتخابات 1400 نيز به همان بازه زماني 2 ماه آينده موکول کرده اما واقعيت اين است که آنچه ظاهرا تعلل اين تشکل سياسي به نظر مي‌آيد، ارتباطي به عملکرد خود کارگزاراني‌ها ندارد و آنها نيز همچون ديگر احزاب اصلاح‌طلب نمي‌دانند کداميک از چهره‌هاي موردحمايت‌شان با مهر ردصلاحيت شوراي نگهبان مواجه خواهد شد و کداميک احيانا تاييد صلاحيت مي‌شوند.
 19 کانديداي احتمالي در 3 رده
اما بگذاريد بازگرديم به آن فهرست 19 نفره؛ فهرستي که مي‌توان از چند منظر به آن نگريست و اين 19 گزينه احتمالي را به ‌لحاظ گوناگون در دسته‌هاي کوچک‌تر، رده‌بندي کرد و در اين صورت، قاعدتا منظر نخست اين است که کداميک از اين 19 نفر همچون خود هاشمي، تنها سوژه گمانه‌زني‌هاي انتخاباتي بوده‌اند و کداميک جدي‌تر وارد ميدان انتخابات شده‌اند. 
 آنان که گفتند نه!
از اين منظر احتمالا سيدحسن خميني، اسحاق جهانگيري، محمدجواد ظريف، رضا اردکانيان، محمدجواد آذري جهرمي و حتي معصومه ابتکار در رده اول جاي مي‌گيرند. گزينه‌هاي احتمالي که اگرچه همچون محسن هاشمي و بسياري ديگر از چهره‌هاي بيرون اين فهرست 19 نفره، به‌دفعات از احتمال کانديداتوري‌شان خوانده‌ايم اما هرکدام به‌ نحوي اين احتمال را رد کرده‌اند. آن‌جا که فرزند سيدحسن خميني از نامحتمل بودن کانديداتوري پدرش خبر داد، يکي، دو عضو ارشد کارگزاران از جمله علي‌محمد نمازي نام جهانگيري را کنار نام محسن هاشمي به عنوان گزينه‌هايي که اعلام کرده‌اند تمايلي به حضور ندارند، اعلام کردند، ظريف تاکنون به‌کرات اين احتمال را رد کرده، اردکانيان در گفت‌وگويي با «اعتماد» اعلام کرد که قصد حضور ندارد، محمدجواد آذري‌جهرمي که اگرچه از همان نخستين ماه‌هاي وزارتش در دولت دوازدهم از احتمال کانديداتوري‌اش شنيديم اما درحالي که چندي پيش به طعنه به خبرگزاري تسنيم گفته بود «حتما شرکت مي‌کنم و راي مي‌دهم»، به ايلنا گفت «به کساني که نگرانند بگوييد که خيال‌شان راحت باشد؛ کانديداي رياست‌جمهوري نمي‌شوم» و درنهايت ابتکار هم اگرچه با قطعيت ديگران اين احتمال را رد نکرده اما اخيرا در يک اظهار نظر مطبوعاتي گفته بود که دست‌کم فعلا برنامه‌اي براي انتخابات ندارد.
 آنان که گفتند آري!
آن‌سوي ميدان اما هستند چهره‌هايي چون محمدرضا عارف و سورنا ستاري که بارها از احتمال کانديداتوري‌شان شنيده‌ايم و نه‌تنها هرگز رديه‌اي بر اين احتمال منتشر نشده، بلکه بعضا‌ آن‌طور که چندي پيش به‌نقل از عارف، منتشر شد، اگر شرايط فراهم باشد «خيلي راحت» مي‌آيند. 
 کانديداهاي واقعا احتمالي
به جز اين دو اما بزرگ‌ترين گروه را کساني تشکيل مي‌دهند که اين بين قرار مي‌گيرند. کساني که هم بارها از احتمال کانديداتوري‌شان شنيده‌ايم، هم تاکنون نه اين احتمال را رد کرده‌اند، نه صراحتا تاييد؛ چهره‌هايي چون محمدرضا خاتمي، علي مطهري، علي لاريجاني، مسعود پزشکيان، محمدباقر نوبخت، عبدالناصر همتي، علي‌اکبر صالحي، محمد صدر، مجيد انصاري، عبدالواحد موسوي‌لاري و شهيندخت مولاوردي.
 براي رياست‌جمهوري نفر بيستم
در اين ميان اما شايد يک نکته حائز اهميت ديگر هم مطرح باشد و آن، تعداد 19 گزينه‌اي است که در فهرست بلند کارگزاران رديف شده اما درحالي که چنان‌چه اشاره شد بسياري از اين اسامي، در حد گمانه‌زني است اما اين تعداد به ‌اصطلاح گرد نشده و به 20 نرسيده است. آن‌هم درحالي که پيش‌تر وقتي برخي رسانه‌ها از فهرست مختصر 5 نفره کارگزاران مي‌نوشتند، نمازي از اعضاي ارشد کارگزاران در آخرين اظهارنظر در اين رابطه گفته بود که جهانگيري و محسن هاشمي انصراف داده‌اند و درنتيجه به جز عبدالناصر همتي که پيش‌تر از وضعيت کانديداتوري‌اش گفتيم، غلامحسين کرباسچي، دبيرکل کارگزاران سازندگي، رضا ملک‌زاده، معاون وزير بهداشت که از قضا همزمان با اعلام خبر هاشمي، از سمت خود کناره‌گيري کرد و موج خبري عظيمي را برانگيخت، گزينه‌هاي باقي‌مانده کارگزاراني‌ها هستند. با اين حساب، مي‌توان از اين احتمال سخن گفت که فهرستي که محسن هاشمي ابتداي هفته جاري در اختيار ايسنا قرار داده، احتمالا فهرستي 20 نفره بوده و آنها يا دقيقه 90، پيرو حواشي استعفاي ملک‌زاده، مصلحت را در اين ديده‌اند که فعلا نامي از ملک‌زاده به ميان نياوردند يا بازي کمي پيچيده‌تر است و احتمال کانديداتوري آقاي دبيرکل به‌طور کل منتفي نيست اما مصلحت را در اين ديده که فعلا خود را بيرون از اين گمانه‌زني‌ها نگاه دارد تا دست‌کم کمتر تحت فشار رقباي اصولگرا باشد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar