سمت و سوی بورس در گرو قیمت دلار
فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
دهمين ماه از سال ۹۹ نيز سپري شد و هر چند شاخص کل بورس تهران در اين ماه افت ۲۰ درصدي را تجربه کرد، اما بررسي کارنامه اين بازار از ابتداي سال تاپايان دي حکايت از رشد ۱۲۴ درصدي اين نماگر دارد. به اين ترتيب بازار سهام در هر ماه ۸/۴ درصد سود (نرخ بهره مرکب) از آن سهامداران خود کرده است. از اين رو همچنان بورس صدرنشين گزينههاي سرمايهپذير در کسب سود است.
اما بورس ۹۹ درس مهمي به سهامداران خود داد. رفتار پرنوسان اين بازار در ۱۰ ماه گذشته و برآيند مثبت اين رفت و برگشتها نشان داد بورس محل مناسبي براي دورهگردي نيست و انتظار براي کسب سودهاي نامتعارف در کوتاهمدت، نه تنها براي سرمايهگذاران، بلکه براي کل صنايع مالي وابسته به سهام آثار زيانباري دارد. لازم است نگاه به بورس مانند ساير بازارهاي سرمايهگذاري بلندمدت باشد و نميتوان يک شبه به ثروتهاي فراواني رسيد.
محرک اصلي رشد بورس
فردين آقابزرگي کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اينکه محرک اصلي رشد خيره کننده بورس در نيمه اول سال رشد قيمت دلار و انتظارات تورمي ناشي از آن بود، گفت: بعد از آن نيز شاهد بوديم، بعد از رشد چندين برابري نمادهاي بورسي و فرابورسي بازار از نيمه مردادماه تقريبا وارد يک اصلاح شد و تا آبان نيز اين روند ادامه پيدا کرد. بعد از آن هم شاخص کل تا محدوده يک ميليون و ۵۰۰ هزار واحدي نيز بالا رفت، اما به دليل وضعيتي که وجود داشت، نماگر اصلي بازار سهام، توان عبور از محوده ۱.۵ ميليون واحدي را نداشت.
وي افزود: طي چند روز اخير نيز شاخص کل دوباره نزولي شد، هرچند که به محدوده يک ميليون و ۱۵۰ هزار واحدي واکنش نشان داد، اما در اين بازه ريسکهايي وجود دارد که بر بازار سايه افکنده و اين موضوع ميتواند مشکل ساز شود، اولين مسئله، در اين رابطه کاهش نرخ ارز است، همانطور که عرض کردم محرک اصلي رشد بورس طي يک سال اخير همين افزايش نرخ دلار بود که به دنبال آن نيز افزايش تورم را به بار آورد، بنابراين زمانيکه دلار با کاهش روبرو ميشود، بورس به همراه ساير بازارهاي سرمايهاي نيز با افت همراه ميشود.
آقابزرگي با اشاره به اينکه در حال حاضر p/b بازار ۲۰ است، اظهار داشت: صحبتي که آقاي رئيس جمهور کرد مبني بره رساندن دلار به قيمت ۱۵ هزار تومان، ميتواند بر روي بورس تاثيرگذار باشد و باعث نزول شاخص شود، بايد توجه داشت که در حال حاضر نرخ ارز متغير بسيار مهمي بر روي بازار سرمايه است و بالا و پايين نرخ ارز ميتواند بر تاثير بسيار زيادي بر روي بازار بگذارد، بنابراين بايد ديد آينده دلار به چه سمت و سويي خواهد رفت تا بر اساس آن نيز تحليل دقيقي از آينده بازار سهام ترسيم کرد.
اين کارشناس بازار سرمايه با بيان اينکه دومين دليلي نيز که باعث شد بورس با نزول مجدد روبرو شود، به عملکرد دولت بر ميگردد، بيان کرد: قيمت گذاري دستوري موضوعي است مهم، که حواشي آن را طي مدت اخير مشاهده کرديد که چه تاثيري بر روي بورس گذاشت، متاسفانه با عملکردي که دولت طي مدت اخير در بورس داشته، اعتماد مردم و فعالان بازار سرمايه سلب شده و اين آفت بسيار بزرگي است که گريبان بازار سرمايه را گرفته است، در اين رابطه بايد تمهيداتي انديشيده شود، تا اعتماد از دست رفته دوباه بازيابي شود، اگر خواهان آن هستيم که بورس دوباره رونق بگيرد.
بايد ريسک حضور در بورس را به مردم ميگفتند
وي با اشاره به اينکه متاسفانه دولت دعوتي را از مردم به عمل آورد براي سرمايه گذاري در بورس که تبعات زيادي داشت، اضافه کرد: اين ذهنيت در مردم ايجاد شد که بورس به صورت مدام بالا ميرود و اصلاحي در کار نيست، حتي در اين زمينه برخي از کارمندان از کار خود استعفا دادند و استنباطشان اين بود که بورس ميتواند منبع درآمدي برايشان در بلند مدت باشد، در صورتيکه اگر کسي چنين تفکري دارد بايد آموزش ببيند و وقت بگذارد، اين اصلاحي که در بورس رخ داد به خوبي نشان دارد که بازار سرمايه داراي ريسک است و بايد اين موضوع را پذيرفت، اما متاسفانه در تبليغاتي که مدام براي مردم تکرار شد در چندين ماه ابتداي سال اين طور القا شد که بورس ريسکي ندارد.
وي يادآورشد: نتيجه اين شد که مردم عادي با سرمايه اندکي که داشتند، به قصد کسب سود وارد بورس شدند، اما امروز آنها با ضرر و زيان زيادي روبرو شدند، در اين رابطه صندوقهاي ETF دولتي مصداق عيني دعوتي است که دولت از مردم کرد، اما در حال حاضر سهام داران اين صندوقهاي از جمله پالايش يکم با ضرر حدود ۴۰ درصدي روبرو هستند، با توجه به چنين وضعتي اگر دولت ميخواهد به وضعيت بورس سروساماني دهد، بايد حمايت درست و اصولي از بورس به عمل آيد، به عنوان مثال قيمت گذاري دستوري بايد از محصولات و کالايي که با بورس سروکار دارند، کنار رود، در غير اين صورت اين مسئله هميشه براي بازار سرميه با ريسک همراه است.
آقابزرگي افزود: از سوي ديگر بايد از سهامي که دولت عرضه ميکند، حمايت شود، به عنوان مثال اين دوصندوق ETF دولتي از بدو ورود به بورس تا کنون فاقد بازارگردان هستند، اين در حالي است که رکن اصلي صندوقها در بورس بازارگردان است که باعث ميشود، نقدشوندگي صندوق حفظ شود و همچنين صندوقها متعادل شود، به نوعي ريسک آنها از سهام شرکتها کمتر است و به دليل بازارگرداني تخصصي که بر روي آنها انجام ميشود، براي سرمايه گذاري بايد مناسبتر باشد، به ويژه براي افرادي که در بورس تازه وارد و آماتور هستند، اما متاسفانه عملکرد دولت در اين دو صندوق چنين چيزي را نشان نداد.