موافقان در مجمع، مخالفان در مجلس

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
وحيده کريمي/ مخالفان پيوستن ايران به کارگروه ويژه اقدام مالي آخرين توان خود را به کار بستهاند تا امروز لوايح FATF يا در صحن بررسي نشوند يا در صورت قرارگرفتن در صورتجلسه مجمع در نهايت رد شوند. درحاليکه خبرها حاکي از تغيير نظر مخالفان اين لوايح در مجمع و افزايش موافقان پيوستن ايران به گروه اقدام ويژه مالي است، نمايندگان اصولگراي مجلس با همه توان به مخالفت برخاستهاند و از هر فرصتي براي حمله به موافقان اين لوايح استفاده ميکنند. در شرايطي که برخي از اعضاي مجمع، ازجمله حجتالاسلام غلامرضا مصباحيمقدم، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام، از احتمال بررسي FATF در جلسه آتي اين مجمع خبر دادهاند، معلوم نيست امروز مخالفان اجازه بررسي لوايح را خواهند داد يا نه؟! مصباحيمقدم گفته است: پيشنهادهايي درباره FATF مطرح است که در جلسه آتي مورد بررسي قرار خواهد گرفت. او خاطرنشان کرد: اينکه برخي مطرح ميکنند FATF در جلسه آينده تصويب خواهد شد، گمانهزني است؛ پس از بحث و گفتوگو درباره آن پيشنهادها، اعضا در يک رأيگيري نظر نهايي خود را اعلام خواهند کرد.
بعد از ماهها بيخبري از سرنوشت اين لوايح که تقريبا سبب شده بود ردشده تلقي شوند، بررسي مجدد اين لوايح از اوايل ديماه کليد خورد و سوم ديماه بود که رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام از آغاز بررسي مجدد لوايح FATF در مجمع خبر داد و گفت: حسب ارجاع مقام معظم رهبري، بررسي مجدد اين لوايح در دستور کار قرار گرفته و اعضاي مجمع فارغ از فضاسازيهاي مختلف از سوي گروهها و جريانهاي سياسي و در جهت مصالح و منافع مردم و کشور آن را بررسي خواهند کرد.
با آغاز بررسي مجدد اين لوايح، اميد بسياري براي تصويب آنها ايجاد شد؛ زيرا همزمان بود با تغيير رئيسجمهور آمريکا و قوتگرفتن احتمال رفع تحريمها. هرچند هنوز اتفاقي عملي و جدي در باب رفع تحريمها رخ نداده اما شرايط بازگشت آمريکا به برجام و رفع تحريمها تسهيل شده است. بنابراين ايران براي بازگشت به جامعه بينالمللي و ازسرگيري مبادلات تجاري و مالي بايد از ليست سياه اين گروه خارج شود.
هرچند در مجمع صحبت از تصويب مشروط لوايح و تلاش براي خروج ايران از ليست سياه است اما نمايندگان مجلس خواستار رد لوايح و باقيماندن ايران در ليست سياه هستند. اسفند سال گذشته بود که با جديشدن احتمال تصويب اين لوايح، ۱۹۵ نماينده درباره تصميمگيري مجمع تشخيص مصلحت نظام درباره FATF بيانيهاي منتشر و تأکيد کردند: «اين لوايح مبناي فشارهاي شرطي عليه ايران در شرايط تحريم خواهد بود». اين بيانيه پايان مخالفت بهارستانيها نبود و بارها خواستار ارجاع لوايح براي بررسي بيشتر در مجلس شدهاند که خواستهاي خلاف قانون اساسي بود و رد شده است. اکنون نيز با نزديکشدن به زمان تعيين تکليف لوايح در صحن مجلس نطقهاي آتيشين بر پا است. براي نمونه، رئيس کميسيون اصل 90 مجلس شوراي اسلامي در مخالفت با احتمال تصويب FATF گفته است: تصويب مشروط لوايح CFT و پالرمو در مجمع تشخيص مصلحت نظام زمينه سوءاستفاده دولت را فراهم ميکند، لذا مجمع در اين لحظات خطير و حساس، وظيفه انقلابي و قانوني خود را انجام دهد. نصرالله پژمانفر در جلسه علني ديروز در تذکري شفاهي گفت: با توجه به اينکه قرار است فردا در مجمع تشخيص مصلحت نظام درباره لوايح CFT (الحاق ايران به کنوانسيون مقابله با تأمين مالي تروريسم) و پالرمو (الحاق ايران به کنوانسيون مبارزه با جرائم سازمانيافته فراملي) تصميمگيري شود، لازم است درباره اين مسئله و خطراتي که متوجه کشور ميشود نکاتي را يادآور شوم تا اعضاي مجمع تشخيص دقت داشته باشند. او توضيح داد: اينکه بحث انتخابات ۱۴۰۰ مطرح بوده يا بعضي از عزيزان در مجمع تشخيص مصلحت نظام از اين مسئله شانه خالي ميکنند و مسئوليتي را که به آنها داده شده انجام نميدهند، مقداري نگرانکننده است. او افزود: همچنين اينکه برخيها مطرح کردند که اين لوايح را بهصورت مشروط مصوب کنند، قطعا زمينه سوءاستفاده را براي دولت به عنوان اينکه مصوب شده، فراهم ميکند. بنابراين مجمع تشخيص مصلحت نظام در اين لحظات خطير و حساس، وظيفه انقلابي و قانوني خود را انجام دهد.
پژمانفر خطاب به نمايندگان گفت: دراينباره متني نوشته شده که روي ميز آنها قرار دارد. بنابراين نمايندگان به اين موضوع حساسيت نشان دهند تا کشور را دچار بحران نکنيم. نگراني از بحران در کشور در حالي از سوي نمايندگان مجلس مطرح ميشود که در يک سال گذشته جز تصويب طرحهايي در راستاي منافع حزبي خود، عملکرد نمايان ديگري نداشتهاند؛ چه در بحث طرح اصلاح قانون انتخابات که فقط به دنبال حمايت از يک نماينده خاص بودند و همين امر سبب شد طرح در شوراي نگهبان با ايرادات بسيار مواجه شود، چه در طرح اقدام راهبردي عليه تحريمها که جز خروج ايران از برجام و تشديد تحريمها نتيجهاي نميتواند در بر داشته باشد. حتي در شرايط سخت اقتصادي دقيقا روزهايي که ارزش پول ملي در بدترين شرايط سقوط قرار داشت، موضوع فيلترينگ اينستاگرام دغدغه نمايندگان مجلس بود. بنابراين نگراني از بحرانيشدن وضعيت کشور زماني قابل باور است که در راستاي منافع ملي باشد نه حزبي و از اينرو تلاش براي گشايش اقتصادي يک وظيفه ملي است. اين تصور که عدم پيوستن به FATF باعث ميشود ايران بتواند معاملات خود را در فضايي غبارآلود و مبهم پيگيري کند، اشتباه محض است. از سوي ديگر، بايد ديد چه افراد يا جرياناتي از اين فضاي مبهم سود ميبرند؟ بدون ترديد کساني از عدم تصويب FATF يا عدم احياي برجام نفع ميبرند که در سالها و دهههاي اخير سودهاي هنگفتي از تحريمها و محدوديتها کسب کردهاند. افرادي که باعث شدهاند نيازهاي ضروري ايران چندين برابر قيمت اصلي خريداري شود و به دست مردم برسد، برنده اين فضاي غيرشفاف اقتصادي خواهند بود.
درآمد و منافعي که کاسبان تحريم از ادامه وضعيت موجود دارند بر کسي پوشيده نيست؛ زيرا نتيجه بسياري از ادعاهاي دورزدن تحريمها در پروندههاي سنگين مفاسد اقتصادي قابل رؤيت است. انجام مبادلات تجاري در فضاي شفاف و امن بايد خواسته هر ايراني باشد و مخالفت با شفافيت نميتواند مبناي عقلايي داشته باشد. اعضاي مجمع به خوبي ميدانند تصميم آنها بر زندگي تکتک ايرانيان تأثيرگذار خواهد بود و معاش حداقلي مردم در گرو بازشدن گره مبادلات تجاري و مالي با دنياست و اگر قرار به خودتحريمي باشد، آنهم زماني که که برجام در حال احيا و احتمال رفع تحريمها قوت گرفته است، جز کوچکشدن چندباره سفره مردم نتيجهاي در بر نخواهد داشت.