خلق شعار تازه و عملیاتی در انتخابات پیش‌رو دشوار است
اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
گفت‌وگوی «اعتماد» با محمد مهاجری، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی اصولگرا
باتوجه به شرایط کرونایی حاکم بر کشور به نظر می‌رسد در این دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شاهد تفاوت‌های اساسی در شیوه‌های تبلیغات کاندیداها باشیم؛ به عنوان نمونه اگر در دوره‌های گذشته کاندیداها تلاش می‌کردند جمعیت بزرگی را در شهرهای مختلف گردهم بیاورند، در حال حاضر شاهد تلاش کاندیداها برای برگزاری گردهمایی‌های بزرگ مجازی و اینترنتی هستیم. به نظر شما این شرایط جدید چه تاثیری در انتخابات خواهد داشت؟ فکر می‌کنید این شرایط می‌تواند به سود یا زیان کاندیداها باشد؟
ببینید به هر حال شرایط به طور کلی در کشور تغییر کرده و قاعدتا باید منتظر تغییراتی در شرایط انتخابات نیز به لحاظ مختلف باشیم. ازجمله شاهد خواهیم بود که تبلیغات انتخاباتی و شکل و شمایل این تبلیغات نیز تغییر کند. بر این اساس قاعدتا کمپین‌های مجازی تبلیغات انتخابات بیش از ادوار گذشته مورد توجه خواهند بود و این درحالی است که ما در این حوزه با نوعی خلأ قانونی مواجهیم و درنتیجه بنابر قانون فعالیت این کمپین‌ها جرم‌انگاری نشده و اساسا جرم محسوب نمی‌شود. از منظر دیگر می‌توان گفت که این روند مجازی شدن تبلیغات در انتخابات به شیوه‌ها و اشکال گوناگون زمینه فرار از قانون را فراهم می‌کند.
به بیان دیگر درحالی که تبلیغات زودهنگام در شرایط معمول جرم و تخلف انتخاباتی محسوب می‌شود، در وضعیت کنونی قطعا با کاندیداهایی مواجه خواهیم بود که ادعا خواهند کرد آنچه تا پیش از موعد تبلیغات انتخاباتی انجام می‌دهند و آنچه به این منظور در شبکه‌های اجتماعی انتشار می‌یابد، ناشی از رفتار خودجوش کاربران و شهروندان بوده و ارتباطی با ستاد و فعالیت‌های انتخاباتی آنان ندارد؛ حال آنکه رد این ادعاها برای مقام نظارتی هم کار آسانی نیست. از طرفی ممکن است که برخی کاندیداها هم به درستی بگویند که مرتکب تبلیغات زودهنگام در فضای مجازی نشده و کمپین‌های انتخاباتی که احیانا در شبکه‌های اجتماعی به نفع‌شان شکل گرفته، بدون اطلاع آنان فعال شده‌اند. اما به هر حال نکته اینجاست که در این شرایط کرونایی، شیوه‌های تبلیغ حضوری و رودررو و برگزاری میتینگ‌های پُرجمعیت انتخاباتی امکان‌پذیر نیست و تنها راه همین تبلیغات در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است که این شیوه نیز مشکلات خود را دارد و ازجمله احتمالا شاهد ورود زودهنگام برخی کاندیداها به تبلیغات هستیم. البته علاوه بر آن، تبلیغات در صدا و سیما و از طریق برنامه‌های تلویزیونی نیز می‌تواند به نحوی جایگزین بخشی از خلأ ناشی از عدم برگزاری میتینگ‌های انتخاباتی شود، ولی به طور کلی شور انتخابات عملا به فضای مجازی منتقل می‌شود.
اما آیا فضای مجازی قادر به پوشش همه ابعاد تبلیغات انتخاباتی است؟ فکر می‌کنید این شیوه‌های تبلیغات مجازی می‌تواند همچون گردهمایی‌های بزرگ موثر باشد؟ به هر حال برخی ناظران معتقدند آن گردهمایی‌ها بسیار بر رای‌آوری کاندیداها تاثیرگذار بوده و می‌تواند به هرچه پرشورتر شدن فضای انتخاباتی کمک کرده و مردم را به مشارکت ترغیب کند.
قطعا بی‌تاثیر نیست. هم‌اکنون شاهدیم در همین فضای مجازی، بسیاری از اتفاقات مهم رقم می‌خورد. طی این سال‌ها بسیاری از کسب‌وکارها در فضای مجازی شکل گرفته و بسیاری از آنها رونق خوبی هم دارند و منابع درآمد بسیاری را تامین کرده‌اند. وقتی می‌بینیم که کسب‌وکار و فعالیت اقتصادی در همین فضای مجازی و با استفاده از همین ظرفیت رونق یافته، طبیعتا این ظرفیت وجود دارد که دست‌کم برخی فعالیت‌های مربوط به حوزه‌های اجتماعی و سیاسی هم در این فضا رونق بگیرد و تاثیرگذار باشد.
البته باید این نکته را نیز درنظر داشته باشیم که صرف استفاده از فضای مجازی نمی‌تواند به پرشور شدن انتخابات و افزایش مشارکت شهروندان در امر انتخابات یاری برساند. به عبارت دیگر فضای مجازی و تبلیغات و فعالیت‌های انتخاباتی در این فضا چندان بر موضوع مشارکت انتخاباتی و ترغیب شهروندان به حضور پای صندوق‌ها اثرگذار نیست و نباید چندان انتظاری در این راستا داشته باشیم؛ مگر اینکه اتفاقات دیگری هم کنار آن شکل بگیرد که در مجموع به افزایش مشارکت بینجامد.
اتفاقا بحث مشارکت ازجمله مباحث مهم در انتخابات پیش‌روست و نگرانی‌های جدی در این حوزه وجود دارد. منظورتان از اتفاقات دیگری که باید در این رابطه شکل بگیرد، چیست؟
مسائل متعددی در این زمینه دخیل هستند. ازجمله اینکه تحرکات سیاسی از طریق تایید صلاحیت بیشتر کاندیداها فراهم شود و همچنین موانع مشارکت شهروندان، به‌خصوص در حوزه اقتصادی و معیشتی برطرف شود، در آن صورت تبلیغات هم می‌تواند به کمک آمده و تاثیر واقعی خود را برجای بگذارد و باعث افزایش مشارکت شهروندان در انتخابات 1400 شود. به بیان دیگر باید گفت که فضای مجازی صرفا تسهیل‌کننده و کانالی است برای انتشار و انتقال تبلیغات و پیام‌های کاندیداهای انتخاباتی، وگرنه به خودی خود نمی‌تواند باعث ایجاد مشارکت گسترده‌تر شود. عوامل دیگری دخیل هستند که می‌توانند به افزایش مشارکت کمک کنند، ازجمله آن‌هم هنر کاندیداهای انتخابات است که بتوانند برنامه بهتری را برای جلب مشارکت مردم ارایه دهند.
یکی دیگر از موضوع‌هایی که در بحث تبلیغات و کمپین‌های انتخاباتی مطرح است، موضوع شعارها و وعده‌های انتخاباتی کاندیداها است. فکر می‌کنید باتوجه به شرایط امروز کشور شعارهای انتخاباتی در این دوره به چه سمت و سویی متمایل شوند؟
در هر انتخابات، یک‌سری کلیدواژه وارد مباحث انتخاباتی می‌شود، منتها مساله مهمی که در این دوره باید مورد توجه باشد، این است که بسیاری از شعارهای انتخاباتی در دوره‌های گذشته مورداستفاده قرار گرفته و تجربه شده است. درنتیجه تصورم بر این است که خلق شعار نو و اتفاق‌های تازه در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری چندان آسان نیست، به همین دلیل در این انتخابات بحث اصلی طرح شعارهایی است که عملیاتی شوند. واقعیت این است که در شرایط کنونی به هر حال بحث تحریم یکی از معضلات جدی کشور محسوب می‌شود که عملا مشکلات معیشتی بسیاری را برای شهروندان ایجاد کرده و می‌تواند منجر به کاهش مشارکت انتخاباتی شود. درنتیجه باید این مساله مهم را درنظر بگیریم و بپرسیم که کاندیداها چقدر می‌توانند بدون درنظر گرفتن بحث تحریم، برای حل مشکلات مردم راهکار، وعده و شعار بدهند؟ در عین حال اگر کاندیدایی در میدان رقابت سیاسی انتخابات وارد شود و شعار تسهیل روابط ایران با کشورهای دیگر را مطرح کند، با مخالفت‌های جدی روبه‌رو می‌شود و حتی ممکن است عده‌ای در فضای سیاسی کشور، او را به وابستگی به غرب متهم کنند! در عین حال معتقدم کسانی که می‌خواهند شعار معیشت بهتر بدهند، اگر نگاهی به موضوع رفع تحریم نداشته باشند، عملا نمی‌توانند کاری کنند، ضمن آنکه در این فضا عده‌ای هم احتمالا شعارهای ضدفساد و کارآمدی مطرح خواهند کرد که به نظرم این شعارها نیز تحت عنوان شعارهای معیشتی و اقتصادی مطرح است و به تنهایی هم کارساز نیست؛ چراکه زمینه عملیاتی کردن این شعارها و وعده‌ها نیز وابسته به همان حل مسائل بین‌المللی و رفع تحریم‌هاست.
بحث دیگر آن است که بنابه تجربه دوره‌های گذشته انتخابات، بعضا شاهد بودیم که برخی کاندیداها حمله به دولت مستقر را در دستورکار ستاد و کمپین‌های انتخاباتی‌شان قرار داده و از شعارهایی علیه دولت استفاده می‌کردند؛ باتوجه به نوع مواجهه مخالفان دولت فعلی با آن، فکر می‌کنید در این دوره تا چه میزان شاهد این رویه باشیم؟ و مهم‌تر اینکه به نظرتان این شیوه تا چه میزان برای کاندیداها کارساز خواهد بود؟
همیشه یکی از رویکردهای کاندیداها در شعارها و موضع‌گیری‌های‌شان، حمله به دولت مستقر و تخریب آن بوده و این دوره هم احتمالا شاهد شعارهایی تخریبی علیه دولت باشیم اما اتفاقا معتقدم که تاریخ مصرف این نوع شعارهای انتخاباتی کوتاه‌مدت است. درواقع باید گفت بر فرض کاندیدایی توانست اثبات کند که دولت مستقر یعنی دولت آقای روحانی ناکارآمد است؛ بحث این است که پس از آن چه می‌خواهد بگوید! بالاخره دولت مستقر به زودی به پایان کار خود می‌رسد و آن کاندیدا، در صورت پیروزی باید برای آینده کشور برنامه و حرفی تازه داشته باشد؛ سوال این است که برنامه و حرف تازه آنان چیست! بنابراین فکر می‌کنم تا شعارهایی عملیاتی مطرح نشود که از جنس حل مشکلات واقعی مردم باشد، تاثیرگذار نخواهد بود و کسی به آن توجه نخواهد کرد.
درحالی که تبلیغات زودهنگام در شرایط معمول جرم و تخلف انتخاباتی محسوب می‌شود، در وضعیت کنونی قطعا با کاندیداهایی مواجه خواهیم بود که ادعا خواهند کرد آنچه در شبکه‌های اجتماعی انتشار می‌یابد، ناشی از رفتار خودجوش کاربران و شهروندان است و رد این ادعاها برای مقام نظارتی هم کار آسانی نیست.
فضای مجازی و تبلیغات و فعالیت‌های انتخاباتی در این فضا چندان بر موضوع مشارکت انتخاباتی و ترغیب شهروندان به حضور پای صندوق‌ها اثرگذار نیست و نباید چندان انتظاری در این راستا داشته باشیم؛ مگر اینکه اتفاقات دیگری هم کنار آن شکل بگیرد که در مجموع به افزایش مشارکت بینجامد.
تحرکات سیاسی از طریق تایید صلاحیت بیشتر کاندیداها فراهم شود و همچنین موانع مشارکت شهروندان، به خصوص در حوزه اقتصادی و معیشتی برطرف شود، در آن صورت تبلیغات هم می‌تواند به کمک آمده و تاثیر واقعی خود را برجای بگذارد و باعث افزایش مشارکت شهروندان در انتخابات 1400 شود.
خلق شعار نو و اتفاق‌های تازه در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری چندان آسان نیست. به همین دلیل در این انتخابات بحث اصلی طرح شعارهایی است که عملیاتی شوند.
همیشه یکی از رویکردهای کاندیداها در شعارها و موضع‌گیری‌های‌شان، حمله به دولت مستقر و تخریب آن بوده و این دوره هم احتمالا شاهد شعارهایی تخریبی علیه دولت باشیم اما اتفاقا معتقدم که تاریخ مصرف این نوع شعارهای انتخاباتی کوتاه‌مدت است.
فکر می‌کنم تا شعارهایی عملیاتی مطرح نشود که از جنس حل مشکلات واقعی مردم باشد، تاثیرگذار نخواهد بود و کسی به آن توجه نخواهد کرد.
خبرهای بیشتر درباره ی
٩ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
