نعل وارونه

وطن امروز/متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سخنگوي دولت بار ديگر منتقدان دولت را به سوءاستفاده انتخاباتي از مذاکرات هستهاي متهم کرد؛ اتهامي قديمي که بارها از زبان مقامات مختلف دولتي تکرار شده است.
علي ربيعي در نشست خبري روز گذشته خود بار ديگر ارائه توضيحات پيرامون سرانجام مذاکرات را با حمله به منتقدان دولت آغاز کرد، با اين تفاوت که اين بار منتقدان به خيز انتخاباتي در سايه مذاکرات متهم شدند! اتهامي برخلاف آنچه در نيمه اول عمر دولت روحاني پيگيري ميشد. اگر سابق بر اين دولتيها تلاش ميکردند با توهينهاي زنجيرهاي (بيسواد، تازه به دوران رسيده، افراطي، بيشناسنامه و...) نظرات منتقدان را فاقد ارزش کارشناسي بدانند، با روشن شدن صحت انتقادات، حالا منتقدان به داشتن نگاه انتخاباتي به جريان مذاکرات متهم ميشوند!
سخنگوي دولت در بخشي از نشست خبري اظهار داشت: دولت در راه احياي برجام هيچ انگيزه انتخاباتي جز رفع تحريمها و مشاهده اثر مثبت آن بر زندگي مردم که ميتواند پيشدرآمدي براي مشارکت حداکثري در انتخابات و تحقق خواست مقام معظم رهبري باشد، ندارد. وي با بيان اينکه کساني که غير از اين زاويه، شائبه انگيزه انتخاباتي دولت در مذاکرات احياي برجام را به ميان ميکشند، همانهايي هستند که سالهاست در انتظار نابودي برجام بودند، اظهار کرد: آنان به بهاي مشقت زندگي مردم کوشيدهاند که از اين نمد، کلاهي سياسي نصيب خود کنند و حالا که مذاکرات احياي برجام آغاز شده، قياس به خود ميگيرند و تصور ميکنند که لابد دولت هم بايد مثل آنها نيت سياسي و انتخاباتي از اين مذاکرات داشته باشد. سخنگوي دولت ادامه داد: از نظر دولت، مساله احياي برجام يک مساله ملي است و نبايد ابزار انتخاباتي قرار بگيرد. دولت برخلاف عدهاي، هيچ وقت از جيب مردم و منافع ملي براي منافع جناحي و انتخاباتي هزينه نکرده و نخواهد کرد.
ربيعي در پاسخ به اين پرسش که آيا سرنوشت برجام براي دولت عبرتانگيز بود، اظهار کرد: سرنوشت برجام به ما ياد داد که هر چند در امنيتزايي ايران موفق شديم و افقي از امکانات تازه به رويمان گشوده شد اما به خاطر اختلافات داخلي نتوانستيم چنانکه شايسته بود از آن استفاده کنيم. سخنگوي دولت تاکيد کرد: مهمترين عبرتي که از سرنوشت برجام گرفتيم اين بود که تصور نميکرديم يک جناح خاص، رقابتي سالم را تا مرز عداوتي مسموم پيش ببرد، همصدا با بدخواهان ايران، دولت را يک روز متهم به نابودکردن دستاوردهاي هستهاي، يک روز متهم به عدم توجه به توانمندي داخلي و يک روز هم متهم به وادادگي کردند و عليه کساني که در راه دفاع از منافع ملي و آسايش مردم، در حال مصاف ديپلماتيک با قدرتهاي جهاني بودند، تهمت و قلم زدند.
وي با بيان اينکه البته ما در دولت هيچ وقت براي احقاق حقوق ملت از هيچ طعنه، فشار، ترور حيثيتي داخلي و ترور فيزيکي خارجي ترسي نداشته و نداريم، تصريح کرد: اما بيشتر از قبل به اين باور رسيديم که براي گرفتن حق مردم نبايد تسليم فشارها و طعنهها شد و نبايد به خاطر فشارهاي مختلف سياسي از تلاش براي بازگردان حقوق ملت دست کشيد. پس برجام درسهاي زيادي به ما ياد داد.
وي ادامه داد: حتي زماني که دولت زورگو و قانونشکن ترامپ از برجام خارج شد و سختترين تحريمهاي تاريخ را عليه ملت ما وضع کرد، اين افراد از تخريب و افترا عليه دولت که در خط مقدم جنگ اقتصادي بود، دست برنداشتند.
ربيعي با اشاره به اينکه ما در دولت، بايد توليد و اقتصاد را باهم پيش ميبرديم، يادآور شد: خوشبختانه سال ۹۹ را با رشد ۲ درصد تمام کرديم؛ هم بايد مراقب روان جامعه ميبوديم و در عين حال، با عقب راندن تحريمها، حق جامعه و مردم ايران را از نظام ظالمانه جهان ميستانديم. در اين شرايط، بايد منتظر هجمههاي داخلي هم ميبوديم.
* چه کساني از سياست خارجي وام انتخاباتي گرفتند؟
با تمام اين توضيحات، آيا منتقدان دولت چشم طمع انتخاباتي به سرنوشت مذاکرات داشتهاند؟ پاسخ اين سوال را پيش از هر چيز ميتوان در الگوي رفتاري دولت يازدهم و دوازدهم مشاهده کرد. دولت روحاني که با وعده مذاکرات کار خود را آغاز کرده بود از نخستين روزهاي فعاليتش همواره تلاش ميکرد با دوقطبي کردن جامعه حول موافقان و منتقدان سياست خارجي دولت، جبهه منتقدان را با برچسبهاي مختلف مورد هجمه قرار دهد و حتي با خلق اين تصور که بدنه منتقدان دولت طرفدار تحريمها هستند افکار عمومي را با خود همراه کند. اما اين تمام ماجرا نبود و نگاه انتخاباتي دولت به مذاکرات تا جايي پيش رفت که وزير امور خارجه در شوراي روابط خارجي آمريکا صراحتا به نقش تعيينکننده مذاکرات هستهاي در سرنوشت اصلاحطلبان اشاره و به آنها يادآوري کند که در صورت عدم توافق، موقعيت غربگرايان در داخل ايران تضعيف ميشود.
انعقاد برجام و اجرايي شدن آن نيز برخلاف آنچه تصور ميشد خيال دولتيها را راحت نکرد و آنها در انتخابات رياستجمهوري سال96 نيز سعي کردند بيشترين بهره سياسي را از مذاکرات خارجي ببرند. حتي اگر بتوان چشم بر ادعاهايي همانند نقش شعارنويسي روي موشکها در بياثر کردن برجام (!) در جريان مناظرات انتخاباتي بست نميتوان از اين واقعيت غافل بود که رئيسجمهور و دولتمردانش تمام اهتمام انتخاباتي خود را بر اصل تخريب منتقدان سياست خارجي و به موازات آن هراسآفريني جامعه از آنان گذاشتند. ادبيات «آب و صابوني» در ميانه تبليغات انتخاباتي رئيسجمهور تنها شاهد مثال کوچکي از اين استراتژي حساب ميشود. با اين حال پيروزي در انتخابات سال 96 و اقرارهاي مسؤولان دولتي به بياثر بودن برجام در مناسبات اقتصادي در نهايت به خروج رئيسجمهور سابق آمريکا از اين توافق منتهي شد. دولتمرداني که روياهاي برجامي خود را از دست رفته ميديدند بخوبي هشدارهاي منتقدان درباره محتمل بودن اين سرنوشت را به خاطر داشتند اما سعي کردند اين بار با طرح ادعاهايي همانند رضايت منتقدان از بازگشت تحريمها و طمع انتخاباتي آنها نسبت به ايران تحريم شده باز هم به منتقداني که شرايط سخت پسابرجامي را در روزهاي جشن برجامي به آنها يادآور شده بودند حمله کنند. در اين ميان فارغ از نتيجه مذاکرات ميان و ايران 1+4 در وين شايد آنچه بيش از هر زمان ديگر باعث نااميدي افکار عمومي از روزهاي پاياني دولت دوازدهم ميشود خيز دولتمردان به احياي دوگانههاي ضدملي با نيت بريدن صداي منتقداني است که پيش از اين حقانيت گفتههايشان يک بار به دولت ثابت شده بود.