نبرد زیرآب
همشهري/متن پيش رو در همشهري منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
طراحيهاي جديد، فناوريهاي جديد و تسليحات جديد، زيردرياييهاي آينده را ميسازند؛ شناورهايي که در آينده، نقشي تعيينکننده خواهند داشت و به قدرتهاي نظامي، دست برتر را در نبرد خواهند داد.
به گزارش الجزيره، ناوگانهاي زيردريايي متعلق به دوران جنگ سرد در اکثر کشورها در حال جايگزينشدن هستند و جاي آنها شناورهاي متعارفي ساخته ميشوند که ميتوانند هفتهها زيرآب بمانند.
زيردرياييهاي غيرهستهاي از موتورهاي درونسوز که به اکسيژن احتياج دارند استفاده ميکنند. اين شناورها در سطح عالي هستند اما وقتي که به عمق ميروند، براي کارکردن به باتري نياز دارند. بسته به نوعشان، زيردرياييها نميتوانند مدت زيادي زير آب بمانند و براي دوباره شارژکردن باتريهايشان، بايد به سطح بيايند. اين يعني آنها در موقعيت آسيبپذيري قرار ميگيرند و ممکن است توسط دشمن شناسايي شوند. پيشرانه مستقل از هوا، فناوري جديدي است که اين مشکل را برطرف ميکند و اجازه ميدهد زيردرياييها، به جاي چند روز، چند هفته زيرآب بمانند. اين فناوري که در ابتداي دهه90 در سوئد ابداع شد، حالا توسط نيروي دريايي 20کشور مورد استفاده قرار ميگيرد.
تنها چند کشور توانايي استفاده از زيردريايي هستهاي را دارند. اين شناورها که توليد آنها بهشدت گران است، با استفاده از رآکتورهاي خود، تقريبا تا بينهايت ميتوانند زير آب بمانند. آنها ميتوانند آب دريا را شيرين کنند و از آن براي خدمه اکسيژن بگيرند. برد آنها نامحدود است و ميتوانند با تسليحات هستهاي خود، به هر کجاي دنيا که ميخواهند بروند. آنها ميتوانند مخفي شوند و وقتي که کشورشان مورد حمله قرار گرفت، در تلافي به کشور متخاصم حمله کنند.
با اين ذهنيت، زيردرياييهاي هجومي، خط دفاعي کشورها در اقيانوسها هستند؛ يعني عملا بين زيردرياييهاي قدرتهاي هستهاي، هر روز يک بازي موش و گربه زيراقيانوسها در جريان است.
زيردرياييها امکانات ويژهاي دارند که آنها را مرگبار ميکنند. مهمترين آنها اين است که پنهانکار هستند؛ يعني ميتوانند بدون هيچ هشدار قبلي، حمله کنند. آنها همچنين زرادخانهاي سيار هستند و عملا ميتوانند به تنهايي يک قاره را نابود کنند.
هرچه يک زيردريايي ساکتتر باشد، طبيعتا پنهانکارتر است. زيرآب، صدا همهچيز است و ميلياردها دلار هزينه شده است تا موتورهاي اين شناورها بيصداتر باشند. طراحي آنها هم مهم است چون هرچه آب با صداي کمتري شکافته شود، شانس رصد و پيداکردن زيردريايي هم پايين ميآيد. توليدکنندگان همچنين از موادي استفاده ميکنند که امواج رادارها را بهخود جذب ميکنند و اجازه نميدهند دشمن از حضور آنها مطلع شوند.
اين فناوريها مدام در حال پيشرفت هستند؛ از سوي ديگر، فناوريهاي ضدزيردريايي هم با سرعت زيادي توسعه مييابند.
صدا هميشه شنيده ميشود
پنهانماندن زير اقيانوس، سختتر و سختتر ميشود. سنسورهاي زيرآب ميتوانند ردپاي صوتي زيردرياييها را ثبت کنند. اين سنسورها را ميتوان از هليکوپتر يا هواپيما به محلي که گمان ميرود زيردرياييها در آن تردد ميکنند انداخت. آنها رد زيردرياييها را ميزنند و بعد اژدرهايي شليک ميشوند تا با استفاده از اطلاعات سنسورها، شناورهاي زيرسطحي را نابود کنند.
شناورهاي سطحي هم سنسورهاي قوي مخصوص خود را دارند. نيروي دريايي ممکن است شبکهاي از سنسورها را در بخشهاي وسيعي از درياهاي اطراف کشور خود ايجاد کند. در دوران جنگ سرد، آمريکا از سيستمي مثل اين براي رديابي و رصد زيردرياييهاي شوروي در يک مسير مشخص استفاده ميکرد. روسيه تا همين سالهاي اخير در اين زمينه آسيبپذير بوده؛ بنابراين ميلياردها دلار صرف بهروزرساني و توسعه ناوگان زيردريايي خود کرده است تا آنها را ساکتتر و ساکتتر کند.
طرحهاي آينده
روسيه تنها کشوري نيست که زيردرياييها خود را به روزرساني ميکند. فرانسه، انگليس و آمريکا هم در حال ساخت کلاس بعدي زيردرياييهاي هجومي خود هستند. آنها ميتوانند بيشتر به عمق بروند و موتورهاي جديدي دارند که صداي کمتري توليد ميکنند. بسياري از اين طرحها اجرا شدهاند و بقيه هم بهزودي توليد ميشوند. چين و هند هم روي توسعه ناوگان زيردرياييهاي هستهاي خود با هدف تسلط بر آبهاي منطقهاي کار ميکنند.
اما مسئله فقط زيردرياييهاي هستهاي نيست؛ فناوري پيشرانه مستقل از هوا، کارايي زيردرياييهاي متعارف را هم بهشدت افزايش داده است. اين زيردرياييهاي ارزان که ميتوانند هفتهها زير آب بمانند، به نيروهاي دريايي متوسط، روشي قابل اتکا براي تقويت قدرت آتش نيروي خود ميدهند. آنها همچنين ميتوانند با اين زيردرياييهاي ساکتتر، به رصد اطلاعاتي بيشتري دست بزنند. شناورهاي هدايتپذير از راه دور نقش پررنگتري در دنياي جديد بهعهده دارند. اين روباتها ميتوانند رصد اطلاعاتي و مينگذاري کنند. نيروي دريايي آمريکا از طيف متنوعي از آنها استفاده ميکند و ديگر کشورها هم برنامههاي مفصلي دارند. آنها ميتوانند ماهها زير دريا بمانند و اطلاعات حياتي را به فرماندهان نيروي دريايي بفرستند. چند سال پيش که يک زيردريايي اينچنيني در تور ماهيگيران چيني افتاد، هيچ کشوري بهصورت علني مالکيت خود بر آن را اعلام نکرد. خود چين از ناوگان بزرگي از اين شناورها که با هوش مصنوعي فعاليت ميکنند، بهره ميبرد. اين روباتها که ديگر نيازي نيست خدمه داشته باشند، ميتوانند کوچکتر باشند و عملا ميتوانند تا بينهايت زيرآب باقي بمانند. آنها ميتوانند بهخاطر کوچکي و طراحيشان، در اعماقي که قبلا غيرقابل دسترسي بودند، حضور پيدا کنند.