قدرت خرید دستمزدها در ونزوئلا

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1400/02/14 - 11:20

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

دولت ونزوئلا در جديدترين تصميم خود حداقل دستمزد اين کشور را با افزايش ۳۰۰درصدي به ۵/ ۲دلار رساند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد به‌رغم ۴برابر شدن حداقل دستمزد در اين کشور اين رقم از قيمت کالاهايي نظير يک کيلوگرم گوشت يا حداقل نرخ کرايه تاکسي کمتر است. سياست‌هاي اقتصادي سال‌هاي اخير دولت اين کشور منجر به ابرتورم شده است.

حداقل دستمزد در ونزوئلا چهاربرابر شد. به گزارش رويترز وزيرکار ونزوئلا، ادواردو پينياتا، اعلام کرد حداقل دستمزد از 8/ 1 ميليون بوليوار به 7 ميليون بوليوار افزايش مي‌يابد. معادل دلاري حداقل دستمزد قبلي 64 سنت بود که با اين افزايش 289 درصدي به 4/ 2 دلار آمريکا رسيده است. وزير کار ونزوئلا در ادامه صحبت‌هايش به مناسبت روز کارگر که از تلويزيون دولتي پخش شد، اعلام کرد علاوه‌بر افزايش حداقل دستمزد، پاداش غذايي کارگران نيز افزايش مي‌يابد که با احتساب اين افزايش‌ به 5/ 3 دلار در ماه مي‌رسد. اين دومين‌بار طي سال‌جاري ميلادي است که دولت نيکولاس مادورو حداقل دستمزد را افزايش داده. ونزوئلا چهارمين سال ابرتورم را در شرايطي پشت‌سر مي‌گذارد که 7 سال از ورود اقتصاد اين کشور به رکود مي‌گذرد و با حداقل دستمزد جديد‌ تنها مي‌توان يک ليتر شير و يک کيلوگرم پنير تهيه کرد و اين رقم حتي کفاف خريد يک کيلوگرم گوشت قرمز را نمي‌دهد. همچنين از دو سال گذشته با کاهش کنترل اقتصادي از سوي مقامات، اقتصاد ونزوئلا به آرامي دچار فرآيند «دلاريزه شدن» شده است و مردم براي مبادلات خود از دلار به‌جاي بوليوار استفاده ‌مي‌کنند، اما کارگران همچنان دستمزد خود را به بوليوار دريافت مي‌کنند. مادورو که سابقه رانندگي اتوبوس را قبل از ورود به سياست در کارنامه دارد، به‌نظر نمي‌رسد در راندن اقتصاد ونزوئلا کارنامه خوبي از خود به‌جا گذاشته باشد.

افزايش دستمزد در روز کارگر
ادواردو پينياتا، وزير کار ونزوئلا دو روز قبل در تجمع هواداران دولت که به مناسبت روز جهاني کارگر برگزار شد، علاوه‌بر اعلام چهاربرابر شدن حداقل دستمزد در ونزوئلا از اختصاص سه ميليون بوليوار کوپن به آن دسته از شهرونداني خبر داد که درآمد ماهانه آنها کمتر از ۱۰ ميليون بوليوار است. اگر‌چه حداقل حقوق ماهانه در ونزوئلا با افزايش 8/ 288‌درصدي تقريبا چهار‌برابر مي‌شود اما همچنان به شهروندان اين کشور امکان جبران قدرت خريد از دست رفته طي سال‌هاي گذشته را نمي‌دهد. اقتصاد ونزوئلا از هفت سال پيش تا امروز در وضعيت رکودي به‌سر مي‌برد و اين رکود با وقوع پاندمي کرونا تشديد نيز شده است. اين کشور آمريکاي‌جنوبي همچنين از چهار سال پيش تاکنون با ابرتورم دست و پنجه نرم مي‌کند. نرخ تورم ونزوئلا در سال ۲۰۲۰ به حدود ۳هزاردرصد رسيد. نکته قابل‌توجه اين است که افزايش حداقل حقوق ماهانه نه‌تنها امکان خريد يک کيلو گوشت را فراهم نخواهد کرد بلکه حتي براي خريد يک شانه تخم‌مرغ نيز کافي نخواهد بود. قابل‌ذکر است که دولت نيکلاس مادورو با تحريم‌هاي بين‌المللي به‌ويژه از سوي آمريکا روبه‌رو است.

بحران از کجا شروع شد؟
ونزوئلا زماني در دهه 80 ميلادي يکي از قدرت‌هاي بزرگ اقتصادي آمريکاي‌جنوبي محسوب مي‌شد و با اتکا بر ذخاير عظيم نفت و صادرات آن درآمد بالايي را براي خود رقم زد. هوگو چاوز، رئيس‌جمهور سابق ونزوئلا پس از تجربه يک کودتاي نافرجام در سال ۱۹۹۲، در سال ۱۹۹۸ ميلادي به‌قدرت رسيد‌ و در زماني که افزايش قيمت نفت اين کشور باعث شده بود تا ونزوئلا وضعيت مالي مناسبي را تجربه کند؛ اين ماه‌عسل نفتي باعث شد ونزوئلا مخارج خود را ذيل يک برنامه رفاه بالا ببرد و همزمان بدهي خارجي اين کشور نيز افزايش يافت. داستان از اين قرار است که ونزوئلا، اقتصادي سوسياليستي تحت رهبري «هوگو چاوز» بود که در ابتدا هم از حمايت مردمي بالايي برخوردار شد و هم اقتصادي رو به رشد داشت. چاوز اما الگويي جالب‌توجه اما تکراري از حکمراني داشت که بارها در رهبران سياسي ديگري در سراسر‌جهان ‌تجربه شده بود و در آينده نيز تجربه خواهد شد: او يک پوپوليست تمام‌عيار بود و مي‌خواست به هر روشي که شده، محبوب شهروندان باقي بماند و البته از قدرت هم کنار نرود. صعود قيمت نفت از حدود سال‌۲۰۰۰ ميلادي درآمدهايي را روانه اين کشور کرد که از دهه هشتاد بي‌سابقه بود. چاوز تصميم داشت تا اين درآمد را براي بهبود شرايط اقتصادي، فرهنگي و به‌خصوص اقشار کم‌درآمد جامعه هزينه کند و جاي پاي خود را محکم کند. اين برنامه شامل اقداماتي مانند ساخت هزاران درمانگاه رايگان براي اقشار کم‌درآمد و ارائه يارانه‌هاي غذايي و مسکن مي‌شد. چاوز اين اقدامات را به اعتبار و با پشتوانه درآمدهاي نفتي سرشار ونزوئلا عملياتي مي‌کرد و از سوي ديگر همزمان به سرکوب قيمت‌ها مي‌پرداخت. اين اتفاق منجر به پديده بيماري هلندي در اقتصاد ونزوئلا شد که پديده شايعي ميان دولت‌هاي نفتي است.

پايان ماه‌عسل نفتي
ناکامي سياست‌هاي هوگو چاوز زماني عيان شد که تورم و کميابي کالا‌ها در اقتصاد ونزوئلا همزمان نمايان شد و در پي اين اتفاقات در سال 2003 اعتصابات گسترده‌اي در شرکت نفت و گاز ونزوئلا رقم خورد که توليد نفت اين کشور را به‌شدت کاهش داد و توليد ناخالص داخلي ونزوئلا حدود 27درصد کاهش يافت. در پي اين اعتصاب هوگو چاوز از برنامه خود براي مقابله با تورم و کاهش ارزش پول ملي رونمايي کرد که شامل ملي‌کردن صنايع و همچنين اعطاي يارانه براي غذا و برخي ديگر از کالاهاي اساسي مي‌شد.

زمامداري مادورو و ابرتورم
با مرگ چاوز بر اثر ابتلا به سرطان و جانشيني پر‌حاشيه نيکولاس مادورو به جاي او، ونزوئلا وارد دوره‌اي از آشوب سياسي و اقتصادي شد که هنوز هم ادامه دارد. بيش از 40 درصد از صادرات نفت ونزوئلا درآن زمان به آمريکا انجام مي‌شد. بيش از 95درصد صادرات ونزوئلا را نفت تشکيل مي‌داد و با سقوط قيمت نفت در سال 2014 اقتصاد ونزوئلا وارد رکود شد. دولت براي تامين هزينه‌هاي خود به چاپ پول گسترده روي‌آورد و با اين همه، ظاهرا مشکلات اقتصادي ونزوئلا آن‌قدر زياد بود که اسکناس‌هاي مورد‌نياز براي پوشاندن مشکلات سر به آسمان زدند. نرخ تورم ونزوئلا ماه به ماه افزايش پيدا مي‌کرد و به نرخ‌هاي عجيب و غريب مي‌رسيد و طولي نکشيد که سراسر کشور صحنه آشوب و شورش شد. صندوق بين‌المللي پول اعلام کرده که بين سال‌هاي 2013 تا 2017 اقتصاد ونزوئلا نزديک به 30‌درصد کوچک‌تر شده است. در اين دوران کمبود مسکن نيز تشديد شد و ونزوئلا، کشوري که در دهه 80 به‌دليل دستمزد‌هاي بالا ميزبان کارگران مهاجر بود شاهد مهاجرت گسترده همه مردم به کشور‌هاي همسايه بود، همچنين بايد گفت گرسنگي گسترده تنها يکي از نتايج ابرتورم ونزوئلا است؛ بايد توجه داشت آنچه در دوران مادورو رقم خورد از دولت قبل آغاز شده بود و حاصل سياست‌هاي پيگيري‌شده از سوي هوگو چاوز بود.

سياست‌هاي پول‌پاشي در اقتصاد، کنترل نرخ تورم با واردات افسارگسيخته کالاها، آن‌هم در اقتصاد نفتي ونزوئلا اين کشور را به انباري از باروت بدل کرد که با کاهش قيمت نفت و وقوع تحريم‌هاي بين‌المللي به نتايجي چون ابرتورم و کاهش توليد ناخالص داخلي منجر شد. شگفتي‌هاي ونزوئلا به همين موارد محدود نمانده و اخبار عجيب بسياري در اين سال‌ها از ونزوئلا مخابره مي‌شود؛ براي مثال اسکورت کاميون‌هاي حامل گوشت و ديگر کالا‌هاي خوراکي توسط نيروهاي ارتش ونزوئلا يا خريد و فروش کالاها بر اساس وزن دسته‌هاي اسکناس از ديگر عجايب رقم‌خورده در ونزوئلا است.