ریسک ایران برای تزریق دوز دوم واکسن از یک فرمول متفاوت

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سخنگوي ستاد ملي مقابله با کرونا، باز هم پشت تريبون رفت تا زمزمههاي مردمي درباره توقف واکسيناسيون کرونا به دليل اتمام موجودي واکسن وارداتي و سوءمديريت مسوولان براي حفظ پيوستگي واردات واکسن را تکذيب کرده و «خبرهاي خوش» درباره ورود محمولههاي عظيم واکسن ايراني تا روزهاي آتي بدهد. توضيحات تکراري عليرضا رييسي و تکذيب چند باره مسوولان وزارت بهداشت درباره متوقف نشدن روند واکسيناسيون در حالي است که حالا سوالات مهمي علاوه بر نگراني ازکمبود واکسن براي مردم ايجاد شده است؛ همان سوالاتي که نيمه ارديبهشت ماه هم دو نماينده مجلس البته با زباني ديگر مطرح کردند؛ بنا به اعلام چند باره بانک مرکزي، ارز مخصوص تامين و واردات واکسن طبق دستور رييسجمهوري در قالب وجوه فوري پرداخت شده اما معلوم نيست نحوه واريز اين وجوه به حساب فروشندگان خارجي چگونه بوده که در ميان اين همه مشتري توليدکنندگان واکسن فقط خريداران ايراني گرفتار بدعهدي فروشندگان واکسن شدهاند؟ اگر ارز تخصيصي واکسن کرونا در قالب توافقهاي دو کشور به حساب فروشندگان واکسن واريز شده حالا که اين فروشندگان به تعهدات خود عمل نکردهاند، تکليف وجوه واريزي چه ميشود؟ معاون فني گمرک، ظرف هفتههاي گذشته در چند نوبت از ترخيص محمولههاي حجيم واکسن خبر داده و از جمله که طبق آخرين اعلام مهرداد ارونقي از نيمه بهمن ماه سال گذشته تا نيمه ارديبهشت امسال طي 16 مرحله 5 ميليون و 847 هزار و 800 دوز واکسن کرونا از کشورهاي مختلف از جمله روسيه، چين، کره جنوبي و هند وارد و ترخيص و به وزارت بهداشت تحويل داده شده اما حتي با نگاهي به همين ميزان ترخيصي هم همچنان تعداد واکسنهاي ترخيص شده با آمار دوزهاي تزريقي براي دريافتکنندگان نوبت اول و دوم واکسن متفاوت است چنانکه ديروز وزارت بهداشت در آخرين اعلام از وضعيت تزريق دوزهاي اول و دوم واکسن وارداتي کرونا براي جمعيت هدف در فازهاي اول و دوم سند واکسيناسيون اعلام کرد: «مجموع واکسنهاي تزريق شده در کشور به ۵ ميليون و ۱۵۴ هزار و ۶۳۹ دوز رسيد و تاکنون ۴ ميليون و ۳۲۷ هزار و ۵۳۳ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۸۲۷ هزار و ۱۰۶ نفر دوز دوم را تزريق کردهاند».
اگر فرض بر اين باشد که بعد از نيمه ارديبهشت ماه، واردات واکسن به دليل بدعهدي فروشندگان خارجي متوقف شده(که اعلام مسوولان سازمان غذا و دارو و جمعيت هلالاحمر نشان ميدهد که واردات توقف نداشته) حتي مجموع همان محمولههاي وارداتي با ميزان واکسنهاي تزريق شده هم فاصله دارد و مسوولان وزارت بهداشت هم تا امروز هيچ توضيحي درباره علت اين تفاوت آماري معنادار ندادهاند. ابهام ناشي از همين تفاوت بود که نيمه ارديبهشت، دو نماينده مجلس را واداشت که شائبه گم شدن 200 هزار دوز واکسن وارداتي را مطرح کنند. در حالي که اعضاي شوراي شهر تهران هم بارها خواستار انتشار فهرست دريافتکنندگان واکسن شدهاند، چرا مسوولان وزارت بهداشت که مسووليت توزيع و تزريق واکسن وارداتي را به دانشگاههاي علوم پزشکي واگذار کردهاند براي رفع هر گونه ظن درست يا غلط اين فهرست را در اختيار نهادها و مقامات دچار ترديد از بابت صداقت وزارت بهداشت قرار نميدهند تا آنها هم با زباني که خود ميدانند، خيال آشفته مردم از بابت نشت واکسنهاي يارانهاي وارداتي به بازار سياه را راحت کنند؟
واقعيتهاي سطح شهرخبرهاي ديگري ميدهد
مسوولان وزارت بهداشت اصرار دارند که واکسيناسيون کرونا درکشور متوقف نشده و روند ارسال پيامک براي گروههاي هدف همچنان ادامه دارد در حالي که آنچه مردم شاهد هستند، حکايت ديگري است. طي دو هفته گذشته بسياري از سالمندان بالاي 70 سال در تهران و شيراز و برخي مراکز استانها که منتظر پيامک تزريق دوز دوم واکسن بودند هيچ اعلامي در اين باره دريافت نکردهاند و وقتي به همان مرکز محل تزريق دوز اول واکسن رفتهاند به ايشان گفته شده که « فعلا واکسن موجود نيست و تا قبل از نيمه تير يا اوايل مرداد هم واکسن به دستمان نميرسد. برويد و منتظر پيامک باشيد ».
اين جواب را حداقل صدها نفر با گوشهاي خودشان شنيدهاند؛ صدها نفري که زمان درج شده روي برگههاي کاغذي واکسيناسيونشان مربوط به اواخر خرداد يا هفته اول تير بوده و حالا نگرانند که اگر دوز دوم را دريافت نکنند خاصيت مصونسازي همان دوز اول هم از بين خواهد رفت. البته مسوولان وزارت بهداشت براي اين نگراني هم يک جواب آماده در جيب دارند چنانکه هفته گذشته در توجيه مکرر درباره بيخطر بودن بينظمي زمانبندي تزريق واکسن گفتند که نه تنها اگر فاصله دوز اول و دوم به 3 ماه هم برسد هيچ اشکالي ندارد و مصونيت فرد از بين نميرود حتي تزريق دوز دوم واکسن از يک فرمول و از يک برند ديگر هم بيضرر است که البته ظاهرا مسوولان وزارت بهداشت در ارايه اين توجيهها با هم هماهنگ نيستند چون سخنگوي ستاد ملي مقابله با کرونا که معاون بهداشت وزارت بهداشت هم هست، شنبه شب در برنامه ويژه شبکه خبر حرفهاي ديگري داشت و ميگفت:« چند کار مطالعاتي در دنيا در حال انجام است که فاصله دوز اول و دوم را تا چه حد ميتوانيم طولاني کنيم که اثر دوز اول از بين نرود و در اين فاصله افراد بيشتري واکسينه شوند و آيا ميتوان به سمتي رفت که دوز دوم را از واکسن ديگر تزريق کرد؟ سازمان جهاني بهداشت به کشورها توصيه ميکند، بهتر است همه مردم دنيا حداقل دوز اول را تزريق کنند تا سطحي از ايمني ايجاد شود. برنامه ما درکشور اين است هر واکسني که تزريق کرديم، دوز دومش را هم از همان تزريق کنيم و فعلا سياست ما اين نيست که دوز دوم متفاوت از نوع دوز اول باشد اما در آينده ممکن است سياست تغيير کند».
عليرضا رييسي در حالي در اين برنامه تلويزيوني سعي داشت، نگرانيهاي مردم را برطرف کند که ديروز محمدرضا شانهساز، رييس سازمان غذا و دارو جور ديگري به اين نگرانيها دامن زد:«روشهاي توليد واکسنهاي کرونا درکشورهاي مختلف يکسان است بنابراين افرادي که در مرحله اول واکسن خارجي تزريق کردهاند اگر به دلايلي تامين آن واکسنها امکانپذير نشد در مرحله دوم از واکسن ايراني استفاده ميشود و اين روش در اکثر کشورهاي با جمعيت بالا استفاده شده است. البته ما از واکسنهاي وارداتي نيز استفاده ميکنيم تا کمبودي پيش نيايد».
حالا البته تمام تقصيرها بر گردن فروشندگان عهدنشناس خارجي افتاده و رييسي هم شنبه شب در اين برنامه تلويزيوني گفت:« ۱۶.۸ ميليون دوز از سبد کواکس خريداري کرده بوديم که تاکنون مقدار کمي از آن به دست ما رسيده اما از محل ساير قراردادها با کشورهاي مختلف تاکنون حدود ۵ ميليون و ۵۰۰ هزار عدد واکسن وارد کردهايم».
نکته مهم در اظهارات متفاوت مسوولان وزارت بهداشت اين است که صرفنظر از بدعهدي فروشندگان خارجي آنچنانکه رييسي گفته، علمي بودن تزريق دوز دوم واکسن کرونا از يک فرمول متفاوت هنوز در دنيا و در نتايج تحقيقات جهاني به تاييد نرسيده اما ظاهرا مسوولان وزارت بهداشت ميخواهند در اين زمينه هم «اولين» باشند صرفنظر از آنکه نتيجه نهايي تا چه حد به زيان مردم خواهد بود چراکه سخنگوي ستاد ملي مقابله با کرونا اعلام کرده است: «چنانچه مجوزهاي لازم ازکميته باليني و اخلاق صادر شود، ادامه روند واکسيناسيون(و از جمله تزريق دوز دوم کساني که دوز اول واکسن را دريافت کردهاند) با واکسنهاي توليد داخلي انجام خواهد شد».