علت تاخیر در احیای برجام

دنياي اقتصاد/رئيسجمهور در آخرين روز تيرماه، در مراسمي دليل رفع نشدن تحريمها در دوران رياستجمهورياش را تشريح کرد. روحاني مصوبه ۱۱ آذر مجلس را دليل باقي ماندن تحريمها توصيف کرد و گفت: «اگر قانون مجلس جلوي ما را نگرفته بود، تقريبا قبل از عيد نوروز، تحريم را برداشته بوديم. بنابراين دولت همه کارهاي لازم را در زمينه برداشتن تحريم انجام داده و گامهاي خودش را برداشته است.» او با اشاره به آخرين گزارش وزارت خارجه به مجلس درباره وضعيت مذاکرات احياي برجام گفت: « کاملا روشن است که به چه توفيقاتي دست يافتهايم.»
حسن روحاني، رئيسجمهور ايران روز پنجشنبه در سخناني با دفاع از عملکرد دولتش در زمينه رفع تحريمها و مذاکرات احياي برجام گفت: «دولت در زمينه رفع تحريم هر کاري لازم بود انجام داده و اگر قانون مصوب مجلس مانع نشده بود پيش از عيد نوروز تحريمها برداشته شده بودند.» نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در تاريخ ۱۱ آذر سال گذشته کليات و جزئيات طرح «اقدام راهبردي براي لغو تحريمها و صيانت از حقوق ملت ايران» را به تصويب رساندند و اين طرح روز بعد با تاييد شوراي نگهبان به قانون تبديل شد. روحاني در اين زمينه گفت:«دولت همه کارهاي لازم را در زمينه برداشتن تحريم انجام داده و گامهاي خودش را برداشته است.»
همچنين به گفته رئيسجمهور، در گزارشي که وزير امور خارجه به مجلس و خدمت نمايندگان محترم فرستاده، کاملا روشن است که به چه توفيقاتي دست يافتيم. پيشتر نيز رئيسجمهور با ارائه گزارشي از روند مذاکرات برجام و پس از آن مذاکرات «احياي برجام» که پس از روي کار آمدن دولت جو بايدن، رئيسجمهور آمريکا آغاز شد، گفت: «امروز سفرهاي آماده است، کار آماده است. فرصت دولت دوازدهم را از دستش گرفتند. اميدواريم دولت سيزدهم کار را تکميل کند.»
واکنش به سخنان برجامي ربيعي
از سوي ديگر کيوان خسروي، سخنگوي دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي در خصوص اظهارات سخنگوي دولت پيرامون جمع بندي هيات تطبيق گفت: «اظهارات منتسب به سخنگوي محترم دولت در خصوص جمع بندي هاي هيات تطبيق که از سوي رسانه هاي گروهي منتشر شده است را تکذيب مي کنم.»
خسروي در ادامه افزود: «بر خلاف آنچه اظهار شده، هيات مذکور اساسا به موارد عديده مهمي پرداخته که مذاکرات وين به دليل مواضع قلدرمآبانه طرف آمريکايي و بعضا طرفهاي اروپايي در مورد آنها به نتيجه نرسيده و از توافق دور بوده است.»
وي تاکيد کرد:«بديهي است صحبت از انطباق يا عدم انطباق چيزي که واقعيت خارجي ندارد نمي تواند موضوعيت داشته باشد.»
مانع مجلس براي نهايي شدن توافق
اين در حالي است که پيشتر در تاريخ سهشنبه ۲۹ تير علي ربيعي، سخنگوي دولت در سخناني با اشاره به اينکه پيشرفتهاي حاصله در مذاکرات وين نامنطبق با مصوبه مجلس تشخيص داده شده، تاکيد کرد که به همين دليل در کميته تطبيق مانعي براي نهايي شدن توافق ايجاد شده است.
اعضاي کميته تطبيق از شورايعالي امنيت ملي، مجلس، دولت و سازمان انرژي اتمي هستند و بعد از انتخابات، سيدعلي حسينيتاش، معاون راهبردي شورايعالي امنيت ملي و علي باقري، معاون سابق دبيرخانه شورايعالي امنيت ملي از طرف رئيسي در جلسات اين کميته شرکت ميکنند.
به گزارش «ايرنا» ربيعي در توضيح جزئيات بيشتر اين مساله گفت:«دولت و تيم مذاکراتي ما از همه ظرفيتها و توان ديپلماسي براي رسيدن به توافقي درخصوص احياي برجام و بازگشت همه طرفها به تعهدات خود در برجام استفاده کرده و تا سرحد امکان خطوط قرمز تعيين شده از سوي رهبر معظم انقلاب را در تفاهم با ۱+۴ در نظر گرفتهاند.»
وي افزود:«به رغم اين مساله، متاسفانه و از آنجا که متن مصوبه مجلس در آذر گذشته علاوه بر مداخله غيرمرسوم در امور اجرايي، فراتر از توافق برجام به نگارش درآمده است، نه تنها در اين مدت بر پيچيدگي مذاکرات افزود، بلکه اساسا نميتوان نتايج گفت وگوها در چارچوب برجام را با مفاد اين قانون فراتر از برجام تطبيق داد.
به همين دليل بود که دولت از همان روز اول مکررا مخالفت خود را با اين روند نامعمول مجلس شوراي اسلامي اعلام کرد و بر غيرمفيد بودن اين قانون در حاليکه مذاکرات احياي برجام به طور طبيعي پيچيدگيهاي حقوقي و فني بغرنجي دارد، تاکيد کرده است.»
ورود غيرکارشناسي مجلس
به گفته ربيعي زيرپا گذاشتن رويههاي معمول تصميمگيري و ورود موازي و غيرکارشناسي مجلس به موضوعي که پيش از اين ساختار و سازمان روشن و سنجيدهاي در چارچوب تصميمگيري داشته نه تنها کمکي به تسريع مذاکرات و حصول نتيجه بهتر نکرده بلکه ابهامهاي تازهاي را در مسير بررسي نتايج مذاکرات ايجاد کرده که از نظر دولت نتايج سازندهاي به دنبال ندارد. وي همچنين گفت:«با وجود اين، دولت هرچند اين مصوبه را هيچگاه با اصول و فرآيندهاي مرسوم نظام سازگار نديده اما با سر فرود آوردن در برابر قانون، حداکثر تلاش خود را براي به ثمر نشاندن مذاکرات ذيل چارچوب آن قانون به کار بست.»