اهل سنت و یک انتصاب

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و بازنشر آن در آخرين خبر به معناي تاييدش نيست
احسان هوشمند/ انتصاب دريادار شهرام ايراني به فرماندهي نيروي دريايي ارتش بازتاب گستردهاي در افکار عمومي داشت. دريادار شهرام ايراني، متولد شهر سنندج در استان کردستان است. او در دهه 60 خورشيدي خدمت در نيروي دريايي را آغاز و در مرداد 1400 به فرماندهي نيروي دريايي ارتش انخاب شد. انتشار اخباري مبني بر اهل سنت بودن دريادار ايراني موجب توجه بيشتري به اين انتصاب شد؛ چراکه در دوره چنددههاي پس از انقلاب اين نخستينباري بود که خبري دال بر بهکارگيري يکي از نيروهاي اهل سنت در ردههاي بالاي فرماندهي نظامي و لشکري و فرماندهي يکي از قواي نظامي کشور منتشر ميشد. به دنبال اين انتصاب، رئيس مجمع نمايندگان استان کردستان در مجلس گفت: «انتصاب دريادار ايراني نشانه اعتماد به اهل سنت در سطح ملي است». فتحي در ادامه گفت: «گرچه در ميان وزراي معرفيشده کابينه سيزدهم، نامي از نيروهاي اهل سنت به چشم نميخورد، اما اميدواريم اين کملطفي و بيتوجهي با الگوبرداري عملي از مقام معظم رهبري در سطح استانداران، معاونان رئيسجمهور و حتي وزرا جبران شود». امامجمعه سنندج نيز با استقبال از اين انتصاب بيان کرد: «انتصاب دريادار «ايراني» توسط رهبري دريچهاي روشن براي اهل سنت است». ماموستا فايق رستمي در خطبههاي نمازجمعه سنندج گفت: «اين انتصاب ارزشمند از جانب رهبري، الگويي بسيار شايسته براي ديگر مسئولان در دولت و دستگاههاي مختلف است تا از اهل سنت و نخبگان کردستان در مسئوليتهاي مهم استفاده کنند». وي انتصاب دريادار «ايراني» را مايه خوشحالي اهل سنت بهويژه مردم کردستان و سنندج عنوان کرد و افزود: «رئيسجمهوري و ديگر مسئولان در دستگاهها، بايد از رهبر معظم انقلاب تبعيت کرده و از نخبگان و افراد توانمند در ميان کُردها و اهل سنت، براي مديريتهاي کلان کشور بهره گيرند». يکي از نمايندگان اهل سنت در مجلس نيز در پيامي نوشت: «اميدوارم اين تصميم نويدبخش اهتمام جدي دولت محترم نيز در استفاده از ظرفيت نيروي انساني انقلابي و نخبگان اهل سنت در پستهاي مهم و حساس کشوري و لشکري باشد». فراکسيون نمايندگان اهل سنت مجلس نيز از انتصاب فرمانده نيروي دريايي تقدير کرد.
مولوي عبدالحميد امامجمعه مسجد مکي زاهدان نيز در پيامي اين انتصاب را اقدامي خداپسندانه خواند و تأکيد کرد که اين اقدام رهبري موجب اميدواري جامعه اهل سنت شده است. حسن عابديني از مجريان تلويزيون نيز در پيامي نوشت: «دريادار شهرام ايراني با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامي به فرماندهي نيروي دريايي راهبردي ارتش جمهوري اسلامي ايران منصوب شد. او که از برادران اهل سنت متولد سنندج است 36 سال پيش به ارتش پيوست». همچنين در پيامي که از قول وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در آخرين ساعات فعاليت در مسئوليت وزارتخانه که در فضاي مجازي منتشر شد، آمد: «انتصاب سردار شهرام ايراني به سمت فرمانده نيروي دريايي توسط رهبر انقلاب معناي جديدي در ساختار مذهبي قدرت در ايران خواهد داشت. رهبري يکي از گرههاي کور حکمراني در کشور را گشودند. در دهه پنجم شاهد حضور اهل سنت در مدارج عالي مسئوليتهاي اجرائي خواهيم بود». ساعاتي از اين ابراز خوشحالي نگذشته بود که شايعاتي در فضاي رسانهاي منتشر شد که حکايت از تغيير مذهب امير ايراني داشت. محمدمهدي يزدي از يکي از فعالان رسانهاي يک جريان خاص در پيامي توييتري در واکنش به بيانيه فراکسيون نمايندگان اهل سنت نوشت: «حداقل يک سؤالي بکنيد و بر اساس چهارتا توييت بيانيه غلط صادر نکنيد. امير ايراني چند سال پيش شيعه شده و اسم فرزندانش هم اميرعلي و اميرعباس است». به دنبال انتشار اين دست از نوشتهها و شايعات وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز پيام خود را اصلاح و با حذف سنيبودن امير ايراني نوشت: «انتصاب سردار شهرام ايراني به سمت فرمانده نيروي دريايي توسط رهبر انقلاب افق مطمئنتري را در حکمراني کشور خواهد گشود. در دهه پنجم شاهد حضور اقوام ايراني در مدارج عالي مسئوليتهاي اجرائي خواهيم بود». جداي از اينکه مذهب امير ايراني چيست اين نکته حائز اهميت است که محدوديت بهکارگيري اهل سنت در مناصب حاکميتي کشوري و لشکري موجب بروز نارضايتيها و گلايههايي در ميان اهل سنت کشور شده است. درحاليکه در دورههاي طولاني پيش از انقلاب بهکارگيري نيروهاي اهل سنت در مناصب اداري و لشکري و کشوري محدوديت نداشت و از ميان سُنيها در امراي لشکري و کشوري استفاده ميشد. پس از پيروزي انقلاب کمتر مجالي براي بهکارگيري اهل سنت در ميان وزرا و فرماندهان عاليرتبه کشوري و لشکري وجود داشته است و بهتدريج در دو دهه ابتدايي انقلاب اين محدوديت حتي به فرمانداران و مديران کل در استانهاي غربي و شرقي کشور نيز رسيد به شکلي که در ميانه دهه70 خورشيدي حتي يک فرماندار سُنيمذهب نيز در کشور فعاليت نداشت. با آغازبهکار دولت اصلاحات در سال 1376 بهتدريج اين محدوديتها رفع شد و شماري از نيروهاي اهل سنت به مسئوليتهايي مانند فرمانداران شهرهاي مرزي و مديران کل رسيدند. اين روند در دولتهاي آقاي احمدينژاد و آقاي دکتر روحاني تشديد شد به شکلي که اينک دهها مدير سنيمذهب در استان کردستان، آذربايجان غربي و کرمانشاه و نيز سيستانوبلوچستان به خدمت اشتغال دارند. فرمانداران، مديران کل آموزش و پرورش، ارشاد اسلامي، جهاد کشاورزي، رؤساي دانشگاه و دانشگاه علوم پزشکي و... از جمله اين مسئوليتهاست که به اهل سنت سپرده شده است. اينک در برخي از شهرهاي مرزي بيش از 90 درصد از مديران شهرستان سنيمذهب هستند. استمرار اين رويه ميطلبد تا بهجاي تراکم بيشتر مديران محلي در استانها و شهرستانهاي مختلف کشور با رويکردي مليانديشانه راه براي فعاليت مديران سنيمذهب در سطوح ملي و ديگر استانها گشوده شود و از ميان شخصيتها و نخبگان و نيروهاي سنيمذهب، استانداران، وزرا، معاونين وزرا، سفرا، مقامات لشکري و ديگر نهادها از جمله شوراي نگهبان و مقامات قضائي برگزيده شوند. اين رويکرد نيازمند تغيير نگرش مسئولان کشوري و اصلاحات اساسي در ساختار سياسي کشور است تا راه براي استفاده از نخبگان اهل سنت در ساختار مديريتي کشوري گشودهتر شود.