طالبان دنبال فاز نظامی؛ بوی جنگ داخلی میآید

آرمان ملي/متن پيش رو در آرمان ملي منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
تحولات افغانستان همچنان در صدر اخبار مهم و روز رسانههاي دنيا است و همه منتظرند که ببينند اين تحولات طي روزها و هفتههاي آتي به کدام سمتوسو خواهد رفت. آيا مردم افغانستان به 20 سال قبل بازخواهند گشت که طالبان ظهور و بروز کرد و زندگي سياه و تاريکي براي آنها رقم زد يا اينکه شرايط بهنحوي پيش خواهد رفت که مردم افغانستان بدون طالبان روي آرامش را ببينند. هرچند طالبان تشکيل دولت فراگير را طي چند وقت گذشته وعده داده اما دولت موقت آنها که متشکل از اعضاي خود طالبان است صداي همه را درآورده است. چنانکه برخي چهرههاي سياسي اين کشور مثل حامد کرزاي اعلام کردهاند طالبان براي آرامش افغانستان بايد دولت فراگير اعلام کند. البته برعکس آنهايي که معتقدند طالبان تغيير کرده است رويکردهاي اين گروه خشونتطلب نسبت به گذشته چندان تغييري نداشته است و هنوز هم به همان اندازه متحجر، متصلب و خشونتطلب هستند. نوع رويکرد آنها به آزاديهاي مدني و اجتماعي، حقوق زنان و پوشش آنها و مسائل مختلفي مثل فرهنگ و زندگي اجتماعي مردم باعث شده تا مردم افغانستان چندان روي خوشي به آنها نشان ندهند و حضور آنها به عنوان يک قدرت غالب در کشورشان را برنتابند. گرچه طالبان در حرف به آزاديهاي اجتماعي و حقوق مردم احترام ميگذارد اما اعتراضات مردم و بهخصوص زنان به روند پيش گرفته از سوي طالبان نشان ميدهد که آنها همان طالبان 20 سال پيش هستند و تغييري نکردهاند. اگر هم ديده ميشود که حرفهاي تجددخواهانه و حقوق بشري ميزنند ناشي از فشارهاي بينالمللي و نگاه کشورهاي مختلف به تحولات اين کشور است. اين در حالي است که امروز زنان و دختران افغان از ترس طالبان از حقوق اجتماعي و آموزشي خود محروم شدهاند. اين در حالي است که عبدالباقي حقاني، وزير آموزشعالي طالبان اعلام کرده بود دختران ميتوانند در دانشگاه تا بالاترين سطوح ادامه تحصيل دهند به شرطي که در کلاسهاي غيرمختلط حضور يابند و حجاب اسلامي را رعايت کنند. با اين حال دانشجويان زن مراجعه کننده به دانشگاه کابل، با ممانعت طالبان از ورود به دانشگاه بازماندهاند. پيش از اين هم نهادهاي بينالمللي حقوق بشري از عدم رعايت حقوق زنان در افغانستان ابراز نگراني کردهاند. اين در شرايطي است که زنان افغان براي اعتراض به قوانين جديد طالبان براي دانشآموزان دختر کارزار آنلاين جديدي را آغاز کردهاند. بسياري از کاربران با استفاده از هشتگهايي مانند #به لباسم دست نزن و #فرهنگ افغانستان، تصاويري از خود را در لباسهاي سنتي رنگارنگ به اشتراک گذاشتهاند. بايد ديد مواجهه طالبان با زنان، دختران و به رعايت حقوق آنها تغييري خواهد کرد يا اينکه کمپينهاي مردمي افغانستانيها جامعه جهاني را به کمک مردم مظلوم افغانستان خواهد کشاند.
احتمال جنگ داخلي
هر چند که طالبان توانستند بر اکثر ولايات و نقاط افغانستان مسلط شوند اما بسياري از تحليلگران هنوز وقوع جنگ داخلي در اين کشور را منتفي نميدانند، چرا که به نظر ميرسد طالبان جداي از جنگ در پنجشير با جبهه مقاومت ملي به رهبري احمد مسعود امروز با دستهاي ديگر نيز به جنگ خواهد پرداخت و آنها نيز گروهي به جز داعش خراسان نيستند. گرچه طالبان در هفتهاي که گذشت توانست برخي مواضع ائتلاف شمال در پنجشير افغانستان را به کنترل خود درآورد، اما اين به معناي آن نيست که اين گروه اکنون موقعيتي برتر در افغانستان دارد، چرا که آنها در شرايط کنوني، به شدت به جامعه سلفي افغانستان و حمايتهاي احتمالي آنها از داعش خراسان بدبين است و همين موضوع ميتواند آن گروه از اعضاي جامعه سلفي اين کشور را که عضو داعش خراسان نيستند ترغيب کند تا به گروه مذکور بپيوندند و عليه طالبان بجنگند. مسالهاي که در نوع خود تبعات خشونتباري را براي آينده افغانستان به دنبال خواهد داشت. جامعه سلفي افغانستان پايگاه حمايتي اصلي گروه داعش خراسان را در اين کشور تشکيل داده است؛ امري که کاملا در تضاد با تسلط گروه طالبان بر افغانستان که گروهي حنفي است، ميباشد. همين امر باعث شده تا احتمال جنگ داخلي در افغانستان بيش از گذشته شود. اين در حالي است که مقامهاي بلندپايه طالبان اعلام کردند اختلاف بزرگي بين رهبران اين گروه بر سر ترکيب دولت جديد وجود دارد. اين منابع گفتند که هفته گذشته بين ملاعبدالغني برادر، بنيانگذار گروه و يکي از اعضاي کابينه در کاخ رياستجمهوري در کابل درگيري رخ داده است. از زمان ناپديد شدن برادر از انظار عمومي در روزهاي اخير گزارشهاي تأييد نشدهاي درباره بروز شکافهايي در رهبري طالبان منتشر شده است. گفته شده است که اين اختلاف ناشي از نارضايتي در اين باره است که امتياز پيروزي طالبان در افغانستان به چه کسي ميرسد. بنابر گزارشهاي موجود، برادر معتقد است تمرکز بايد بر ديپلماسي افرادي مانند او باشد، در حالي که برخي اعضاي گروه حقاني که توسط يک شخصيت ارشد طالبان اداره ميشود، ميگويند که اين پيروزي از طريق جنگ به دست آمده است.
طالبان ارتش تشکيل ميدهد
رئيس ستاد ارتش دولت موقت طالبان در يک نشست خبري گفت: اخلالگران مغلوب خواهند شد و به کسي اجازه جنگ داخلي در افغانستان را نميدهيم. مولوي فصيحالدين اظهار داشت که مشورتها درباره ايجاد ارتش قوي در افغانستان ادامه دارد و در آيندهاي نزديک ارتش تشکيل خواهد شد. وي تأکيد کرد که طالبان کساني را که به نام «مقاومت»، «پشتيباني از دموکراسي» و مسائلي از اين دست اخلال ايجاد ميکنند، سرکوب خواهد کرد. طالبان پيش از اين بارها گفته بود که عامل اساسي جنگ در افغانستان «اشغال خارجي» است. طالبان مدعي شده بود که فراخوان جهت مقابله با آنها نتيجه «تحريک دستهاي خارجي» است که راه را براي وقوع جنگهاي داخلي هموار ميکند.