سرمقاله ایران/ چرا صدر به سمت استعفای نمایندگان خود رفت
ایران/ « چرا صدر به سمت استعفای نمایندگان خود رفت » عنوان یادداشت روزنامه ایران است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
«صدریها» با توجه به سابقه مذهبی و سیاسی خانوادگی که در عراق دارند، از محبوبیت برخوردارند و با استفاده از همین عامل سعی دارند، جایگاه خود را در جامعه حفظ کنند ولی رفتار مقتدی صدر و کنشهای او سبب شده افکار عمومی و کلیت جامعه عراق، با دیده ای متفاوت به مقتدی صدر بنگرند. البته این به معنای کنارگذاشته شدن او نیست و طرفداران خود را دارد و فقط جایگاه وی بهعنوان عضوی از خانواده صدر نسبت به اسلافش در جایگاهی پایینتر قرار گرفته است.
در نگاهی به کنشهای او در دو سال اخیر و به طور خاص در جریان انتخابات سال گذشته میبینیم، مقتدی صدر پیش از برگزاری این انتخابات، نخست مدعی شد در آن حضور پیدا نخواهد کرد ولی در روزهای پایانی منتهی به انتخابات، ناگهان خبر از حضور خود در این فرایند دموکراتیک داد. اما این تغییر عقیده باعث نشد در انتخابات اکثریت مطلق را کسب کند.
صدر بعد از اعلام نتایج انتخابات، تلاش کرد با بقیه طیفهای اکثریت عراق وارد ائتلاف شود و دولت تشکیل دهد اما نوری مالکی، طیف فتح و سایر طیفهای شیعیان با رویکرد وی مخالف بودند. او اخیراً نیز مقابل شعارها و همهمههایی که در مراسم سالگرد شهادت پدرش وجود داشت، در اقدامی غیرمنتظره محل سخنرانی را ترک کرد و پس از مواجهه با افکار عمومی لازم دید در جهت دلجویی از آنان تلاش کند. این رفتار نوسانی او حتی در روابط با کشورهای منطقه چون ایران، عربستان و لبنان هم دیده میشود و نشان میدهد که دارای موضع مشخصی در قبال آنها نیست.
تأثیر جدیدترین کنش صدر
علت واقعی کنشهای «هیجانی» صدر در میان جریان اکثریت جامعه شیعه یارکشی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی است. به همین دلیل بعید است که درخواست او برای استعفای نمایندگان حزبش واقعی و جدی باشد و امکان بازگشت او و ادامه روند سیاسی وجود دارد. با این حال حتی با فرض اینکه این استعفاها تقدیم رئیس پارلمان شود، این اقدام به تنهایی منجر به انحلال پارلمان نخواهد شد، اما اگر سایر احزاب نیز به این روند بپیوندند و پارلمان منحل شود، باید انتخابات دوباره برگزار شود که با توجه به شرایط فعلی چه از نظر سیاسی، چه امنیتی و چه مسائل دیگر هزینه زیادی برای ساختار سیاسی عراق در پی خواهد داشت. از طرفی، اگر انتخابات دوباره هم برگزار شود نتایج مانند گذشته خواهد بود و تفاوتی برای جریان صدر نخواهد داشت و حتی ممکن است، منجر به تشدید کشمکشها و درگیریهای نیز سیاسی شود.
واکنش چهارچوب هماهنگی و دو طیف دیگر ائتلاف
اگر استعفاها تقدیم رئیس پارلمان شود، چهارچوب هماهنگی چه جریان دولت قانون و چه کسان دیگر در این چهارچوب که موفق نشدند با صدر در ماه گذشته به یک ائتلاف بزرگتر دست یابند و به موضوع تعیین نخستوزیر پایان دهند، با توجه به مخالفتها و اختلافنظرهایی که با مقتدی صدر دارند، با وی رفتار همراه گونهای نخواهند داشت. لذا جریان هماهنگ رفتار حساب شدهای نخواهند داشت و موضعشان همراه با آرامش و سکوت خواهد بود. آنها منتظر نتیجه خواهند ماند که آیا او به مدار سیاسی برخواهد گشت یا خیر.
به جز چهارچوب هماهنگی، جریان اهل سنت حلبوسی و دیگران از طریق نمایندگان خود به صدر فشار خواهند آورد ولی کردها خیلی وارد این مسأله نمیشوند؛ آنها مواضعی تقریباً مستقل دارند و وارد سیاستهای ماجراجویانهای مثل تحرکات مقتدی صدر نخواهند شد زیرا دچار هزینه سیاسی میشوند.
از تأثیر اقدام جریان صدر بر مردم و جامعه عراق نیز نباید غافل ماند. امروزه جامعه عراق دچار معضل های سیاسی و اجتماعی است و مردم از این اوضاع عصبانی هستند. در این میان نداشتن دولت و نخستوزیر وضعیت سیاسی را دچار بحران کرده است. اگر جریان صدر با اقداماتی مثل استعفا به این آشفتگیها دامن بزند، به اعتبار خود در بین مردم خدشه وارد خواهد کرد و شاید سبب شود، مردم واکنشهایی درخور و مدنظر صدر نداشته باشند. از طرفی جریانات سیاسی پرطرفدار چون فتح و دولت قانون که در این راه مداخله نمیکنند باعث میشود که کلیت جامعه به این حرکت او واکنش مناسب نشان دهند.
در نهایت معمولاً مقتدی صدر، بازیهای سیاسی که طراحی میکند به این دلیل است که یا هدفگذاری او به نتیجه نمیرسد یا خود را در مضیقه میبیند. استعفای جریان او نیز به مثابه حربهای است که با آن مردم، طرفدارانش و گروههای سیاسی را تهدید کند که به میدان بیایند، اما اقدام او نمیتواند هرج و مرج در عراق را شعلهور کند زیرا هم مردم در چنین وضعیتی نیستند و هم الکاظمی با سابقه امنیتی از این امر جلوگیری خواهد کرد، مانند اعتراضات به گرانی و وضعیت اقتصادی که در عراق پیش آمد و دولت در مقابل آن ایستادگی کرد. بنابراین بعید است که این حرکت در عراق جنبه میدانی بگیرد و درگیری به وجود بیاید.