برجام مرد، زنده باد برجام!

آرمان ملی/متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
 
دیپلماسی بسیار پیچیده است اما نه پیچیده‌تر از جنگ، جنگ پیچیده‌تر از هر اقدامی در عرصه سیاست در جهان است. به یک بهانه جنگ آغاز می‌شود و پایان آن مشخص نیست. از این جهت تمامی کشورها در مناسبات نزدیک به درگیری خود با رقبا و دشمنان همواره از دیپلماسی استفاده می‌کنند، چراکه هزینه‌های دیپلماسی به‌شدت کمتر از جنگ است. ایران نیز از همان ابتدا یعنی در سال 2003 که غربی‌ها یک سره به سمت رویارویی با ایران حرکت کردند، دیپلماسی را برگزید و این انتخاب در سال 2015 به توافق وین تبدیل شد. با این وجود ترامپ راهی دیگر را برگزید و مجدد زمینه‌هایی را برای ایجاد تنش بین تهران و غرب ایجاد کرد. ترامپ که رفت دیپلماسی بازگشت، اما این شیوه تا این لحظه به دستاورد مهمی نرسیده است و بازگشت به برجام و احیای آن در شرایط کما قرار دارد.

اروپا میدان داری که کنار رفت

اتحادیه اروپا از ابتدای چالش هسته‌ای تهران تلاش کرد که میان تهران و واشنگتن نقش ایفا کند. نقشی که تا همین اواخر هم جدی بود اما با توجه به اینکه پیشنهادات آنها از سوی ایران و آمریکا با چالش‌هایی روبه‌رو شد، به یک باره به بهانه اتفاقات اخیر در تهران و همچنین جنگ اوکراین از میدان‌داری روی برگرداند. البته واقعیت آن است که اگر همین فردا آمریکایی‌ها از اروپایی‌ها بخواهند که به میز مذاکرات برگردد، اروپا از آنجا که اراده مستقلی از خود ندارد به میانداری روی خواهد آورد. از این منظر می‌توان مواضع اخیر اروپایی‌ها علیه ایران را تا حدودی نمایشی خواند.

دیپلماسی هرگز کنار نمی‌رود

هرچند برخی مقامات آمریکایی‌ رسما اعلام کرده‌اند که در حال حاضر برجام و بازگشت به توافق وین از دستور کار آنها خارج شده است اما هر از گاهی اخباری از تمایل آنها به ادامه رایزنی با تهران شنیده می‌شود. از این منظر به نظر می‌آید آنها به گونه‌ای استفاده ابزاری از برجام را در نظر دارند. یعنی همان داستانی که در دم انتخابات آمریکا مد نظر برخی قرار می‌گیرد و تلاش می‌کنند به نوعی توافق با ایران در پرونده هسته‌ای را به میز مناظره‌های آمریکا اضافه کنند. این بار نیز بعید نیست که دموکرات‌ها در نظر داشته باشند از توافق با ایران به عنوان یک دستاورد در رقابت با رقبای جمهوری خواه خود که احتمالا یا ترامپ است یا جان بولتون استفاده نمایند. به گزارش فارس اخیر رابرت مالی، نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در مصاحبه‌ای گفت: دیپلماسی هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد. ما، همزمان با گام‌های مختلف علیه ایران اعم از تحریم، فشار، مقابله با اقداماتشان در منطقه و بسیج جامعه بین‌الملل با آنها مذاکرات غیرمستقیم داشتیم. چنانچه مسیر دیپلماسی با ایران شکست بخورد همان‌طور که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفته «همه گزینه‌ها روی میز است. » اگرچه بایدن گفته که از این گزینه به عنوان «آخرین راه چاره» استفاده خواهد شد. جو بایدن هیچ وقت نگفت که دیپلماسی مرده است. هرگز نگفت احتمال تفاهم با ایران مرده است.

برجام مرده، برجام زنده

واقعیت آن است که برجام مرده است زیرا کسی برای احیای آن تلاش نمی‌کند، اما به اعتقاد بسیاری همین برجام بهترین گزینه برای حل چالش هسته‌ای بین ایران و غرب است و باید تلاش کرد روحی جدید به این کالبد باقی مانده از برجام دمید. از این منظر اگر چه برجام مرده است، اما با توجه به اینکه طرفین هنوز از دیپلماسی سخن می‌گویند و آن را راه حلی بهتر از هر راه حل دیگر می‌دانند می‌توان به احیا آن امیدوار بود اما این امیدواری تنها در مدتی کوتاه معقول است. به عبارت بهتر اگر چه برجام مرده است، اما چاره‌ای نیست جز اینکه اعلام شود، زنده باد برجام.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar