ترکیبی زیبا از کاریکاتور و کلمات / کاریکَلَماتور چیست؟
باشگاه خبرنگاران/ مهدي رضايي، نويسنده و مدرس ادبيات داستاني اظهار کرد: کاريکلماتورها جملاتي هستند که به چند صورت به مخاطب ارائه مي شود. اين ارائه مي تواند در تغيير دال و مدلول ذهني مخاطب باشد.
وي با اشاره به قدرت نوشتاري کاريکلماتورها بيان کرد: چنين جملاتي براي اولين بار توسط پرويز شاپور خلق شدند و به پيشنهاد استاد احمد شاملو عنوان کاريکلماتور را گرفتند. در ابتدا چنين جملاتي شايد فقط براي سرگرمي مخاطب بيان مي شد، اما رفته رفته به قدرت اين نوع نوشتاري پي برده شد. امروزه شاهد کاريکلماتورهايي هستيم که جنبه طعنه سياسي و اجتماعي و... دارد.
مدرس ادبيات داستاني ادامه داد: به عنوان مثال، در کلمه «شير باغ وحش...» آنچه در ذهن مخاطب شکل مي گيرد؛ حيواني به نام شير در باغ وحش است، اما دو کلمه بعدي اين کاريکلماتور، مدلول ذهني مخاطب را تغيير مي دهد: «شير باغ وحش چکه مي کرد». در اين لحظه مخاطب متوجه مي شود منظور از شير، شير آب است.
وي افزود: کاريکلماتور پرويز شاپور به نام "گربه بيش از ديگران در فکر آزادي پرنده محبوس است" به اين مورد اشاره مي کند که به فکر آزادي ديگران بودن، هميشه جنبه مثبت ندارد و گاهي فکر آزادي براي شکار است.
رضايي با بيان مثالي ديگر بيان کرد: در کاريکلماتور زهرا فراز اندام يک اعتراض اجتماعي ديده مي شود؛ "هرچه پاي چراغ راهنمايي آب دادم، سبز نشد." در واقع آب دادن به چراغ راهنمايي اصلا معني ندارد، اما وقتي سبز شدن را در انتهايش قرار مي دهيم، مشخص مي شود آدم ها براي پيدا کردن فرصت رد شدن از هر مانعي، تلاشي نامعقول دارند.
وي در رابطه با ويژگي هاي کاريکلماتور بيان کرد: کاريکلماتورها حس غم، اندوه و يا لذت را با ديدگاهي متفاوت و معمولا آشنايي زدايي شده به مخاطب ارائه مي دهند. از نگاه عده اي اين کاريکلماتورها کاملا بي ارزش هستند که البته اين ديدگاه درست نيست. اما به دليل اين که بعضي ها فقط براي تفريح از اين نوع نوشته استفاده مي کنند؛ باعث شده قدرت بيان کاريکلماتور کمتر ديده شود. افرادي ديگر، اين نوع نوشته را با توجه به قدرت انتقال مفهوم، دوست داشته و از آن استقبال مي کنند.