شرافت؛ حلقه گمشده صنعت خودرو سازی در ایران

آخرین خودرو/ در بررسی علل افت و خیز صنعت خودرو ، به عوامل مختلفی بر می خوریم ولی ریشه این عوامل از کجا شروع می شود.

در کشور های خارجی علی الخصوص کشور های پیشرفته که خودرو وسیله ای مصرفی است و سرمایه تلقی نمی شود، خریداران خودرو توقع دارند در ازای پرداخت وجه خودرو، خودروی خود را به طور کامل و بدون هیچ نقصی تحویل بگیرند ، زیرا بابت آن خودرو هزینه ای پرداخت کرده اند که جزء به جزء آن در ازای قطعه و یا کیفیتی مشخص بوده است، لذا باید خودروی تحویلی تمام آیتم های پیش فرض را داشته باشد. اما در کشور ما، خریدار ایرانی نه تنها بابت تمامی قطعات و خدمات هزینه را پرداخت کرده و باید خودروی خود را کامل و بدون هیچ نقصی دریافت کند، بلکه عامل دومی نیز وجود دارد و آن عامل این است که به دلیل این که خودرو کالایی سرمایه ای می باشد ، توقع دریافت خودروی کامل و سالم بیشتر هم می شود. یعنی مالک خودرو در هنگام فروش، فقط افت قیمتی بابت سن خودرو (به شرط سلامت خودرو) را توقع دارد و هیچ نقص دیگری را متصور و پذیرا نمی شود. پس توقع برای دریافت خودروی سالم در مشتری ایرانی بیشتر است. از طرفی عامل سومی هم در کار است و آن بالا بودن هزینه خرید خودرو نسبت به در آمد خانوار ها می باشد، یعنی هم از طرفی قیمت خودرو نسبت به نمونه های خارجی بالاتر است و هم در آمد خانوار به نسبت سایر کشور های مشابه یا رقیب پایین تر است و این قدرت خرید خودرو را در کشور پایین تر می آورد. لذا خریدار با پس انداز خود که زمان زیادی برای جمع آوری آن سپری شده است اقدام به خرید می کند و توقع دارد در ازای این خرید که بخش عمده ای از پس انداز او را به خودش اختصاص داده است ، کالایی کامل و بدون نقص را دریافت کند. لذا با نگاه به این ٣ عامل ذکر شده خریدار ایرانی نسبت به یک خریدار خارجی توقع بیشتری برای دریافت خودروی کامل و بی نقص دارد و از طرفی مسئولیت شرکت خودرو ساز در برابر چنین خریداری بیشتر است. اما شاهد عکس این ماجرا هستیم. شرکت هایی که خودرو هایی با انواع نقص های واضح و بعضی اوقات مخفی به مشتریان تحویل می دهند.

---

بازار

---

چندی پیش یکی از آشنایان که می خواست خودروی خود را بفروشد اقدام به کارشناسی خودرو توسط مراکز معتبر نمود تا نتیجه را در سایتی اینترنتی برای اطمینان خریدار منتشر کند. خودروی مذکور از یکی از خودرو سازان بزرگ کشور بود که اولین سری از آن در سال های ٩٣ و ٩۴ فروخته شد و این خودرو با کارکرد تقریبی ۴۰۰۰۰ کیلومتر از همان نسخه های سری اول و بدون رنگ و ضربه بود. مالک با علم به کم کار بودن و بی رنگ بودن خودروی مذکور محدوده قیمتی خاصی را در نظر داشت تا با توجه به آن رقم، اقدام به هزینه کرد رقم مذکور برای هدف از پیش تعیین شده اش کند. پس از بررسی ها، نتیجه اعلامی توسط کارشناس همه این برنامه ریزی ها را بر هم زد. ٢ درب جلو استوک تعویض کارخانه و درب صندوق عقب رنگ پاشیده شده با پیسوله در کارخانه می باشد. حال می توان افت قیمت خودروی مذکور را محاسبه کرد، در حالی که فروشنده روی ریال به ریال این پول حساب کرده بود. متاسفانه در سال ٩۴ کارشناسی های خودرو مثل امروز در دسترس نبودند و مالک اقدام به کارشناسی در لحظه تحویل خودرو نکرد و اکنون بعد از گذشت ٨-٩ سال از آن زمان قطعا خودرو ساز مذکور چیزی را گردن نمی گیرد. خودرو سازی که آن روز ها بر سر قیمت خودروی مذکور در اولین عرضه، با شورای رقابت اختلاف نظر داشت و بعد از صدور رای این شورا با قیمتی که باب میل خودرو ساز نبود ، مدیر عامل وقت آن اعلام کرد که “با این قیمت تحویل نمی دهیم و این خودرو را فقط صادر می کنیم” که سازمان های مربوطه هم اعلام کردند که تعهدات خود را باید با این قیمت تحویل دهند و بعد از اتمام تعهدات، می توانند اقدام به صادرات کنند. شاید خودرو ساز تاوان این به صرفه نبودن تولید را از جیب خریداران پرداخت نموده است. جالب آن که وقتی آگهی های مربوط به این خودرو برای مدل آن سال ها را می بینید، خودرو های زیادی وجود دارند که در آگهی های آن ها درب ها و یا صندوق های آنان تعویض کارخانه و یا رنگ شدگی فابریک کارخانه قید شده است.

خلاصه مطلب این که همان طور که در بالا ذکر شد، خریدار ایرانی که به سه دلیل بیان شده، حق دارد خودرویی کامل و بدون نقص دریافت کند تا سرمایه اش حفظ شود و هدر نرود، به این شکل با کم فروشی مواجه می شود و دچار خسران مالی می گردد، ولی در سایر نقاط دنیا تنها با داشتن یک دلیل منطقی، که آن هم پرداخت پول بابت دریافت جنس سالم و کامل است، خودروی خود را بدون کم و کاست و بعضی مواقع با هدایا و تخفیف ها و خیلی مواقع به صورت اقساط دریافت می کنند. دلیل این تفاوت دیدگاه و تفاوت رفتار چه می تواند باشد؟ قطعا یکی از اصلی ترین دلایل ، فقدان و گم شدن “شرافت” در خودرو سازی و حتی مسئولین شاغل در این صنعت و این کارخانجات می تواند باشد.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خودرو» بپیوندید
instagram.com/akharinkhodro.ir