سهمیه بنزین خودروهای صفر داخلی و وارداتی حذف می شود

آخرین خودرو/ سهمیه بنزین خودروهای صفر طبق تصمیم جدید دولت حذف می شود؛ اقدامی که موجی از پرسش ها درباره منطق اقتصادی و عدالت اجتماعی این تصمیم و به ویژه تفاوت میان خریداران جدید و خریداران گذشته ایجاد کرده است.
تمرکز سیاست جدید بر حذف سهمیه و پرسش های اساسی
حذف سهمیه بنزین خودروهای صفر داخلی و وارداتی بخشی از برنامه جدید اصلاح یارانه انرژی است. بر اساس اعلام دولت، خودروهای صفر از این پس هیچ سهمیه یارانه ای دریافت نخواهند کرد و تنها بنزین غیریارانه ای را دریافت خواهند داشت. اما نقطه کانونی چالش ها جایی است که هیچ توضیح روشنی درباره مبنای انتخاب این گروه و تفاوت آن با خودروهای صفری که تا پیش از اعلام این تصمیم شماره گذاری شده اند ارائه نشده است. این تناقض باعث شده است که پرسش اصلی افکار عمومی بیش از آنکه حول حذف سهمیه باشد، حول این باشد که چرا این حذف تنها برای خودروهای صفر جدید اعمال می شود و نه برای خودروهای صفر دریافت شده در هفته ها یا ماه های گذشته.
چرا خودروهای صفر جدید از سهمیه محروم می شوند؟
استدلال رسمی دولت، مدیریت مصرف و کاهش بار یارانه انرژی است. اما اگر هدف واقعا کاهش فشار یارانه ای باشد، پرسش اساسی این است که چرا تنها خودروهای صفر جدید باید این بار را تحمل کنند؟ خودروهای صفر تحویل شده تا دیروز با همان الگوی مصرف و همان ارزش بازار همچنان سهمیه دریافت می کنند، اما خودرویی که از امروز تحویل شود کاملا محروم خواهد بود. این تفاوت رفتاری بدون منطق اقتصادی روشن، از نگاه کارشناسان نوعی مرزبندی زمانی غیرقابل توجیه است؛ زیرا نه بر اساس سطح درآمد خریدار است، نه بر اساس کلاس خودرو، نه بر اساس مصرف سوخت و نه بر اساس اثر واقعی بر بودجه دولت. نتیجه این نگاه آن است که دو مصرف کننده با شرایط مشابه، تنها به دلیل تاریخ دریافت خودرو، مشمول سیاست متفاوت شوند؛ سیاستی که می تواند برای ماه ها یا سال ها آثار مالی متفاوت بر دو خانوار مشابه تحمیل کند.
خریداران جدید و قدیم؛ تفاوت در چیست؟
بررسی ها نشان می دهد تفاوت میان خریدار جدید و خریدار گذشته نه در توان اقتصادی آنهاست، نه در رفتار مصرفی و نه در نیاز حمل و نقلی. تفاوت تنها در زمان ثبت نام و تحویل خودرو است؛ موضوعی که از منظر اقتصاد انرژی معنادار نیست. برای مثال، فردی که یک ماه قبل خودرو صفر خریداری کرده همچنان ماهانه سهمیه دریافت می کند و هزینه های سوخت او کاهش می یابد. اما فردی که امروز همان خودرو را با همان قیمت، همان درآمد و همان الگو مصرف خریداری می کند، باید بنزین آزاد پرداخت کند. این موضوع به باور بسیاری از متخصصان، نه تنها با هدف عدالت سازگار نیست بلکه تبعیض زمانی را جایگزین عدالت اقتصادی می کند. در نتیجه این پرسش اساسی در جامعه شکل گرفته است که چرا دولت به جای اعمال یک سیاست یکدست و مبتنی بر شاخص های اقتصادی، تنها زمان خرید را مبنا قرار داده است؟
آثار تصمیم بر بازار و افکار عمومی
این تفاوت زمانی می تواند باعث افزایش فشار روانی بر خریداران جدید شود و همزمان قیمت خودروهای کارکرده یا خودروهای صفر تحویل شده قبلی را افزایش دهد. بازار خودرو اکنون با موجی از مقایسه های ناعادلانه روبرو است؛ زیرا خریداران جدید احساس می کنند به دلیل تاخیر چند روزه یا چند هفته ای در دریافت خودرو، از یک امتیاز مالی مهم محروم شده اند. این موضوع نه تنها منطق اقتصادی ندارد بلکه می تواند اعتماد بازار به سیاست گذاری را نیز کاهش دهد. همچنین دارندگان خودروهای لوکس کارکرده که در مقایسه با خودروهای اقتصادی صفر ارزش بسیار بالاتری دارند همچنان سهمیه دریافت می کنند؛ موضوعی که تناقض سیاستی را تشدید کرده و پرسش ها درباره عدالت این تصمیم را بیشتر می کند.
جمع بندی
در نهایت، سوال اصلی همچنان پابرجاست: چرا خودروهای صفر جدید نباید سهمیه داشته باشند در حالی که خودروهای صفر دیروز دارند؟ تا زمانی که دولت پاسخ روشنی به این تفاوت زمانی ارائه نکند، این تصمیم نه تنها به عنوان سیاست مدیریت یارانه بلکه به عنوان اقدامی مبهم، ناپایدار و محل نقد گسترده باقی خواهد ماند.



















