پشت پرده افزایش عجیب و غریب قیمت خودرو

ايسنا/ گزارش‌هاي ميداني از بازار خودرو نشان مي‌دهد که در حال‌حاضر هر فروشنده‌اي قيمتي جداگانه برچسب محصول خود مي‌کند و همين موضوع باعث شده که حداقل در سه هفته اخير قيمت خودروهاي داخلي ۵۰۰ هزار تا ۳ ميليون تومان گران شود. موتور افزايش قيمت خودرو چند هفته‌اي است روشن شده است. دسته‌اي از عوامل متعدد همزمان با شرايط خاص در صنعت خودرو و کشور، باعث شده که حباب کاذبي در قيمت‌هاي خودرو ايجاد شود و روند آرامشي که در اوايل سال وجود داشت، تغييرات ملموسي پيدا کند. به نظر مي‌رسد قيمت خودرو تحت عوامل مختلف از جمله خريدهاي به اصطلاح هيجاني، کمبود عرضه و همچنين رواج دلالي و سفته‌بازي، روندي افزايشي داشته است. البته تحليلگران بازار خودرو معتقدند افزايش قيمت بنزين هم تنور رشد قيمت‌ها در بازار خودرو را گرم کرده است؛ هر چند به طور معمول با افزايش نرخ بنزين پيش‌بيني مي‌شود قيمت‌ها در بازار خودرو روندي کاهشي به خود بگيرد. تجربه نشان داده به دنبال افزايش قيمت بنزين در دنيا، الگوي مصرف تغيير کرده و قيمت محصولات خودرويي به‌طور معمول کاهش مي‌يابد، اما در ايران عکس اين اتفاق رخ داد و همراه با رشد قيمت گازسوزها و کم‌مصرف‌ها، پرمصرف‌ها نيز روند صعودي در قيمت‌ها داشتند. افزايش ۵۰۰ هزار تا ۳ ميليون توماني قيمت خودرو آن‌طور که از گزارش‌هاي ميداني برمي‌آيد، اين است که در حال‌حاضر هر فروشنده‌اي قيمتي جداگانه برچسب محصول خود مي‌کند. همين موضوع باعث شده که حداقل در سه هفته اخير، قيمت خودروهاي داخلي ۵۰۰ هزار تا ۳ مليون تومان گران شود. طي سه هفته اخير پژو۲۰۶ تيپ پنج ۲ ميليون تومان، پژو۲۰۶ تيپ دو ۲ ميليون تومان، دنا ۳ ميليون تومان، تيبا يک ميليون تومان و ساينا يک ميليون تومان افزايش قيمت داشته است. همچنين قيمت پرايد۱۳۱ حدود ۱.۵ ميليون تومان، رانا ۵۰۰ هزار تومان، سمند EF۷ يک ميليون تومان، ساندرو استپ‌وي ۲ ميليون تومان، چانگان ۳ ميليون تومان، پژو۲۰۷ اتومات يک ميليون تومان افزايش يافته است. در حال حاضر پژو۲۰۶ تيپ پنج در بازار ۱۰۲ ميليون تومان، پژو۲۰۶ تيپ دو ۸۸ ميليون تومان، دنا ۱۱۴ ميليون تومان، تيبا ۵۶ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان، ساينا ۶۲ ميليون تومان، پرايد۱۳۱ حدود ۴۹ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان، رانا ۸۳ و ۵۰۰ هزار تومان، سمند EF۷ حدود ۹۳ ميليون تومان، ساندرو استپ‌وي ۱۹۰ ميليون تومان، چانگان ۱۹۰ ميليون تومان، پژو۲۰۷ اتومات ۱۷۳ ميليون تومان قيمت دارد. در شرايط کنوني پرتقاضاترين خودروهاي داخلي پرايد، پژو ۴۰۵ و البته انواع وانت‌ها، به‌خصوص وانت‌هايي با قيمت‌هاي پايين‌تر هستند. اين وضعيت سبب شده است قيمت اين دسته از خودروها چسبندگي بالايي داشته باشد و کمتر کسي احتمال ريزش شديد آن را در روزهاي آينده بدهد. ارتباط افزايش قيمت خودرو با بنزين افزايش ۵۰۰ هزار تا ۳ ميليون توماني قيمت خودرو بعد از افزايش قيمت بنزين نشان مي‌دهد که هيچ دست‌اندازي براي توقف افزايش قيمت‌ها در بازار خودرو وجود ندارد تا از سرعت رشد قيمت‌ها بکاهد. اگرچه مسوولان عنوان کرده‌اند که روند صعودي قيمت‌ها در بازار خودرو ارتباطي به افزايش قيمت بنزين ندارد. بنا به گفته وزير صنعت، معدن و تجارت، «تورم خودرو در بازار واقعي نبوده و متاثر از سهميه‌بندي بنزين نيست، بلکه سوءاستفاده‌هايي در اين بازار رخ داده است.» عباس تايش، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت نيز اعتقاد دارد «با افزايش نرخ بنزين بايد قيمت خودروها کاهش يابد و اين‌که قيمت خودرو در اين مدت گران شده، به دلايل ديگري است و ربطي به گراني بنزين ندارد.» به گفته وي، «هيچ تغييري در قيمت محصولات خودروسازان داخلي اتفاق نيفتاده و اکنون به دليل آغاز پيک تقاضاي خريد خودرو، برخي دلال‌ها به قيمت‌ها دامن مي‌زنند و خودرو نيز از کالاي مصرفي به سرمايه‌اي تغيير کرده است.» افت دامنه‌دار توليد آنچه مشخص است، از اوايل مهرماه سال‌جاري روند صعودي قيمت‌ها آغاز شد. اين در شرايطي است که در اين مقطع آرامش در ديگر بازارها حاکم و هنوز قيمت بنزين افزايش نيافته بود. در اين بين، بسياري از فعالان خودرو، عرضه نامناسب به بازار از سوي خودروسازان را تنها دليل صعودي شدن قيمت‌ها عنوان مي‌کردند؛ هر چند که اين دليل، از سوي توليدکنندگان مورد انتقاد قرار گرفت. در هر صورت آمارهاي منتشر شده از سوي خودروسازان در سايت کدال نيز حکايت از افت توليد طي ماه‌هاي گذشته از پاييز دارد و مشخص است که با نزول توليد، خودروسازان نيز نمي‌توانند عرضه مناسبي به بازار داشته باشند. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت نيز، وضعيت توليد شرکت‌هاي خودروساز کشور در پايان هشتمين ماه از سال گوياي افت ۳۲.۳ درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل است. طبق همين آمار تا پايان آبان ماه سال‌جاري ۴۸۷ هزار و ۹۶ دستگاه انواع خودرو در کشور توليد شده است. در مدت ياد شده توليد انواع سواري ۴۴۵ هزار و ۷۷۴ دستگاه بود که در مقايسه با آمار توليد ۸ ماهه سال گذشته کاهش ۳۲.۸ درصدي را تجربه کرده است. توليد سواري در ايران خودرو طي ۸ ماهه امسال با کاهش ۳۵.۲ درصدي روبه‌رو شده و به ۲۰۰ هزار و ۲۹۲ دستگاه رسيده است. توليد سواري در سايپا نيز طي ۸ ماهه امسال با افت ۲۱ درصدي نسبت به ۸ ماهه سال قبل به ۲۲۷ هزار و ۴۲۲ دستگاه رسيده است. برخي کارشناسان معتقدند با توجه به اين‌که دو خودروساز ايراني در سال ۱۳۹۶ بيش از يک ميليون و ۳۰۰ هزار توليد خودرو داشته‌اند و از طرف ديگر صادرات به معناي واقعي خودرو هم در کشور وجود ندارد و نزديک به ۷۰ هزار خودرو نيز در همان سال به کشور وارد شده بود، اين موضوع نشان مي دهد ميزان تقاضاي بازار خودروي کشور نزديک به يک ميليون و ۴۰۰ هزار خودرو است، اما در حال حاضر در خوشبينانه‌ترين حالت بين ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار خودرو سالانه در کشور توليد مي‌شود که نزديک به ۵۰۰ هزار دستگاه کمبود عرضه وجود دارد. اميرحسين کاکايي، کارشناس صنعت خودرو مي‌گويد: «خودروسازي‌ها با تمام توان در حال توليد هستند و براي افزايش ظرفيت نياز به سرمايه‌گذاري دارند، اما سرمايه نيز وجود ندارد. همچنين بالاي ۳۵ هزار ميليارد تومان زيان کردند و اين بدان معني است که نقدينگي نيست. بنابراين بعيد است که خودروساز بتواند توليدي بيش از حال حاضر را داشته باشد.» ۱۹ هزار ميليارد تومان نقدينگي در دست مردم در اين ميان، گروهي نيز وجود نقدينگي سرگردان را عامل رشد قيمت‌ها در بازار مي‌دانند. عضو کميسيون صنايع و معادن مجلس با اشاره به اينکه در شرايط کنوني يکي از عوامل افزايش قيمت خودرو، وجود نقدينگي سرگردان در بازار است، عنوان مي‌کند: «۱۹ هزار ميليارد تومان نقدينگي در دست مردم وجود دارد که دولت نمي تواند آن را به بخش هاي مولد جذب کند. از اين رو نقدينگي کنترل نشده هر سري موج گراني را به بازارهاي مختلف مي برد.» سيد جواد حسيني‌کيا با ذکر اين نکته که خودروسازان بايد توان توليد خود را افزايش دهند، مي‌گويد: «به همين دليل دولت بايد افزايش نقدينگي براي توليد بيشتر را در دستور کار خود قرار دهد.» گيجي بازار فعالان بازار مي‌گويند قيمت‌ها در اين بازار هر چند افزايش يافته است، اما با اين حال مشتري چنداني در بازار وجود ندارد. بازاري‌ها از اصطلاح گيجي بازار براي توصيف وضعيت بهره مي‌برند. فعالان بازار البته عنوان مي‌کنند هنوز معلوم نيست تعديل قيمت‌ها در بازار چه زماني آغاز شود، اما آنچه مسلم است، اين‌که رشد قيمت‌ها بازار را بيش از پيش در رکود فرو برده است. محمد مولايي، فعال بازار خودرو مي‌گويد: «امروز خريد و فروش خودرو در بازار راکد بود و با توجه به تاثير رشد قيمت بنزين بر قيمت خودرو، خريداران فعلا براي خريد دست نگه داشته‌اند.» وي عنوان مي‌کند: «هر چند روي کاغذ، قيمت برخي خودروها در اثر رشد نرخ ارز، کمي بالا رفته، اما خريد و فروشي صورت نمي‌گيرد و مردم منتظرند تا اثر قيمت جديد بنزين را بر نرخ خودروها مشاهده کنند.» در عين حال، فعالان بازار خودرو معتقدند «در سال گذشته سرمايه‌گذاري در بخش خودرو تاحدي سودده بود و همين امر عاملي شد تا مردم با هجوم به سمت بازار و ثبت‌نام اينترنتي شرکت‌هاي خودروساز، چندين محصول را خريداري کنند، اما امروز آن خودروها را نمي‌توانند در بازار به فروش برسانند؛ به نوعي سرمايه‌گذاري درازمدت در بخش خودرو امروز سودده نيست و حتي ضرر نيز دارد.» در حال حاضر اکثر خريداران خودرو که در يک ماه اخير اقدام به خريد محصول کرده‌اند، پشيمان بوده و مشتري براي خودروهاي خود ندارند و همين امر عاملي شده تا رکود در بازار تشديد بيشتري پيدا کند. کسي امروز سراغ خريد خودرو نمي‌رود؛ چراکه قيمت‌ها غيرمعقول بوده و يا حجم زياد خريد خودرو در يک سال گذشته باعث شده تا کسي نياز به خريد نداشته باشد. با اين وجود، رييس اتحاديه نمايشگاه‌داران خودرو اعتقاد دارد «بازار تابع عرضه و تقاضا است و اگر کمي عرضه بيشتر باشد، قيمت‌ها افت پيدا مي‌کند.» به گفته سعيد موتمني، «به طور کلي قيمت خودروها ۵ تا ۱۰ ميليون تومان افزايش داشت. اين افزايش قيمت با شيب کند در ماه مهر و آبان اتفاق افتاد. زماني که مشتري مراجعه نکند، قيمت‌ها افت مي‌کند.» وي در عين حال تاکيد دارد «تا ۲، ۳ ماه آينده قيمت‌ها افزايش نمي‌يابد.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد