
شوک جدید در بازار خودرو/ چه کسانی قیمت خودرو را تعیین میکنند؟

خبرآنلاين/ فعالان بازار خودرو معتقدند در ماههاي گذشته که قيمتها در سايتهاي خودرويي برداشته شد، برخي افراد با تشکيل گروههايي در فضاي مجازي و کانالهاي واتساپي، تلگرامي و اينستاگرامي به قيمتسازي براي خودروها ميپردازند.
شوک جديدي که در هفته جاري به بازار خودرو وارد شد، بسياري از خريداران و حتي فعالان بازار را غافلگير کرد. آنچه مشخص است، اينکه با مشاهده قيمتها در بازار، روزبهرو از تعداد خريداران بازار خودرو و از تعداد فروش نمايشگاهداران کاسته ميشود؛ تا جايي که به باور فعالان بازار، ميزان خريد و فروش خودرو تقريبا به نزديک صفر رسيده است.
يکي از فعالان بازار خودرو گفت: در بازار کسي براي خريد خودرو صف نکشيده و تنها عدهاي با شيطنت به دنبال قيمتسازي هستند.
يکي ديگر از فعالان بازار خودرو عنوان کرد: تازه چند روزي است تحويل خودروي دناپلاس اتوماتيک آغاز شده و هنوز تحويل آنها به تعداد انگشتان دو دست نرسيده، اما در عرض چند ساعت بيش از ۳۰ آگهي فروش از اين خودرو در سايتها به چشم ميخورد. همين مساله ثابت ميکند قيمتگذاريها صوري است و عدهاي با هماهنگي يکديگر قيمتي خاص و بالا براي يک خودرو در نظر ميگيرند.
چرا خودرو ترمز بريد؟
اما اينکه چرا قيمت خودرو ترمز بريده است را کارشناسان بيربط به روند اخير بورس نميدانند. سقوطهاي پي در پي و گزارشهايي که هر روز از درون بورس از سقوط شاخصکل شنيده ميشود، باعث شه که بخشي از سرمايههاي حاضر در بورس از تالار شيشهاي خارج شود. در کل بررسي روند فضاي اقتصادي کشور در بازارهاي موازي چون خودرو، ارز، طلا و سکه نشان ميدهد که همزمان با افت شاخص بورس، دارندگان سرمايههاي سرگردان نسبت به خروج سرمايه خود از بورس اقدام کرده و به صف خريد در بازارهاي ديگر پيوستهاند.
از سوي ديگر، برخي گزارشها حاکي از آن است که مردم براي حفظ ارزش پول خود وارد بازار خودرو شده و جالب اينکه به جاي پول نقد، سرمايههاي طلا و دلار خود را به فروشندگان در ازاي خريد خودرو پرداخت ميکنند. اين موضوع نگراني زيادي را در خصوص بههمريختگي بيشتر بازار خودرو به وجود آورده است.
در اين ميان، برخي از کارشناسان بازار خودرو، گراني در اين بازار را در نتيجه کمبود عرضه در بازار خودرو ميدانند؛ در حالي که توليد انواع خودرو طي سه ماه اول امسال با رشد ۸.۷ درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است و در اين مدت توليد ايرانخودرو ۲۲.۶ درصد افزايش يافته و توليد سايپا با افت ۴.۳ درصدي همراه شده است اما مديرکل وزارت صمت عرضه خودرو در بازار را مربوط به تعهدات قبلي خودروسازان ميداند که در زمان خود قادر به تحويل آن نبودهاند و به گفته اين مقام مسوول، تقاضا واقعي در بازار خودرو روزانه ۲ هزار و ۶۰۰ خودرو است.
معمارباشي، مديرکل صنايع حمل و نقل وزارت صمت در خصوص تاثير شرايط عرضه در افزايش قيمت خودرو گفت: اتفاقاتي که در بازار خودرو ميافتد، تنها تابع شرايط عرضه محصول نيست و به وضعيت اقتصاد کلان کشور هم مربوط ميشود.
از بازار چه خبر؟
بررسي روند قيمتي بازار نشان ميدهد که قيمت خودرو طي يک هفته گذشته افزايش عجيب و غريبي به خود ديده است؛ تا جايي که براي مثال قيمت ۲۰۶ تيپ ۲ ساده از ۱۵۹ ميليون تومان در ۱۵ شهريورماه امسال، به قيمت ۱۷۵ ميليون تومان در ۱۸ شهريورماه رسيده است و يا مدل فول اين خودرو نيز که ۱۵ شهريور ماه ۱۶۳ ميليون تومان قيمت داشته، به قيمت ۱۷۸ ميليون تومان افزايش يافت است.
قيمتها در بازار خودرو در تمام انواع خودرو طي چند روز گذشته افزايش داشته است؛ بهگونهاي که خودروهاي پژو ۲۰۶ اسدي، پژو ۴۰۵ جيالايکس، پژو ۴۰۵ اسالايکس و پژوپارس ساده که در ۱۵ شهريور ماه به ترتيب با قيمت ۱۹۳، ۱۴۱، ۱۶۰ و ۱۷۵ ميليون تومان به فروش ميرفتند، به قيمت ۲۱۵، ۱۶۰، ۱۷۷.۵ و ۱۹۰ ميليون تومان رسيدند.
خودروهاي گروه تيبا نيز که طي چند هفته اخير ثبات قيمت داشتهاند نيز افزايش قيمت چشمگيري را تجربه کردهاند؛ بهگونهاي که قيمت تيباهاچبک از ۱۰۸ ميليون تومان به ۱۱۹ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان رسيده است و خودرو تيباهاچبک پلاس نيز از قيمت ۱۱۷ ميليون تومان به ۱۲۹ ميليون تومان رسيده است و خودروهاي تيبا صندوقدار اسايکس بنزيني و تيبا صندوقدار پلاس که به ترتيب ۹۶ و ۱۰۷ ميليون تومان قيمت داشتهاند، امروز ۱۰۹ و ۱۲۱.۵ ميليون تومان قيمت دارند.
در اين ميان، متقاضيان پرايد ۱۱۱ ميتوانند با پرداخت ۱۱۰ ميليون تومان اين خودرو را در اختيار بگيرند. اعلام قيمت ۱۱۰ ميليون توماني از سوي فروشندگان براي پرايد ۱۱۱ نشان ميدهد که اين خودرو طي يک هفته ۱۰ درصد رشد قيمت را تجربه کرده است. مدل ۱۳۱ پرايد نيز طي يک هفته رشد قيمتي حدود ۱۴ درصدي را تجربه کرده است. اين خودرو طي هفته جاري با قيمت ۹۸ ميليون تومان در بازار موجود بود.
البته برخي گزارشها حاکي از آن است که هر دستگاه پرايد ۱۱۱ که در ابتداي هفته ۱۰۴ ميليون تومان قيمت خورده بود، به ۹۸ تا ۹۹ ميليون تومان، پرايد ۱۳۱ به ۹۳ ميليون تومان، همچنين تيبا صندوقدار و ساينا از ۱۱۳ به کمتر از ۱۱۰ ميليون تومان نزول کرده است.
قيمتها غيرواقعي است؟
در اين شرايط، مقامات وزارت صنعت معتقدند که اين قيمتها کاذب است. به گفته سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت، قيمتهاي بازاري خودروها غيرواقعي است و تفاوت قيمت کارخانهاي و بازاري خودروها نبايد اينقدر زياد باشد.
جعفر سرقيني ديروز در حاشيه جلسه هيات دولت در جمع خبرنگاران عنوان کرد: گراني خودرو در بازار، بيشتر يک امر رواني است و مردم دوست دارند پولهاي در دست خود را تبديل به کالا کنند.
به گفته او، توليد روزانه دو خودروساز بزرگ کشور سه هزار و ۶۰۰ دستگاه است که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۲۵ درصدي دارد.
سرقيني با بيان اينکه همچون گذشته خودروسازان تعهدات معوق نگرانکننده ندارند و آمار تعهدات کاهش چشمگيري يافته است، متذکر شد: براي رسيدن مردم به خودروي مورد نيازشان نيز دستور داده شده تا برنامه ثبتنام خودرو بهطور مداوم و با برنامههاي بيشتر ادامه يابد.
به باور وي، در صورت تداوم و افزايش ثبت نامها، قيمت خودروها بيش از پيش افت خواهد کرد و شانس افراد براي خودرودار شدن بيشتر خواهد شد.
چه کساني قيمتسازي ميکنند؟
رييس اتحاديه نمايشگاهداران خودروي پايتخت نيز معتقد است: وقتي قيمتها بالا اعلام ميشود، در عمل خريداري وجود نخواهد داشت.
سعيد موتمني، نوک پيکان قيمتسازيها را به سمت افرادي که خودرو از خودروسازان تحويل گرفتهاند، نشانه رفت و گفت: اين افراد با سوءاستفاده از شرايط بازار و همچنين التهابات در ساير بازارهاي موازي، به ارائه قيمتهاي دلخواه خود ميپردازند تا سود بيشتري از اين آشفته بازار به جيب بزنند.
وي تاکيد کرد: افزايش فروش فوري خودروسازان در اين شرايط ميتواند به تعادل هر چه بيشتر بازار و کاهش قيمتها کمک کند.
موتمني در عين حال گفت: در ماههاي گذشته که قيمتها در سايتهاي خودرويي برداشته شد، برخي افراد با تشکيل گروههايي در فضاي مجازي و کانالهاي واتساپي، تلگرامي و اينستاگرامي به قيمتسازي براي خودروها ميپردازند.
وي افزود: شرايط به گونهاي است که گاهي اوقات چندين نفر به صورت هماهنگ با يکديگر در يکي از گروههاي يادشده به قيمتسازي براي خودرويي خاص ميپردازند و همان نيز به سرعت در کانالها و گروهها دست به دست شده و به عنوان قيمت روز آن خودرو تعيين مي شود؛ اين مساله به هيچ عنوان قابل کنترل نيست.
به گفته اين مقام صنفي، وقتي سقف قيمتي براي خودروها نبوده و بازار به حال خود رها شده باشد، با کوچکترين نوسان ارزي شاهديم افراد از فروش خودرو دست بر ميدارند.
وي تاکيد کرد: در هفت ماهه اخير به طور متوسط قيمت خودروهاي داخلي، خارجي و مونتاژي بيش از ۸۰ درصد رشد کرده است.
موتمني ادامه داد: عمده قيمتگذاريها از سوي افرادي که خودرو ثبتنام کرده و تحويل گرفتهاند، انجام ميشود و نمايشگاهداران که هيچ سهميه خودرويي ندارند، نقشي در قيمتها بازي نميکنند.
بازار خودرو به کدام سمت ميرود؟
در اين ميان، يک کارشناس اقتصادي ضمن تحليل چرايي افزايش قيمت خودرو طي دو هفته اخير در شهريورماه گفت: با توجه به رشد بالاي نقدينگي و عدم کنترل کامل آن، انتظار اين نيست که تقاضا در بازار خودرو کاهش پيدا کند، اما احتمالا پس از فروکش کردن موج اخير افزايش قيمت، رشد قيمت خودرو در ماه حدود دو تا سه درصد خواهد شد.
سهراب دلانگيزان در يک برنامه زنده اينستاگرامي درباره چرايي افزايش قيمت خودرو در هفته اول و دوم شهريورماه، گفت: در يک ماه گذشته، سازمان بورس تحت تاثير نوسانات کاهشي شاخص بوده و اصلاحات جدي داشته است؛ بهگونهاي که حدود ۲۵ درصد قيمت سهام با کاهش مواجه شد. همچنين به دليل حضور افراد تازه وارد و ناآشنا به بازار سرمايه انتظار اين بود که پولهاي وارد شده توسط آنها به بورس، به صورت هيجاني هم خارج شود.
وي افزود: از آنجا که پولهاي خارج شده از بورس نميتواند به سمت بازار مسکن حرکت کند، به سمت بازار طلا و ارز هدايت ميشود که تقاضا را براي آنها افزايش ميدهد. خروج پول از بورس به شدت ميتواند بازار خودرو را تحت تاثير قرار دهد، زيرا خريد بالاي ۱۵ ميليون در حوزه مسکن، طلا و ارز مشمول ثبت شماره ملي افراد ميشود و مستندسازي براي ماليات صورت ميگيرد، ولي در بازار خودرو اين اتفاقات رخ نميدهد و طبيعتا تقاضا براي خودرو بالا ميرود.
اين کارشناس اقتصادي با بيان اينکه افزايش قيمت خودرو به شدت تقاضا را هم افزايش ميدهد، ادامه داد: از آنجا که سالانه معادل يک ميليون تقاضا براي خودروهاي داخلي وجود دارد اما قدرت خودروسازان داخلي حدود ۶۰۰ هزار دستگاه است؛ اين امر موجب ميشود که ۴۰۰ هزار متقاضي باقي مانده پاسخ تقاضاي خود را دريافت نکنند و به همين دليل قيمت خودرو بالا برود.
به گفته اين تحليلگر اقتصادي در شرايطي که نرخ رشد نقدينگي بالاي ۳۰ درصد است و نرخ تورم نيز اعداد بالايي را تجربه ميکند، انتظار اين است که مردم انتظارات تورمي بالايي را از خود بروز دهند. همچنين در حال حاضر هيچ چشمانداز روشني از بازار سهام وجود ندارد و به همين دليل، افراد پولها را در بازار نگه نميدارند و به سمت خريد کالاي بادوام و سرمايهاي ميبرند.
وي در پايان درباره وضعيت قيمتي بازار خودرو در روزهاي آينده، اظهار کرد: با توجه به رشد بالاي نقدينگي و کنترل نشدن آن توسط سيستمهاي پولي کشور، انتظار اين نيست که تقاضا در بازار خودرو کاهش پيدا کند اما احتمالا پس از فروکش کردن موج شديد افزايش قيمت در روزهاي اخير، رشد قيمت خودرو معمولي و ماهانه در حدود دو تا سه درصد شود.