ماشین‌های کنترلی هم قیمت ماشین های واقعی!

ايران جيب/ رکود اقتصادي، تحريم‌ها، مکانيزم ماشه يا برجام اصطلاحاتي است که ما آدم بزرگ‌ها آنها را مي‌فهميم و تبعات آن را درک مي‌کنيم اما به زبان بچگانه تعريف آن اين مي‌شود که پول براي خريد اسباب بازي نيست.

خريد ماشين براي آدم بزرگ‌ها تبديل به آرزو شده و حالا خريد ماشين برقي براي بچه‌ها هم همين‌طور. به‌طور کلي ماشين يا خودرو با جماعت ايراني سر ناسازگاري دارد حالا فرق ندارد بچه باشي يا بزرگ در بازار قيمت ماشين کنترلي خارجي سايز کوچک حداقل يک ميليون و ۲۰۰ هزار تومان است البته به شرط موجود بودن، اما يک ماشين کنترلي متوسط که ۴ باتري کنترل و ۴ باتري ماشين بخورد قيمت آن ۱۲ ميليون است. به گفته اسباب بازي فروش‌هاي بالاي شهر در چند ماه اخير ماشين کنترلي تبديل به نماد لاکچري بودن شده و ديگر کودکان مشتريان آنها نيستند، بلکه جوانان اين منطقه در دورهمي‌هايي که دارند اصطلاحا کل ماشين کنترلي مي‌اندازند براي همين فروش ما در اين حوزه افزايش پيدا کرده است. قيمت اين ماشين‌ها معمولا از ۲۰ ميليون شروع مي‌شود و تا ۶۰ ميليون هم مي‌رسد.

 عرضه قطره‌چکاني
يکي از اسباب‌بازي فروش‌‌هاي خيابان ميرزاي شيرازي مي‌گويد شرايط بازار به گونه‌اي است که «اگر صبح مغازه را باز نکنم ضرر نمي‌کنم.» به گفته سليماني که ۷ سال صاحب يکي از اسباب‌بازي فروش‌هاي اين خيابان است نسبت به پارسال ۵۰‌درصد کاهش درآمد داشته در حالي که قيمت اجناس بر اساس دلار بالا مي‌رود: «فقط ۱۵ درصد از جنس بازار در داخل کشور توليد مي‌شود و ۸۵ درصد وارداتي است. قيمت جنس وارداتي هم همراه با دلار بالا مي‌رود.» او مي‌گويد اسباب‌بازي‌هاي ايراني کيفيت اجناس خارجي را ندارند و امکان توليد برخي از اجناس مثل ماشين‌برقي در ايران وجود ندارد. «بيشترين تقاضا براي انواع عروسک است، اينجا اسباب‌بازي فروشي‌ است اما مشتري‌ها براي همسر يا دوستان و آشنايان عروسک هديه مي‌گيرند. در اين يک سال فروش عروسک‌هاي بزرگ بيشتر از مابقي اجناس بود.»

---

بازار

---

 اسباب‌بازي فروش ديگري هم در اين خيابان مي‌گويد: «دو سال است که هيچ جنسي وارد نمي‌شود و هرچه عرضه شده از خريدهاي قبلي است.» حسيني بلند مي‌شود و ويترين را دور مي‌زند و به سمت کارتون‌هاي ماشين‌برقي و عروسک مي‌رود: «پنج تکه جنس را تمام کردم و وقتي خواستم از همکارم خريد کنم با اينکه در انبار موجودي داشت بهم نفروخت. چون جنس در بازار نيست و همه منتظر ماندند ببينند قيمت دلار چقدر بالا مي‌رود؟» البته حسيني مثل هم‌چراغ‌هاش کاهش فروش نداشته است: «فروش من در دوران قرنطينه خوب بود. ماندن بچه‌ها در خانه روي والدين فشار آورد و فروش دخل من مثل پارسال بود. فقط شهريور که فصل آماده شدن براي مدرسه است فروش من حدود ۱۰ درصد کمتر شده اگرنه دخل نسبت به پارسال تغييري چنداني نداشته است.» اين فروشنده که واردات اسباب‌بازي هم انجام مي‌دهد مي‌گويد از خريد سال‌هاي گذشته جنس براي مغازه مي‌آورد و «بخشي از گراني جنس بابت کمبود در بازار است. عروسکي که پارسال وارد کرديم و ۳۵۰ هزار تومان براي فروش گذاشتيم به يک ميليون تومان رسيده است. نه اينکه يک ميليون براي فروشنده، يک ميليون براي من که با احتساب ۲۰ تا ۳۰ درصد بيشتر در مغازه به فروش مي‌رسد.» بر اساس گفته‌هاي اين واردکننده و فروشنده دليل اصلي گراني اسباب‌بازي کمبود و عرضه قطره‌چکاني اجناس به بازار است و ارز سهم کمتري در بالا رفتن قيمت‌ها دارد: «قيمت‌ها به دلار بستگي دارد، اما به اندازه دلار بالا نمي‌رود. براي مثال اگر نرخ ارز ۲۰ درصد افزايش داشته باشد قيمت جنس ۵۰ درصد بالا مي‌رود. من مغازه دارم و جنس خودم را مي‌فروشم، اما انباردارها تا وقتي بازار ثبات پيدا نکند جنس به کسي نمي‌فروشند.» 

 فضاي مجازي؛ محل ضرر دخل
يکي ديگر از اسباب‌بازي فروش‌‌هاي خيابان ميرزاي شيرازي که اجناس برند مي‌فروشد ميزان کمتري نسبت به هم‌چراغ‌هاش ضرر کرده است: «بخشي از فروش ما مربوط به فروش اينترنتي بود که در دوران کرونا ۳۰ درصد بيشتر شده است.» فروش اينترنتي اين فروشنده در حالي ۳۰ درصد افزايش پيدا کرده که فروش حضوري او ۵۰ درصد کاهش داشته است: «مردم پول مايحتاج ضروري بچه‌هايشان را ندارند چه برسد به اسباب‌بازي. جنس من برند است و مشتري‌هاي خودش را دارد، اما وضع بازار را که مي‌بينم. با اينکه اسباب‌بازي برند مي‌فروشم اما تعداد زيادي از مشتري‌ها قشر متوسط هستند و از قيمت‌ها سرشان سوت مي‌کشد. ما که کاسب اين صنف هستيم از قيمت‌ها تعجب مي‌کنيم چه برسد به مردم.» گفتني است در اصناف ديگر هم برخي واحدها توانستند به وسيله فضاي مجازي بخشي از ضرر کسادي بازار را جبران کنند. 

فروشنده ديگري در خيابان ميرزاي شيرازي مي‌گويد مجبور به تعديل نيرو شده است: «سال گذشته پنج نفر نيرو داشتم که امسال رسيده به سه نفر و به يکي هم گفتم از هفته آينده ديگر سر کار نيايد. فروش ندارم و نمي‌توانم حقوق و دستمزدشان را پرداخت کنم.» جمالي مي‌گويد نسبت به پارسال ۸۰ درصد کاهش فروش داشته در حالي که هزينه‌هايش دوبرابر شده است: «قيمت اجاره‌بهاي مغازه و پول برق و دستمزد شاگردانم را نمي‌توانم بدهم. پارسال هر ماه نزديک به ۲۰ ميليون تومان دخل جمع مي‌کردم اما ۶ ماهه ابتداي سال کل دخل من به ۶۰ ميليون نرسيده. درآمدم درحالي نصف شده که هزينه‌هايم دوبرابر بالا رفته است.» جمالي نيز کمبود در بازار را تاييد مي‌کند: «راستش کمبود نيست بنکداران جنس نمي‌فروشند. مگر مصرف اسباب‌بازي ما چقدر است که کمبود ايجاد شود؟ جنس هست اما چون قيمت دلار بالا مي‌رود جنس نمي‌فروشند تا بازار به ثبات برسد.»

 همه کرکره را پايين کشيده‌اند
در بازار تهران شرايط به مراتب بدتر از خيابان ميرزاي شيرازي است. يکي از اسباب‌بازي‌فروش‌هاي بازار به طبقه دوم اشاره مي‌کند و مي‌گويد: از ۱۰۰ مغازه طبقه دوم ۸۰ مغازه بستند و رفتند. دستش را برمي‌گرداند و به سمت حياط کوچک انتهاي دالان مي‌گيرد: «در حياط هم ۲۰ دهنه مغازه فعاليت مي‌کردند که الان شايد چهار يا پنج تا باز باشد. قيمت اجناس روزبه‌روز بالا مي‌رود و فروش ما بالاي ۸۰ درصد کاهش داشته است.» به گفته بهرامي که فقط اسباب‌بازي ايراني مي‌فروشد هزينه‌هاي بالاي توليد باعث شده بسياري از توليدکنندگان از ادامه فعاليت در اين حوزه منصرف شود: «از روي عادت و اجبار هر روز صبح کرکره را بالا مي‌زنم وگرنه هيچ اميدي ندارم. هفته مي‌گذرد و من فروش درست و حسابي ندارم. وقتي قيمت جنس ايراني آنقدر بالا مي‌رود که به‌عنوان نرخ اسباب‌بازي غيرمنطقي است، تکليف جنس خارجي مشخص است.» بهرامي نيز عرضه قطره‌چکاني جنس به بازار را تاييد مي‌کند: «واردکننده‌ها که تکليفشان مشخص است. جنس را انبار کرده‌اند و هر هفته به قيمت بالاتر مي‌فروشند. قيمت مواد اوليه توليدکننده اعم از انواع پارچه و الياف براي ساخت عروسک از پارسال سه برابر شده اما ما نمي‌توانيم قيمت را به اين ميزان بالا ببريم. يعني اگر فروش هم داشته باشيم در نهايت ضرر است.» 

 قاچاق ۴۰ ميليون دلاري

بعضي از پژوهش‌ها نشان مي‌دهد مصرف سرانه هر کودک زير ۱۴ سال در ايران حدود ۱۰ تا ۲۰ دلار است. البته به گفته عضو هيات مديره انجمن توليدکنندگان اسباب‌بازي «آمارهاي توليد، واردات و مصرف اسباب‌بازي ناقص و محدود و بحث قاچاق در اين حوزه داغ است.» در سال ۱۳۹۵ ستاد مبارزه با قاچاق کالا ميزان جنس قاچاق در اين حوزه را بالغ بر ۴۰ ميليون دلار اعلام کرد. حامد تاملي در اين خصوص گفت: به‌طور کلي واردات رقيب توليدکنندگان داخلي است، اما بايد به اين نکته توجه کرد که حجم توليد ما کم است و نوع توليد در داخل هم متفاوت از کالاي وارداتي است. بنابراين رقابت وجود دارد اما نمي‌توان گفت بازار يکديگر را خراب مي‌کنند. به گفته اين عضو هيات‌مديره عمده توليد کارخانه‌هاي داخلي در بخش بازي‌هاي فکري و آموزشي است و خلأ توليد اسباب‌بازي‌هاي برقي در بازار ايران محسوس است. او گفت: با توجه به اينکه ۸۰ درصد اسباب‌بازي دنيا در چين توليد مي‌شود رقابت با کيفيت و قيمت آن سخت است و صرفه اقتصادي ندارد. البته اين احتمال وجود دارد که در آينده نزديک توليد اسباب بازي‌هاي الکترونيکي مانند ماشين کنترلي و عروسک‌هاي داراي کيت الکترونيک در کشور بيشتر شود. 

 وضع خراب بازار اسباب‌بازي
وضع بازار اسباب‌بازي خوب نيست. براساس مشاهدات ميداني خبرنگاران «دنياي اقتصاد» فروشندگان به‌طور متوسط بين ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش فروش تجربه کرده‌اند آن هم در حالي که به گفته آنها هزينه‌ها دوبرابر شده است. البته قيمت اسباب‌بازي‌ها هم همراه با نرخ دلار بالا رفته و نسبت به پارسال حداقل دوبرابر بيشتر شده است. انباردارها نيز به سبب عدم واردات اجناس را به‌صورت قطره‌چکاني عرضه مي‌کنند و بخشي از گراني اسباب‌بازي به دليل کمبود جنس در بازار است چراکه قيمت‌ها هفتگي تغيير مي‌کند و عمده‌فروشان تا بازار به ثبات نرسد سفارش خريد قبول نمي‌کنند. 

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar