خام سوزی خودرو و دلایل آن چیست؟

همراه مکانيک/ شايد متوجه شده باشيد که گاهي اوقات مصرف بنزين اتومبيلتان بيشازحد بالا ميرود و به همين نسبت، آمپر بنزين زودتر از موعد به سمت حرف E تمايل پيدا ميکند. همچنين در کنار اين مورد، بهراحتي ميتوان بوي بنزيني را که از اگزوز خارج ميشود، استشمام کرد؛ در اين حالت، گفته ميشود که خودرو دچار خامسوزي شده است.
درواقع، زماني که بنزين بهطور کامل درون محفظه احتراق با اکسيژن ترکيب نشده است و از منيفولد و مجاري اگزوز بدون تغيير خاصي خارج ميشود، خامسوزي خودرو رخ داده است. در ادامه اين مقاله از مطالب فني آموزشي مجله خودرو همراهمکانيک، مقوله خامسوزي خودرو و دلايل آن را مورد بررسي قرار دادهايم.
دلايل خامسوزي خودرو چيست؟
دلايل خامسوزي خودرو از قرار زير است:
1. خرابي سيستم جرقهزني
سامانه جرقهزني پيشرانههاي بنزيني، از بخشهايي همچون کويل، شمعها، واير و… تشکيل شده است. در صورت بروز ايراد در هر يک از اين قسمتها و اعمال جرقه ناقص درون سيلندر، بايد منتظر عواقبي همچون ريپزدن موتور يا خامسوزي بنزين درون سيلندر باشيم؛ چراکه اگر جرقه سر شمعها از کيفيت لازم برخوردار نباشد، مرحله انفجار سوخت درون محفظه احتراق نيز به نحو مطلوب صورت نخواهد گرفت و بنزين فرصت سوختن کامل را به دست نخواهد آورد. بنابراين، پس از بازشدن سوپاپ دود، بخشي از سوخت همراه با ساير گازها به صورت خام به سمت انتهاي اگزوز روانه خواهد شد.
واضح است که اگر يک شمع بهطور کامل از کار بيفتد و جرقهاي درون سيلندر صورت نگيرد، کل بنزين موجود درون محفظه احتراق بدون آنکه واکنشي با اکسيژن داشته باشد، از اگزوز خارج ميشود و خامسوزي نسبتا شديدي را به وجود ميآورد.
2. نقص در سيستم انژکتور
انژکتورها داراي سوراخهاي بسيار کوچکي هستند که سوخت مايع را به قطرات بسيار ريز و پودرمانند تبديل و به درون منيفولد هوا يا محفظه سيلندر تزريق ميکنند. اگر انژکتور کار خود را بهدرستي انجام ندهد يا سوراخهاي ريز سر آن داراي قطر بيشتر از استاندارد باشند و بنزين را بيشتر از حد معمول به درون سيلندر بپاشند، آنگاه نسبت استاندارد ميان غلظت سوخت و هوا برهم ميخورد و بنزين به حالت خامسوزي از اگزوز خارج ميشود.
بنابراين، بهتر است انژکتورها طي بازههاي مشخص توسط افراد متخصص چک شوند و در صورت کثيفي، شستشو داده شوند و اگر نياز به تعويض داشته باشند، اين کار صورت گيرد تا موتور خودرو بدون خامسوزي و در بهترين حالت به کار خود ادامه دهد.
۳. خرابي سنسور اکسيژن و ساير حسگرهاي وابسته به سيستم سوخترساني
سنسور اکسيژن با تجزيهوتحليل گازهاي خروجي از اگزوز و ارزيابي ميزان اکسيژن موجود در اين گازها، اطلاعات لازم را به ايسيو جهت تعيين ميزان پاشش دقيق سوخت ارسال خواهد کرد. در صورت خرابي اين قطعه و ارسال دادههاي ناصحيح به واحد پردازشگر کنترل مرکزي خودرو، ميزان پاشش سوخت توسط انژکتورها که از سوي ايسيو کنترل ميشوند، چندان دقيق نخواهد بود و در صورت تزريق بيشازحد سوخت به درون سيلندر، موجب بروز خامسوزي در موتور خواهند شد.
همچنين ساير حسگرها نظير سنسور فشار هوا map، حسگر جريان هوا، سنسور موقعيت دريچه گاز و … نيز اطلاعات لازم جهت ميزان و زمان پاشش سوخت را به کامپيوتر مرکزي موتور ارسال ميکنند؛ بنابراين، خرابي آنها نيز ممکن است به بروز عيب خامسوزي منجر شود.
4. نقص در سيستم اگزوز
خرابي سيستم اگزوز نيز، يکي ديگر از عواملي است که ميتواند موجب اختلال و بروز خطا در عملکرد سيستم پاشش سوخت به درون موتور شود و ضمن افزايش ميزان مصرف بنزين، موتور را با پديده خامسوزي مواجه کند؛ بنابراين، واجب است که همواره از سالمبودن تمامي منبعهاي اگزوز و همچنين لولههاي اين سامانه اطمينان حاصل کنيد.
جمعبندي
ايراد خامسوزي در موتور خودرو، از آن دسته عيوبي است که ميتوان با انجام سرويسهاي دورهاي بهموقع، استفاده از مکملهاي اورجينال و استاندارد، شستشوي انژکتورها به روش اصولي، پايش سيستم جرقه و برق خودرو و رفع هرگونه ايراد، تعويض بهموقع شمعها و وايرها، پاکسازي مسير ورودي هوا و تعويض بهموقع فيلتر آن، تعويض منبع اگزوز خراب و رفع هرگونه نشتي و پارگي سامانه اگزوز و…. تا حد زيادي از آن اجتناب کرد.
بنابراين، توصيه ميشود ضمن انجام صحيح و بهموقع سرويسهاي دورهاي، در صورت بروز هرگونه ايراد در سيستم جرقهزني، سنسور اکسيژن، سامانه اگزوز و… هر چه سريعتر نسبت به رفع آن اقدام کنيد تا شاهد بروز ايراد خامسوزي در موتور خودرو نباشيد.