دنياي اقتصاد/ بازار خودرو اگرچه در نيمه تعطيلات عيدانه با رشد قيمت مواجه شد، اما در هفته‌اي که گذشت روزهاي نسبتا آرامي را تجربه کرد. اين روزها تحرکات زيادي از بخش عرضه در بازار ديده مي‌شود. اين در شرايطي است که سمت تقاضا ظاهرا تمايلي به حضور در بازار ندارد. مباحث غيراقتصادي، انتظارات متضادي در بخش عرضه و تقاضا ايجاد کرده است.

بسياري از کارشناسان، بازار خودرو را اين روزها به «آرامش قبل از توفان» تشبيه مي‌کنند. در حال حاضر بازار خودرو در آرامش نسبي به سر مي‌برد. هر چند برخي از محصولات داخلي بنا به سليقه فروشندگان در سايت‌هاي آگهي‌دهنده با قيمت‌هاي بالايي عرضه شده با اين حال به‌نظر مي‌رسد خريداري در بازار نيست. آنچه مشخص است دو سمت عرضه و تقاضا با توجه به روند مذاکرات هسته‌اي در خريد و فروش بلاتکليف مانده‌اند؛ به‌طوري‌که سمت عرضه با احتمال قوت گرفتن لغو تحريم‌ها، محصولات بيشتري را براي فروش روانه بازار کرده اين در حالي است که سمت تقاضا نيز با همين نگاه خوش‌بينانه نسبت به مذاکرات در انتظار کاهش بيشتر قيمت در ماه‌هاي آتي است به همين دليل براي حضور در بازار تعلل مي‌کند. انتظارات سمت تقاضا بيراه نيست؛ چراکه همراه با اعلام نتايج انتخابات ايالات‌متحده آمريکا در آبان ماه سال گذشته، قيمت خودرو به يکباره افت قابل توجهي کرد.

حالا نيز به‌نظر مي‌رسد اگر توافق ضمني در مذاکرات هسته‌اي رخ دهد به‌طور حتم همراه با ريزش نرخ دلار، قيمت خودرو نيز کاهشي خواهد شد. به اين ترتيب به‌نظر مي‌رسد که فروشندگان خودرو هم با واهمه از ريزش قيمت خودرو، هم‌اکنون در بازار حضور يافته‌اند. براساس بررسي‌ها عرضه‌کنندگان در بازار خودرو از متقاضيان پيشي گرفتند به‌طوري‌که حتي برخي از برندگان قرعه‌کشي که مصرف‌کننده واقعي نبوده و از ابتدا به قصد فروش در قرعه‌کشي خودروسازان شرکت کردند با واهمه از ريزش قيمت، اقدام به پيش‌فروش محصول ثبت‌نامي خود کرده‌اند. پيش از اين برخي از دلالان، حواله‌فروشي مي‌کردند حال آنکه در شرايط کنوني خودروهايي که هنوز تحويل مشتري داده نشده، در بازار به فروش رفته‌اند. اما در کنار مذاکرات هسته‌اي که خوش‌بيني عجيبي در بازار خودرو ايجاد کرده، اظهارات هفته جاري رضا شيوا رئيس شوراي رقابت مبني بر افزايش قيمت بهاره خودرو هم بازار را سردرگم کرد. هر چند تجربه نشان داده نرخ دلار بيشترين تاثير را در بازار خودرو داشته با اين حال وقوع رخدادهايي همچون نوسان توليد يا افزايش قيمت کارخانه‌اي نيز بر قيمت بازار موثر بوده است. به اين ترتيب برخي از کارشناسان پيش‌بيني مي‌کنند اگر افزايش قيمت بهاره اعمال شود بازار به‌طور حتم با افزايش قيمت روبه‌رو خواهد بود. اين افزايش قيمت همچون بهمن ماه سال گذشته مي‌تواند مقطعي باشد يا در مدت زمان طولاني تداوم يابد. بر اين اساس شايد بتوان بازار کنوني خودرو را به آرامش قبل از توفان تشبيه کرد؛ چراکه ممکن است بازار به واسطه افزايش بهاره رشد سرسام‌آوري به خود ببيند يا همراه با اتفاقات مثبت در مذاکرات هسته‌اي کاهش چشمگيري در قيمت‌ها تجربه کند.

سيگنال مذاکرات برجامي براي بازار
بعد از خروج ايالات‌متحده آمريکا از توافق‌نامه برجام و بازگشت تحريم‌هاي اقتصادي روندهاي معمول اثرگذار روي بازار خودرو، جاي خود را به نوسانات نرخ ارز داد و نرخ ارز براي بازار خودرو حکم قطب‌نما را پيدا کرد. تاثيرگذاري نرخ ارز روي نوسانات قيمتي خودرو به حدي بود که فعالان بازار هر روز پيش از حضور در بازار و اعلام قيمت براي خودروهاي در اختيار خود نوسانات نرخ ارز را بررسي و بر اساس آن نسبت به اعلام قيمت اقدام مي‌کردند.

حال نيز که بازار خودرو آرامش نسبي را تجربه مي‌کند دليل اصلي آن را بايد در ثبات نسبي بازار ارز و محدود شدن نوسان نرخ ارز جست‌و‌جو کرد. اما آنچه بر بازار ارز اثرگذار است روند تحريم‌هاي اقتصادي است که نزديک به سه سال اقتصاد کشور را با چالش روبه‌رو کرده است. هر گاه که خبري از تشديد يا کاهش تحريم‌ها توسط رسانه‌ها مخابره شده است بازار ارز به سرعت به آن واکنش نشان داده و نرخ‌ها در اين بازار در مسير صعودي يا نزولي قرار گرفته‌اند. شايد بتوان بعد از تاثير خروج ايالات‌متحده آمريکا از توافق‌نامه برجام روي بازار ارز، برگزاري انتخابات آمريکا در آبان ماه سال گذشته و نتايج آن را به عنوان نقطه عطفي روي روند بازار ارز مورد توجه قرار داد.درست است که بعد از اعلام نتايج انتخابات آمريکا نرخ ارز در بازار روند نزولي به خود گرفت اما اين روند ادامه‌دار نبود و بار ديگر شاهد اوج‌گيري نرخ‌ها در اين بازار بوديم اما نکته مثبت اين بود که نوسانات در بازار ارز به نسبت قبل محدودتر شد. همين محدود شدن نوسانات در بازار ارز سبب شد تا برخي از بازارها مانند بازار خودرو تا حدودي به ثبات نسبي برسند و نه تنها ديگر خبري از تغييرات لحظه‌اي قيمت‌ها نباشد بلکه در مقاطعي مانند اسفند سال گذشته بازار خودرو به‌نوعي به کما رفت و معاملات در بازار خودرو قفل شد. حال نيز که بعد از کش وقوس‌هاي فراوان نمايندگان ايران و آمريکا به‌صورت غير‌مستقيم در مذاکرات به‌منظور احياي توافق‌نامه برجام حضور پيدا کرده‌اند حداقل اگر در کوتاه‌مدت توافق جديدي حاصل نشود تا اينجاي کار اين پيام را به بازار ارز مخابره کرده که دو طرف بر خلاف دوره‌اي که دونالد ترامپ سکان هدايت آمريکا را در دست داشت مايل به بازگشت به ميز مذاکره و چارچوب‌هاي تعريف‌شده در توافق‌نامه برجام هستند. مخابره اين خبر به آن معناست که اگر نرخ ارز در سراشيبي قرار نگيرد لااقل باعث خواهد شد دامنه نوسان محدودتر از قبل شود و اين به معناي ثبات در بازار ارز و به‌دنبال آن ثبات بيش از پيش در ساير بازارها ار جمله بازار خودرو است. البته يک احتمال ضعيف نيز وجود دارد و آن اينکه چنانچه مذاکرات به بن‌بست برسد و نمايندگان ايران و آمريکا در اظهارنظرهاي خود اعلام کنند از سرگيري دوباره مذاکرات در کوتاه‌مدت امکان‌پذير نيست، اين به معناي ماندگاري سايه تحريم‌ها روي اقتصاد کشور، نوساني شدن نرخ ارز و به‌دنبال آن افزايش قيمت‌ها در بازار خودرو خواهد بود.

تاثير بازگشت قيمت‌گذاري فصلي
بي‌ترديد بعد از بازگشت تحريم‌ها نرخ ارز قطب‌نماي بازار خودرو شد اما نمي‌توان از کنار تغيير زماني قيمت‌گذاري محصولات شرکت‌هاي خودروساز از سالانه به فصلي و تاثير آن روي بازار خودرو گذشت. سياست‌گذار خودرويي اميدوار بود که افزايش قيمت فصلي، نقدينگي بيشتري به شرکت‌هاي خودروساز تزريق کند تا خودروسازان بتوانند با استفاده از نقدينگي تزريق شده توليد را افزايش دهند. با اين حال مديران ارشد وزارت صمت نيم نگاهي هم به تاثير منفي اين افزايش قيمت خودرو در مبدأ روي قيمت‌هاي بازار داشتند. طي سال گذشته شوراي رقابت سه مجوز افزايش قيمت براي شرکت‌هاي خودروساز صادر کرد و هر زمان که اين افزايش قيمت‌ها اعمال مي‌شد قيمت‌هاي بازار نيز روند افزايشي پيدا مي‌کرد. اما بعد از مشخص شدن نتايج انتخابات آمريکا و ثبات نسبي نرخ ارز در شرايطي که مديران خودروساز خود را آماده مي‌کردند تا مجوز چهارمين افزايش قيمت را از شوراي رقابت کسب کنند به ناگاه رضا شيوا رئيس شوراي رقابت اعلام کرد در دو ماه پاياني سال خبري از افزايش قيمت خودرو نيست و اين احتمال را مطرح کرد که امکان دارد شوراي رقابت در زمان قيمت‌گذاري فصلي تجديد نظر کند. اما بعد از تعطيلات نوروزي در نيمه فروردين ماه در شرايطي که به‌نظر مي‌رسيد فعلا خبري از افزايش قيمت خودرو از مبدأ نيست رئيس شوراي رقابت عنوان کرد که با اعلام ميزان تورم بخشي بهار، قيمت‌هاي محصولات توليدي شرکت‌هاي خودروساز اضافه خواهد شد. اما آيا اين افزايش قيمت مي‌تواند به نوعي ثبات بازار خودرو را به‌هم بزند؟

سعيد موتمني رئيس اتحاديه نمايشگاه‌داران مي‌گويد: اين اقدام شوراي رقابت مي‌تواند شوک مقطعي به قيمت خودرو در بازار وارد کند اما اين شوک ادامه‌دار نخواهد بود.

اين فعال بازار درباره دلايل ادامه‌دار نبودن اين شوک مي‌گويد: در حال حاضر مهم‌ترين آيتم اثرگذار روي قيمت خودرو، نرخ ارز است.

موتمني معتقد است چنانچه بازار ارز ثبات فعلي را حفظ کند يا حتي سيگنال‌هاي مثبتي از مذاکرات در جريان براي احياي برجام مخابره شود اين امکان وجود دارد که نرخ ارز در مسير کاهشي قرار گيرد و اين مساله دست بالا را در تعيين قيمت خودرو دارد. رئيس اتحاديه نمايشگاه‌داران تاکيد مي‌کند مخابره اين سيگنال‌ها مي‌تواند به سرعت اثر هيجاني ناشي از افزايش قيمت خودرو را در مبدأ در بازار از بين ببرد.با توجه به اظهارات رئيس اتحاديه نمايشگاه‌داران به‌نظر مي‌رسد ديگر بازار خودرو براي دلالان با توجه به شرايط فعلي جذاب نيست و بعيد است در اين شرايط شاهد کوچ مجدد سرمايه‌هاي سرگردان به اين بازار باشيم. البته چنانچه خودروسازان بتوانند برنامه جهش توليد را که از سوي سياست‌گذار خودرويي به آنها ديکته شده عملياتي کنند بي‌ترديد اهرم افزايش عرضه مي‌تواند شرايط بازار خودرو را اگر به روزهاي پيش از تحريم برنگرداند حداقل به آن روزها نزديک کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar