بحران تراشه به خودروسازی ایران هم رسید

دنياي اقتصاد/ کمبود تراشههاي نيمهرسانا که از سال ميلادي گذشته آغاز و رفتهرفته به بحراني جهاني تبديل شد، حالا دامن خودروسازان ايران را نيز گرفته است. تقريبا يک سال پيش بود که نشانههاي اوليه کمبود تراشه در جهان بروز و صنايع مختلفي بهخصوص خودرو را گرفتار کرد. اصل مشکل کمبود تراشه در خودروسازي، مربوط به قطعهاي ارزان به نام «ديسپليدرايور» است که وظيفه ارسال دستورالعملهاي ابتدايي براي نوراني کردن صفحه در تلفن، مونيتور يا دستگاه ناوبري را بر عهده دارد.
در اين سالها سهم لوازم و قطعات الکترونيکي در خودروها بسيار بيشتر از گذشته شده است تا صنعت خودرو وابستگي بسيار بيشتري به تراشهها پيدا کند. خودروسازان جهان ميگويند: تراشههاي موردنظر به حد کافي وجود ندارند و شرکتهاي سازنده آن قادر به پاسخگويي به تقاضاي رو به رشد نيستند. بنابراين قيمتها افزايش پيدا کرده است. بحران جهاني کمبود تراشه سبب شده است برخي خودروسازان بزرگ دنيا ناچار به کاهش توليد شوند؛ از جمله شرکتهايي مانند فورد و جنرالموتورز، نيسان و فولکسواگن. گفته ميشود بهدليل خانهنشين شدن مردم دنيا در عصر پاندمي کرونا، تقاضا براي خريد لوزام الکترونيکي بهخصوص تبلت و لپتاپ افزايش پيدا کرده و بنابراين عرضه کافي براي تامين نياز صنايع مختلف بهخصوص خودروسازي وجود ندارد. اين بحران حالا به خودروسازي ايران نيز رسيده و سبب شده است توليد با مشکلي جديد مواجه شود.
خودروسازي کشور در سه سال گذشته بهدليل تحريم، درگير کمبود قطعه بود و حالا بحراني جهاني نيز گرفتاري جديدي براي اين صنعت ايجاد کرده است. کمبود تراشه گويا در دو بخش بر روند توليد خودروهاي داخلي اثر گذار بوده است. بخش نخست، ايجاد اختلال در روند کلي توليد است و بخش ديگر نيز به کاهش سرعت تکميل خودروهاي ناقص مربوط ميشود. درمورد نخست، کمبود تراشه سبب شده است خودروهاي ناقص بيشتري به توليد برسند و روانه انبار شوند؛ آن هم درحاليکه مشکلات کلي مربوط به تامين قطعات کماکان پابرجا هستند. طي حدودا سه سالي که خودروسازي ايران تحريم شده، پديده خودروهاي ناقص باز هم بروز پيدا کرده و سبب شده است روند عرضه خودرو به بازار از سرعت مناسبي برخوردار نباشد. خودروهاي ناقص با کمبود قطعات مختلفي مواجه هستند و تا تکميل کاري صورت نگيرد، امکان عرضه آنها به بازار نيست.
حالا که بحران تراشه هم پديدار شده، تکميل خودروهاي ناقص با سرعت پاييني در جريان است. گفته ميشود کمبود تراشه سبب شده است برنامهريزي روزانه و هفتگي خودروسازان براي تکميل محصولات ناقصشان مختل شود. بهعنوان مثال يکي از خودروسازان بزرگ هفته گذشته برنامه تکميل ۱۰۰دستگاه محصول ناقص را داشته، اما بهدليل کمبود تراشه، تنها ۱۰ دستگاه از خودروي موردنظر را تکميل کرده است. خودروسازي ايران در مساله تراشه کاملا وابسته به واردات است. بنابراين تا مشکل جهاني کمبود اين قطعه حل نشود، گرفتار اين بحران خواهد بود. در حال حاضر آمار دقيقي از خودروهاي ناقص داخلي وجود ندارد؛ اما در گذشته رقم ناقصيها از ۲۰۰ هزار دستگاه (تقريبا يکپنجم کل توليد سالانه خودروسازان) نيز عبور کرده بود.