زیر و بم جشنواره ونیز در گفتگو با یک مدیر

با توجه به فیلم‌های انتخابی، آیا موضوع خاصی در میان آثار برجسته شده است؟

برخی از موضوعات وجود دارد که پیش از این نیز به آنها پرداخته شده مانند بازنمایی جنسیت. امسال شاهد فیلم‌هایی هستیم که در سال‌های اخیر به دلیل احتیاط غالب در اکران ممنوع شده بود. در میان آثار امسال تعصب و سانسور از سوی فیلمسازان کمتر و کمتر شده است.

به طور خاص به کدام فیلم ‌ فکر می کنید؟

به «دختر بچه» با بازی نیکول کیدمن، «سلب مسئولیت» ساخته آلفونسو کوارون، «کوئیر» از لوکا گوادانینو، و فیلم نروژی «عشق» به کارگردانی داگ یوهان هاوگرود فکر می کنم. همه آنها به موضوعاتی در دوران معاصر و روابط مرتبط است.

بسیاری از فیلم‌ها نیز به دوران بلوغ و مشکلات جوانان پس از این همه‌گیری پرداخته، افرادی که بدون هیچ گونه چشم‌اندازی به آینده، بدون پدر، بدون حمایت از خانواده، بدون هیچ گونه مرجعی که بتواند به آن‌ها برای یافتن جایگاهی در جامعه ما کمک کند، مانده‌اند. به عنوان مثال، فیلم فرانسوی بسیار زیبایی در بخش مسابقه اصلی به نام «فرزندانشان پس از آنها» ساخته لودویک و زوران بوکرما درباره نوجوانان در یک منطقه دورافتاده از فرانسه است. در بخش افق ها، فیلم «تاریخ فرانک و نینا» اثر پائولا رندی، «نوزده» اثر جیووانی تورتوریچی و فیلم ژاپنی «پایان خوش» ساخته نئو سورو با این مضامین وجود دارند.

به نظر می رسد که سیاست امسال نیز موضوع مهمی در میان آثار جشنواره باشد.

فیلم‌های زیادی درباره بحران‌های معاصر در جهان که هر روز با آنها در رسانه‌ها رو به رو هستیم وجود دارد، از جنگ در اوکراین، درگیری اسرائیل و حماس تا تغییرات آب و هوایی، مهاجرت، بازگشت برتری سفیدپوستان در ایالات متحده و ... . سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است و مخاطبان را وادار می‌کند تا از منظری متفاوت نسبت به اخبار درباره مسائل گوناگون فکر کنند.

فیلم‌هایی مانند «کوئیر»، «جوکر: جنون مشترک»، «گرگ‌ها» و «بروتالیست» از پیش به شدت مورد توجه قرار گرفتند. آیا فیلم‌هایی وجود دارد که از انتخاب آن‌ها غافلگیر شده باشید و در رادار مردم نبوده باشد؟

در بخش مسابقه اصلی فیلمی از سنگاپور با عنوان «چشم‌های غریبه» ساخته «یئو سیو هوآ» که تنها فیلم بلند دوم این کارگردان است اما یک فیلم بسیار بالغ و چند لایه است که به جامعه تحت نظارت و وضعیت خانواده‌ها می پردازد. این یک فیلم بسیار غیرمنتظره و درخشان است.

فیلم فرانسوی «پسر ساکت» ساخته دلفین و موریل کولین در مورد مسائل معاصر بسیار جالب است. داستان پدری با دو پسر است. یکی بسیار آرام است و دیگری مجذوب جنبش‌های راست افراطی و خشونت نئوفاشیست‌ها در فرانسه است.

نتفلیکس همیشه حضور پررنگی در جشنواره داشته است، اما امسال اینطور نبود. آیا فیلم های زیادی ارسال کردند؟

نه، مشکل این است که امسال فیلم‌های قوی برای ارسال به جشنواره نداشتند، زیرا در دوره گذار بودند. اسکات استابر [مدیر سابق فیلم نتفلیکس] در پایان سال گذشته استعفا داد. جانشین او دن لین در بهار سر کار آمد، بنابراین در این دوره گذار  هیچ فیلم باکیفیتی برای ارسال به جشنواره وجود نداشت. اما می دانم که آنها تعدادی فیلم  بسیار قوی برای سال آینده خواهند داشت، بنابراین این وضعیت موقتی است.

یک دولت راست‌گرا در ایتالیا در قدرت است و رئیس جدید بینال، پیترانجلو بوتافوکو نیز از جناح راست است. با این حال شما هنوز فیلم‌هایی را انتخاب کرده‌اید که به نگرانی‌ها درباره راست افراطی می‌پردازند. آیا گنجاندن برخی از این فیلم‌ها برایتان چالشی بود؟

نه، چالشی نبود. می‌توانستم در آزادی انتخاب کامل کار کنم و هیچ نوع فشاری از کسی دریافت نکردم. من رابطه بسیار خوبی با رئیس جدید بینال دارم. او بدون هیچ گونه دخالتی آزادی مرا حفظ کرد. بنابراین بدون هیچ گونه مشکلی در تداوم با گذشته کار می کنم و این خوب است.

سال گذشته اعتصاب بازیگران، ستاره‌ها را از ونیز دور کرد، اما امسال به نظر می رسد تعداد زیادی ستاره‌ در راه است. چه کسی اینجا خواهد بود؟

همه بازیگران فیلم‌ها اینجا خواهند بود و من از این بابت بسیار خوشحالم و شاهد حضور بیشترین شمار استعدادها در ونیز در 15 سال گذشته یا بیشتر خواهیم بود: مایکل کیتون، وینونا رایدر و مونیکا بلوچی برای فیلم افتتاحیه «بیتل جوس بیتل جوس» و سپس کیت بلانشت، کوین کلاین، برد پیت، جورج کلونی، جولیان مور، تیلدا سوینتون، دنیل کریگ و لیدی گاگا را نیز در جشنواره خواهیم داشت.

به نظر می‌رسد امسال فیلم‌های کمتری از فیلمسازان جنجالی مانند رومن پولانسکی یا وودی آلن در جشنواره حضور دارند. آیا این یک انتخاب عمدی بود؟

مطلقاً نه. من به مشکلات ناشی از فیلم‌های جنجالی اهمیت نمی دهم. نه در گذشته و نه الان چنین نگرانی ندارم. ممکن است برخی جنجال‌ها در مورد فیلم‌های سیاسی وجود داشته باشد و البته هیچ چیز در مقایسه با تجربه چند سال اخیر نیست.

امسال تعداد زیادی فیلم طولانی در جشنواره وجود دارد و شما چندین سریال را به طور کامل نمایش می دهید. آیا برنامه ریزی برای نمایش همه آنها دشوار خواهد بود؟

این یک مسئله است. فیلم‌ها سال به سال طولانی‌تر و طولانی‌تر می شوند. این یک روند در سینمای امروز است. همان‌طور که استیون اسپیلبرگ چند ماه پیش در مصاحبه‌ای گفت، آینده سینما در سریال‌هاست، این شکل مرسوم از فیلم‌ها نیست که به دیدن آن عادت کرده‌ایم.

هشتاد و یکمین دوره ونیز، به عنوان قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان از ۲۸ اوت تا ۷ سپتامبر (۷ تا ۱۷ شهریور) برگزار می‌شود.

امسال ایزابل هوپر بازیگر مطرح فرانسوی ریاست هیات داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره ونیز را برعهده خواهد داشت و «جیمز گری» کارگردان و نویسنده آمریکایی، «اندرو هیگ» نویسنده و کارگردان بریتانیایی، «آگنیشکا هولاند» کارگردان، تهیه کننده و فیلمنامه نویس لهستانی، «کلبر مندونسا فیلو» کارگردان برزیلی، «عبدالرحمان سیساکو» کارگردان و فیلمنامه‌نویس اهل کشور موریتانی، «جوزپه تورناتوره» کارگردانان سرشناس ایتالیایی به همراه «جولیا فون هاینز» کارگردان آلمانی و «ژانگ زی‌ئی» بازیگر فیلم‌های «خاطرات یک گیشا» و «ببر خیزان، اژدهای پنهان» اعضای هیات داوران جشنواره ونیز ۲۰۲۴ را تشکیل می‌دهند.

طبق اعلام پیشین، «بیتل‌جوس ۲» ساخته تیم برتون، فیلم افتتاحیه هشتاد و یکمین دوره جشنواره ونیز خواهد بود. این فیلم با بازی «مایکل کیتون»، «مونیکا بلوچی»، «جنا اورتگا» و «ویلم دفو»، «وینونا رایدر»، «کاترین اوهارا» و«جاستین ترو»، ادامه فیلم کمدی-ترسناک کلاسیک به کارگردانی «تیم برتون» در سال ۱۹۸۸ است و قرار است در تاریخ ۲۸ آگوست در سالن اصلی جشنواره ونیز در بخش خارج از رقابت به نمایش درآید. 

فیلم «شاهد» ساخته نادر ساعی‌ور که محصول مشترک ایران، آلمان و اتریش است، در بخش افق‌های جشنواره ونیز ۲۰۲۴ پذیرفته شده است و طبق اعلام پیشین نیز فیلم سینمایی «بومرنگ» ساخته شهاب فتوحی و تهیه‌کنندگی مجبد برزگر، به عنوان یکی از ۱۰ فیلم بخش رقابتی روزهای ونیز و فیلم «هر جا در هر زمان» ساخته میلاد تنگشیر کارگردان ایرانی به نمایندگی از سینمای ایتالیا در بخش مسابقه هفته منتقدان ونیز انتخاب شده و همچنین علی عسگری فیلمساز ایرانی به عنوان یکی از اعضای هیات داوران بخش افق‌های جشنواره ونیز انتخاب شده است.