بهرام عظیمی: خالق «سیا ساکتی» من هستم!

مهر/ بهرام عظيمي مي‌گويد خلق شخصتي «سيا ساکتي» در قسمت دوم اين مجموعه در سال 1379 توسط وي بوده ولي کم کم نام و حق معنوي وي حذف و حتي به نام ديگران ثبت شده است شهاب کسرايي تهيه‌کننده تازه ترين تيزرهاي آموزشي «سيا ساکتي» چندي پيش از توليد مجموعه جديد از تيزرهاي آموزشي با محوريت شخصيت «سياساکتي» خبر داده بود. پس از انتشار اين گفتگو، بهرام عظيمي کارگردان فيلم و سريال هاي انيميشن که با مجموعه «سيا ساکتي» شتناخته مي شود در تماسي که با خبرگزاري مهر داشت انتقادهايي را درباره نکاتي که اين تهيه‌کننده گفته بود، وارد دانست. وي گفت: در مصاحبه اي که شهاب کسرايي با خبرگزاري شما داشته گفته است که خالق شخصيت «سيا ساکتي» ابراهيم ساکتي بوده است اين در حالي است که طراح شخصيت «سياساکتي» از ابتدا من بوده ام ولي متاسفانه در قسمت پنجم از اين مجموعه نامم به عنوان خالق اين شخصيت حذف شد. عظيمي ضمن گلايه از دست اندرکاران توليد اين مجموعه بيان کرد: استفاده از «سيا ساکتي» در جهت تبليغات تيزرهاي آموزشي بدون اسم بردن از مولف و خالق اصلي اين شخصيت غيراخلاقي است و لازم مي دانم براي روشن شدن افکار عمومي و علاقمندان به اين مجموعه، توضيحاتي را ارائه کنم. کارگردان بخشي از انيميشن «سيا ساکتي» تاريخچه اي از چگونگي ساخته شدن اين تيزرهاي آموزشي در زمينه راهنمايي و رانندگي ارائه کرد و گفت: سال 1375 سه قسمت انيميشن براي کنترل نامحسوس پليس راهنمايي رانندگي به کارگرداني امير محمد دهستاني ساخته شد که در آن مجموعه ايلا سليماني مدل ساز و انيماتور بود. در واقع اين مجموعه نخستين سري از ساخت انيميشن هايي در حوزه آگاهي بخشي راهنمايي و رانندگي بود. شخصيت اصلي در آن مجموعه هوتن نام داشت که متاسفانه اين سه انيميشن با وجود کيفيت بسيار بالا و ساختاري نوين، پخشي بسيار محدود داشت و خيلي ديده نشد. عظيمي متذکر شد: در سال 1379 زماني که محمد باقر قاليباف به عنوان فرمانده نيروي انتظامي روي کار آمد، تحولات عجيب و غريب و بي سابقه اي که رويکرد مثبت داشت در نيروي انتظامي و به ويژه در راهنمايي و رانندگي اتفاق افتاد. در راستاي همين تحولات بود که اداره کل فرهنگ ترافيک ناجا تصميم گرفت نسبت به ارتقاي سطح آگاهي عمومي به مردم تيزرهاي آموزشي با محوريت راهنمايي و رانندگي بسازد و مديري موسسه انيميشن حور با توجه به سفارش راهنمايي و رانندگي از من خواست که مسئوليت ساخت مجموعه دوم را به عهده بگيرم. کارگردان فيلم انيميشن «تهران 1500» ادامه داد: برهمين اساس از سال 1379 به بعد، 45 قسمت از اين انيميشن را به عنوان طراح کاراکتر، فيلمنامه نويس و کارگردان با تيم همراهم ساختم؛ البته دو قسمت ابتدايي را به تنهايي ساختم و تنها شخصيتي که از سري قبل به اين مجموعه آمد هوتن بود. حتي يادم هست که صداپيشه هوتن، امير محمد دهستاني کارگردان قسمت اول اين مجموعه بود، زنده ياد حسين باغي صداپيشه تمام کاراکترهاي مرد بود و آزاده مويدي فر هم همه شخصيت هاي زن و کودکان را صداپيشگي مي کرد. وي با اشاره به همکاران فني و هنري خود در مجموعه دوم انيميشن هاي راهنمايي و رانندگي گفت: مهرداد نبئي آهنگساز و مسئول افکت و ابراهيم ساکتي و شهاب پيچاقيان مدل ساز و انيماتور بودند. عظيمي در پاسخ به اينکه در مجموعه دوم علاوه بر شخصيت هوتن که از مجموعه اول آمده بود چه شخصيت ديگري معرفي شد؟ گفت: جواد، راد، داود خطر، آقاي آرام، پليس، بهاره و برادران کوچک سيا و هوتن و چند نقش فرعي ديگر در اين دوران خلق شد. اين تيزرهاي تبليغاتي در ابتدا به داود خطر معروف شد و سيا ساکتي هنوز نيامده بود. کارگردان انيميشن فيلم سينمايي «تهران 1500» با اشاره به چگونگي اضافه شدن «سيا ساکتي» توضيح داد: چند قسمت از اين مجموعه را ساخته بودم که اداره کل فرهنگ ترافيک از من خواست تا يک شخصيت موتوري به قصه وارد کنم بنابراين پيشنهاد شخصيت و انتخاب نام سيا هر دو از سوي نيروي انتظامي بود بنابراين شخصيت سيا ساکتي را مانند ساير شخصيت ها من طراحي و خلق کردم و بعد از آن کاراکتر طراحي شده ابتدايي سيا را به ابراهيم ساکتي دادم و از او خواستم که از روي طرح، مدل کامپيوتري اين شخصيت را بسازد. شخصيت ما کمي تپلي با پوست تيره و لباسش کاپشن خلباني با آستر نارنجي و شلوار شش جيب و کتاني بود. وي افزود: از آنجا که خود ابراهيم ساکتي شخصيت بسيار جذابي داشت و جواني هنرمند بود و البته هست، هميشه پيشنهادهاي جالب به هنگام ساخت شخصيت ها مي‌داد که قابل استفاده بود، همچنانکه شهاب پيچاقيان وقتي مدل کامپيوتري داود خطر را مي ساخت پيشنهاد داد که چشمان داود کمي چپ و پيراهنش مانتي گل باشد و من پذيرفتم. عظيمي با اشاره به اينکه طبق عادتي که دارد اسم و قيافه بسياري از شخصيت ها را براساس اطرافيان، دوستان و خانواده خود انتخاب مي کند، عنوان کرد: در يکي از قسمت هاي سه دقيقه اي کاراکتر راد به خانه سيا مي رود و زنگ خانه سيا را به صدا در مي آورد در همين لحظه به ابراهيم ساکتي گفتم کاراکتر سيا تا کنون فاميلي نداشته و از او خواستم تا فاميل خودش را روي زنگ بنويسد چون هم خواستم نامش در اين مجموعه ماندگار شود و هم فاميلي ساکتي براي کاراکتر شر و شوري مثل سيا خيلي با نمک مي شد و درست از همان قسمت مردم اين کاراکتر را با نام و فاميل سيا ساکتي شناختند. وي با اشاره به قطع همکاري با همکاران خود در سال 1384 گفت: در فاصله زماني سال 1372 تا سال 1384 در شرکت حور فعاليت مي کردم و درست پس از ديده شدن قسمت دوم از اين مجموعه بود که مردم متوجه نکات ريز در قوانين راهنمايي و رانندگي شدند که اين اتفاق مهم ،مديون مديران هنردوست آن دوران در نيروي انتظامي و تيم سازنده اين انيميشن ها بود. کارگردن مجموعه انيميشن هاي «بزن بريم سينما» تصريح کرد: اسفند ماه 1381 من از شرکت خواستم که کمي براي سال بعد حقوقم را اضافه کنند ولي وقتي بعد از تعطيلات نوروز 1382 به شرکت آمدم ديدم که آقاي ابراهيم ساکتي و شهاب پيچاقيان که زير نظر من آموزش انيميشن ديده بودند، هرکدام جداگانه در حال ساخت سري جديد اين انيميشن ها هستند. وي افزود: من تا قبل از سال 1384 مصاحبه هاي بسيار زياد تلويزيوني و مطبوعاتي در رابطه با موفقيت اين انيميشن ها و به خصوص در رابطه با خلق کاراکتر سيا و داود خطر داشتم (همه مدارک به ميزان بسيار زياد موجود است). جالب اين است که آن زمان هيچکس مدعي خلق شخصيت سيا نبود ولي درست در زماني که من بعد از 12 سال تلاش شبانه روزي از آن شرکت جدا شدم، جرياني شکل گرفت تا به دليل شباهت نام سيا ساکتي به ابراهيم ساکتي اينگونه عنوان شود که ابراهيم ساکتي خالق سيا بوده است. اين کارگردان انيميشن با اشاره به اين مطلب که چهره سياساکتي دستخوش تغيير شده است، گفت: بايد اعتراف کنم بعد از آن 45 قسمت نويسندگي و کارگرداني من، تنها کسي که با جان و دل و هنرمندي با کاراکترهايي که من خلق کرده بودم به خوبي انيميشن ساخت خود ابراهيم ساکتي بود ولي متاسفانه هر کارگرداني که بعد از من آمد قيافه سيا ساکتي را تغيير داد و همين تغيير قيافه و تغيير اخلاق و شخصيت سيا و ديگر کاراکترها باعث شد تا اين انيميشن ها به مرور افت کند. اما حقيقت اين است کسي که نويسنده فيلمنامه است و کاراکتري را به قصه اش اضافه مي کند و به آن کاراکتر مي گويد که تو چنين و چنان باش و فلان ديالوگ را بگو و فلان لباس را بپوش و براي آن صداي مناسبي انتخاب مي کند و آن را طراحي مي کند، او است که خالق آن کاراکتر است. عظيمي با اشاره به زماني که اين انيميشن ها ميان مردم محبوب شد، گفت: محبوبيت اين انيميشن ها به واسطه پخش اولين قسمت آن در سال 79 بود. در اولين قسمت جواد که سي دي به آيينه پيکانش آويزان کرده با وجود اينکه چند مسافر دارد، داود خطر را از در سمت خود سوار مي کند و در اولين قسمت داود خطر مي ميرد. نکته جالب اينکه هنوز هم بسياري اين مجموعه را با نام داود خطر مي شناسند؛ کاراکتري دوست داشتني که فقط يک دقيقه بازي کرد و مُرد ولي نويسنده يادي از او در قسمت هاي بعدي مي کرد. جالب اين است که بدانيد سيا نيز در اولين قسمت حضورش مي ميرد ولي بنا به درخواست نيروي انتظامي سيا براي حضور در قسمتهاي بعدي دوباره جان مي گيرد. پخش اين مجموعه انيميشن بين سالهاي 79 تا 81 با جذب 98 درصد مخاطب براي اولين بار در تاريخ تلويزيون ايران رکورد شکست. اين انيماتور افزود: مجموع اين انيميشن ها به گويش ها و زبان هاي مختلف دوبله شد و سي دي آنها نيز در شهرهاي مختلف ايران و کشورهاي همسايه از علاقمندان زيادي برخوردار بود و در سال 1384 کاراکتر سيا مورد علاقه کودکان عراقي قرار گرفت.همچنين با توجه به آمار پليس کشور و دانشگاه تهران و اداره آمار سازمان صدا و سيما در آن زمان، بعد از پخش اين انيميشن ها و ايجاد قوانين جديد راهنمايي و رانندگي، بين 25 تا 30 درصد رفتار رانندگي مردم مثبت شد و براي اولين بار در ايران کودکان به پدران و مادران خود به هنگام رانندگي تذکر مي دادند و از والدين خود مي خواستند که مقررات راهنمايي و رانندگي را رعايت کنند و اين دقيقا هدفي بود که مديران نيروي انتظامي وقت براي رسيدن به آن از هنر براي فرهنگسازي استفاده کردند. عظيمي در پايان عنوان کرد: تصاوير شخصيت هاي اين مجموعه روي انواع لوازم تحرير نقش بست و عروسک‌هاي چيني و ايراني اين مجموعه در سايزهاي مختلف ساخته شد و به فروش رسيد. جالب است که بدانيد از اين توليدات حتي يک نمونه کوچک نيز براي خالق اين شخصيت ها فرستاده نشد و من به عنوان خالق اين کاراکترها محصولاتي که از روي شخصيت هاي ساخته مي شد مي خريدم و به فرزندانم هديه مي دادم.