«فاطمه نسومر»؛ روایت قیام زن قهرمان و حکیم الجزایری علیه فرانسوی‌ها

فارس/ «فاطمه نسومر» نام فيلم جديدي در الجزاير است که روايت‌گر قيام زن قهرمان و حکيم الجزايري به همين نام عليه استعمار فرانسه در قرن 19 ميلادي است «بلقاسم حجاج» کارگردان الجزايري در فيلم جديد خود در 96 دقيقه تلاش کرده است تا مقاومت مردمي در برابر استعمار فرانسه در مناطق قبيله‌اي اين کشور را به تصوير بکشد؛ اين فيلم «فاطمه نسومر» نام دارد که از نام يکي از قهرمانان مقاومت الجزاير در دهه چهل قرن نوزده الهام گرفته شده است. اين کارگردان الجزايري که پس از سال‌ها به سينماي اين کشور بازگشته است تلاش کرده تا در اين فيلم بخش‌هاي مختلفي از زندگي اين زن قهرمان الجزايري را نشان دهد؛ از تمرد وي بر سنت غلط انتخاب شوهر از سوي خانواده تا مقابله با استعمار فرانسه. وي که در خانه ماند تا عبادت کند و علوم ديني و ارزش‌هاي تصوف را بياموزد، در ميان قبائل الجزاير به ورع و حتي کرامت مشهور بود و زني عادي نبود؛ ديدارش با «شريف بوبغله» از چهره‌هاي بزرگ مبارزه با استعمار فرانسه مسير زندگي او را تغيير داد. «بوبغله» در راه يافتن منطقه‌اي امن و خارج از سيطره استعمارگران فرانسوي با «نسومر» ديدار مي‌کند و همين ديدار موجب آشنايي «فاطمه نسومر» با ضرورت مقابله با استعمار مي‌شود و او را وارد نبرد مي‌کند. «بلقاسم حجاج» در اين فيلم برخي از مهمترين حوادث تاريخي زندگي «فاطمه نسومر» و تاريخ مقاومت الجزاير را به تصوير کشيده است. «نسومر» بعد از مرگ «بوبغله» در سال 1854 قيامي بزرگ را عليه فرانسويان ترتيب مي‌دهد که مي‌تواند براي سه سال در برابر تهاجم فرانسوي‌ها ايستادگي کند. در سال 1857 «ژنرال راندون» با 35 هزار سرباز مسلح و توپخانه به نيروهاي تحت فرماندهي «نسومر» حمله مي‌کند که بسياري از قبائل به پشتيباني از «نسومر» مي‌روند. در پايان فيلم نيز وقتي ژنرال فرانسوي «فاطمه نسومر» را بين تبعيد و زندان مخير مي‌کند، مي‌گويد : من اسيرم و تو تصميم‌گيرنده اما بدان که مقاومت هرگز متوقف نخواهد شد تا ظلم از بين برود. «ليزيتا ايدوو» بازيگر فرانسوي که نقش اين قهرمان فرانسوي را بازي کرده است، مي‌گويد: رسيدن به شخصيت «فاطمه نسومر» بسيار سخت بود، فردي شورشي اما آرام؛ برجسته در حکمت، فرهنگ و مهارت و در کنار آن ورع و روحانيت بود و او يک شخصيت چندوجهي و غني بود و آنچه که بيشتر به اين سختي مي‌افزود زبان امازيغي بود که مجبور شدم آن را ياد بگيرم. بلقاسم حجاج نيز مي‌گويد: متاسفانه وقتي از انقلاب و قيام الجزاير مي‌گوييم فکر مي‌کنيم همه افراد در اين انقلاب قهرمان بودند اما آنها بشر بودند و برخي مبارزه کردند و برخي خيانت. وي با بيان اينکه مي‌خواستم سختي مبارزه عليه استعمار را نشان دهم، افزود: آنچه زمان «فاطمه نسومر» و «امير عبدالقادر» رخ داد دفاع از وطن نبود چراکه آن زمان هويتي به نام وطن وجود نداشت بلکه هر قبيله‌اي وطن و هويت خود را داشت و امير عبدالقادر الجزائري(رهبر قيام‌هاي قرن 19 الجزائر) به شکست خود در ايجاد يکپارچه کردن الجزايري‌ها اذعان مي‌کند. «علي برکينو» کارگردان و منتقد الجزايري نيز مي‌گويد: اين فيلم حکايتي تاريخي است و فيلم هنرمندانه و حرفه‌اي تاريخ زندگي «فاطمه نسومر» را نشان مي‌دهد. اين فيلم ضمن سلسله فيلم‌هاي تاريخي است که در پنجاهمين سالگرد انقلاب الجزاير براي معرفي نمادهاي جنبش ملي الجزاير ساخته شد. بر پايه اين گزارش «فاطمه نسومر» يا «عذراي کوهستان»؛ لقبي که براي او گذاشته‌اند در سال 1863 در سن 33 سالگي درگذشت و نمادي براي تمام زناني شد که بعدها انقلاب الجزاير شاهد ايثارگري آنها بود.