مهدی کرم پور: افغانستان پر از فیلم های هندی شد و حوزه آسیای میانه را هم ترکیه گرفت

تسنيم/ برنامه«هفت» با موضوع«راهکار موفقيت سينما در بازارهاي جهاني» ميزبان محمدرضا عباسيان تهيه کننده و کارشناس بازاريابي، مهدي کرم پور کارگردان پل چوبي و آرش اميني مدير کاروان ايران درجشنواره کن بود. آرش اميني مدير کاروان ايران در جشنواره کن در ابتداي بحث درباره حضور سينماي ايران در جهان گفت: ما اکران ثابت و يا دائمي در گوشه و کنار جهان نداريم؛ بنابراين در ابتدا سعي کردم روي مباحثي تمرکز کنم که مشکلات کمتري با آن داشتيم يعني تمرکز ما روي منطقه مي تواند باشد و به تدريج اين حوزه را گسترش دهيم. اميني در پاسخ به اينکه آيا مي توانيم با فيلم هاي خودمان کشورهايي مثل مخاطبان افغانستان و تاجيکستان را جذب کنيم، عنوان کرد: ما اين روند را از زمستان سال گذشته شروع کرديم و قرار شد اين برنامه را با رايزني با کشور افغانستان با جشن جهاني نوروز امسال شروع کنيم اما انتخابات مانع شد؛ در نهايت قرار شد اين برنامه از شهريورماه پيگيري شود. ما در تمام بخش ها مي توانيم به آنها کمک کنيم. وي درخصوص چگونگي استقبال از فيلم ها و تحقيق درباره ميزان استقبال بيان کرد: اين تحقيق با عبارت سينماي محجوب ايران در آنجا طرفدار دارد و حتي سريال هاي ما در شبکه هاي ويدئويي آنها در آنجا استقبال شده است. در تاجيکستان عادت بر ديدن فيلم هميشه وجود دارد اما فيلم ايراني در آنجا نيست. مدير کاروان ايران در جشنواره کن با اشاره به اينکه با داشتن استراتژي واحد موافق هستم؛ افزود: بعد از جشنواره فجر امسال ما بخش هاي بين الملل سازمان هاي تابعه را کنار هم جمع کرديم و اولين خروجي اين جلسات جشنواره کن بود که چرا و چه طور مي خواهيم به کن برويم و دستاوردمان چه خواهد بود؟ حضور ايران در اين جشنواره موقعيت کمي براي بازاريابي نيست. اميني درباره کارهاي انجام شده در جشنواره کن گفت: ما توانستيم سينماتک ايران در دانشگاه سوربن را راه اندازي کنيم؛ يعني در سال تحصيلي جديد در هر ماه دو فيلم در دانشگاه پخش مي شود. بخش هاي جشنواره اي فيلم هاي اسلامي هم مورد توجه بود. قرارست در 9 کشور اسلامي و در 9 ماه پي در پي جشنواره برگزار و به بهترين ها جايزه اهدا شود و در انتها در کشور نهم اختتاميه برگزار مي شود. در ادامه محمدرضا عباسيان تهيه کننده و کارشناس بازاريابي نيز در رابطه با حضور سينماي ايران در جهان گفت:سينماي ايران طي دهه هاي گذشته قله هاي افتخارات جشنواره هاي بين المللي را به دست آورده است ولي با فراز و نشيب هاي بسيار و رکود روبرو شديم اما با فيلم اضغر فرهادي اين اقبال به جشنواره هاي ايران بازگشت. به همان اندازه که در اندازه هنري خوب ظاهر شديم، متأسفانه در حوزه اقتصادي و کسب درآمد ضعيف بوديم. عباسيان افزود: بايد به دو محور توجه کنيم؛ يکي اينکه تا الان چه کاري مي توانستيم انجام دهيم و انجام نداديم و دوم اينکه بايد به راهکارهايي براي حضور موفق بين المللي برسيم. پتانسيل جمهوري اسلامي براي تأثيرگذاري در صنعت سينما در دنيا که از طريق برگزاري جشنواره ها در داخل به ايجاد مي شود، بالاست. بخش هاي بين المللي جشنواره هاي ما علاوه بر تأثير در ابعاد بين المللي، مي توانند توليداتي را خط دهي و سياست گذاري کنند که در راستاي اهداف استراتژيک جمهوري اسلامي باشد. اين تهيه کننده با اشاره به مشکلات عرضه محصولات بين المللي توضيح داد: بزرگترين مشکل حوزه فرهنگي ما دوره کوتاه مسئوليت ها در وزارت فرهنگ و ارشاد است و استراتژي مشخصي براي اينکه تمام دولت ها به آن عمل کنند، وجود ندارد. امروز يک چهارم عمر فعاليت براي عملکرد بين المللي آقاي ايوبي تمام شده است. اين عبارتي است که در سال 89 به آقاي شمقدري گفتم و در حوزه فرهنگ امکان برنامه ريزي چهارساله وجود ندارد. وي افزود: در حوزه بين المللي بايد توليدي داشته باشيم که مورد توجه مخاطب خارج از کشور در هر منطقه اي باشد. يک قصه بين المللي را اصغر فرهادي به نام«جدايي» مي سازد که سکوي پرش وي جشنواره ها بوده و از آن استقبال مي شود. عباسيان با بيان اينکه در حوزه سريال اتفاقات بسيار خوبي در عرصه بين المللي افتاده است،افزود: حتي در سينمايي هم مي توانست باشد. قدم اول اين است که ذائقه مخاطبي که مي خواهيم محصول را در آن منطقه منتشر کنيم، با اين محصول همخواني داشته باشد. به طور مشخص بايد در توليد به اين موضوع توجه شود. امروز تقريبا فيلمي در دنيا وجود ندارد که توليد مشترک نباشد و حتي فيلم ها در هاليوود محصول مشترک چند کمپاني هستند. در واقع از نقاط مختلف سرمايه جذب مي شود و ملاحظات متفاوتي هم در آن لحاظ مي شود. وي در پاسخ به اينکه چرا طي اين سالها توليد مشترک اتفاق نيفتاده، خاطرنشان کرد:مهمترين نکته چشم انداز است و پاشنه آشيل سينماي ايران خود جشنواره فجر است؛ يعني تمام سينماگران تمام تلاش هاي خودشان را معطوف به رساندن فيلم ها طي روزهاي پاياني به جشنواره فيلم فجر مي کنند و هيچ پيش بيني براي اين وجود ندارد که فيلم ها براي اکران ساخته شوند. در درون سيستم، تعداد فيلم هايي که براي مخاطب و با اميد بازگشت سرمايه مي سازيم، بسيار کم است. عباسيان با اشاره به اينکه قدم دوم مربوط به نحوه توزيع است،اذعان کرد:براي مثال فيلم آقاي فرهادي شرکت ممنتو توزيع مي کند و اين اتفاق بزرگي است. اگر اکران اين فيلم به دست سوني در آمريکاي شمالي نبود، شايد جايزه نمي بُرد. توزيع کنندگان داخلي ما اصلا اين پتانسيل را ندارند.بنياد سينمايي فارابي به عنوان قديمي ترين نهاد تقريبا در عرصه فروش فيلم تعطيل است؛ يعني بخش خصوصي با تعداد کارمندهاي کمتري در عرصه بين المللي فيلم خيلي موفق تر هستند . وي افزود: به نظرم در بازار کن امسال اتفاق ويژه اي نيفتاد. چتر و چادر سينماي ايران هميشه بيرون از جشنواره کن وجود داشت و در سال 2006 که فيلم اصغر فرهادي انتخاب مي شود، خانه سينما در اعتراض به اينکه از اين نهاد فيلم انتخاب نشد، چادر را در طول برگزاري خالي گذاشت و بعد از آن هم ايران چادري ندارد. در داخل خود بازار هم تمام کمپاني هاي يک کشور جمع و از آن امکانات بهره مند مي شوند. مهدي کرم پور نيز در رابطه با حضور ايران در بازار بين المللي گفت: در دهه 60 توانستيم سينماي ايران را به دنيا معرفي کنيم که از درون اين معرفي هاي جهاني عباس کيارستمي،جريان کانون و سينماي کودک ايران متولد شد. اين اتفاق بزرگي بود و اولين موضوع که بعد از انقلاب توانست سفير ما در دنيا باشد، سينماي ما بود. سينماي ايران از جهت توليد جزو 5 سينماي برتر دنياست و افتخاري نبوده که سينماي ايران طي اين 3 دهه براي کشورش کسب نکرده باشد. اما ما بعد از اين معرفي متوقف شديم و همان قالب هاي معرفي شده را تکرار کرديم. علت آن اين بود که دولت ها به سرعت تغيير کردند و ما نتوانستيم برنامه ريزي فرهنگي و سينمايي بلند مدت داشته باشيم. کرم پور افزود: روند ما يعني روندي که بايد از جشنواره به اکران و فروش ختم شود، متوقف شد. در واقع نتوانستيم سينماي ايران در منطقه خاورميانه معرفي کنيم. افغانستان پر از فيلم هاي هندي شد و حوزه آسياي ميانه را ترکيه گرفت و امروز سريال هاي ترکي در کشور ما که مدعي 5 کشور اول در حوزه توليد هستيم، تأثير مي گذارد و اين نشان مي دهد نتوانستيم چشم انداز درستي ترسيم کنيم. اين کارگردان ادامه داد:اگر استراتژي جهاني بودن و جهاني شدن را به عنوان يک راهبرد در نظر مي گرفتيم،توليد موفق تري داشتيم. طي دهه گذشته توليد فيلم کودک ما که از موفق ترين عرصه ها بود، جنبه نمايشي پيدا کرد اما افتخارات ما با سينماي کودک و فيلمي مثل دونده امير نادري شروع شده است و هرسال در جشنواره ها کارهاي قبلي را تکرار مي کنيم و دچار دور باطلي شده ايم. کرم پور با اشاره به اهميت کمپاني ها و راهبرد جهاني براي نمايش بيان کرد: براي«جدايي»دو کمپاني مثل ممنتو و سوني مسئول توزيع شدند و اگر توزيع کنندگان ما بودند، هيچ اتفاقي برايشان نمي افتاد. در دهه 60 هم اين سياست ها وجود داشت که سينماي ايران توانست به خوبي معرفي شود و اگر راهبرد جهاني را در نظر نگيريم اتفاقي نمي افتد و اين طبيعي است که روي توليد تأثير مي گذارد. وي در پايان صحبت هاي خود گفت:هر موسسه اي مثل مرکز گسترش مستند و تجربي،حوزه هنري،رسانه هاي تصويري و تلويزيون مراکز پخش بين المللي دارند و در واقع ما پر از غرفه هاي دولتي در محل بازارهاي جهاني هستيم؛ اين به معناي ابطال انرژي و پول است. بايد در کن حاضر باشيم اما نوع حضور اهميت دارد و در بازار کن فيلم عرضه نمي نمي شود بلکه در لابي هاي هتل و مهماني ها اتفاق مي افتد.