غذاهاي محبوب «تاجيک‌ها» در ماه رمضان

فارس/ در تاجيکستان 8 ميليوني با بيش از 98 درصد مسلمان، ماه مبارک رمضان باشکوه خاصي تجليل مي‌شود. روزه‌داران تاجيک رمضان سال جاري را که همزمان با تابستان و هواي گرم آن است به قصد عبادت و طاعت خداي متعال و قربت روزه مي‌گيرند. آنان پس از افطار در مساجد و منازل خود به خواندن نماز و قرآن مبادرت مي‌ورزند. سفره يا همان دسترخان تاجيکي در هنگام افطار و سحر با غذاهاي محلي تاجيکان تزيين مي‌شود، غذاهاي مختلفي که تاجيکان در ماه رمضان با آنها روزه‌داران را افطاري مي‌دهند. در سفره افطاري تاجيکان خرما، نان، سالاد، نوشابه، آب و خوراکي‌هايي مانند آش‌پلو، شوربا، کباب و انواع سوپ‌ها يافت مي‌شود. «اتاله» (يک نوع سوپ) نيز از غذاهاي سبک است که آن نيز با شيوه‌اي خاص و در هر منطقه تاجيکستان به شکل خاص آن محل پخت مي‌شود. براي مثال در شهر دوشنبه و نواحي مرکزي تاجيکستان، اتاله با استفاده از آرد، شکر و روغن زرد تهيه مي‌شود. شيرچايي نسبت به 2 نوع غذاي ديگر خيلي ساده و سريع آماده شده و براي تهيه آن از شير، کمي چايي خشک و روغن زرد يا کره استفاده مي‌شود. «قرت آب» (غذايي با استفاده از کشک)، «شکرآب» (با استفاده از پياز، گوجه فرنگي و سبزي و گاهي کمي روغن گياهي)، «آش بريده» (آش رشته)، «آش پلو»، «اوگرا» و «ماست‌آبه» برخي ديگر از انواع خوردني‌هاي معمول در تاجيکستان است که در ماه رمضان کدبانوهاي تاجيک با حوصله خاص براي سفره افطاري تهيه مي‌کنند. در برخي از مناطق تاجيکستان در سر سفره افطار از آب خشک ميوه از جمله «غولينگ آب» با استفاده از زردآلو خشک مي‌گذارند و خوردن آن را براي تنظيم قلب مفيد مي‌دانند. تاجيک‌ها اين رسم را نيز دارند که اگر بتوانند در ماه رمضان يک بار به خويشاوندان و همسايگان افطاري مي‌دهند و بعد از خوردن غذاي افطار، يکي از حضار آياتي از قران را تلاوت مي‌کند. گذاشتن انواع ميوه‌هايي که در تاجيکستان مي‌رويند از جمله سيب، انار، انگور، هلو، هندوانه و خربزه نيز بر سر سفره رمضان معمول است. به دليل سرد و مرطوب بودن اقليم تاجيکستان خرماي سياه و قهوه‌اي در اين کشور توليد نمي‌شود. به همين دليل، ميزان واردات اين محصول از ايران و کشورهاي عربي به تاجيکستان در ماه رمضان افزايش مي‌يابد. معمولا خانواده‌هاي تاجيک روزه خود را با خرما باز مي‌کنند و اين را سنت مي‌دانند. استفاده از انواع غذاهاي محلي در دسترخان (سفره) افطاري و همچنين سفره عيد فطر از رسوم مردم تاجيکستان است. نان تنک يا چپاتي (لواش)، فطير، کليچه، گردچه، چگلدک، سمبوسه و سله از انواع خوردني‌هايي است که تاجيک‌ها از آرد تهيه کرده و در سفره افطار و سحري اين ماه از آن استفاده مي‌کنند. براي هر فردي که قبل از طلوع آفتاب تا زمان فرا رسيدن غروب با اميد کسب ثواب و رضايت خداوند بزرگ لب از خوردن و نوشيدن بسته است، استفاده از غذاهاي رمضان علاوه بر رفع گرسنگي، معنويت خاصي را نيز به همراه دارد. ماه رمضان در اين ديار، به ماه دوستي، محبت، عشق، صفا و کمک به هم‌نوعان شهرت يافته است. حضور پرشور در مساجد، کنار گذاشتن کدورت‌هاي گذشته، بخشش يکديگر، آشتي کردن و هديه دادن به خويشاوندان و همسايگان از رسم‌هاي ديگر تاجيکان در اين ماه است. گستردن سفره براي روزه‌داران و اطعام آنها با انواع غذاهاي مخصوص اين ماه از سنت‌ها و رسوم رايج در ميان جمعيت اين کشور مسلمان است.