برچسب بیکاری روی پیشانیِ زنان خانهدار
فارس/ به گفته عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی لیلا فلاحتی در حالی که امور خانهداری کاری زمانبر و تکراری است، اما در سطح جهانی به زنانِ خانهدار برچسب بیکاری زده میشود.
«زنان بدون درنظرگرفتن موقعیت جغرافیایی و زمان، کار بدون دستمزد بیشتری انجام میدهند که این بارِ اضافی با سلامت روانیِ ضعیف در زنان مرتبط است.» این نتیجه تحقیقات دانشمندان دانشگاه ملبورن، VIC، استرالیا است. عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی لیلا فلاحتی دوشنبه گفت که امور خانهداری زمانبر و تکراری است و «بهعنوان وظیفه زنان تلقی میشود»، اما در سطح جهانی عموماً به «زنان خانهدار برچسب بیکاری» و فردی که همیشه در خانه در حال استراحت است، زده میشود که نشئت گرفته از به رسمیت شناخته نشدن کارِ خانهداری است.
بر اساس آخرین پژوهش وزارت کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۰، آمار بانوان خانهدار ایرانی حدود ۲۵ میلیون نفر و میانگین سنی آنها حدود ۴۰ سال است و حتی زنان شاغل نیز، عهدهدار اصلی انجام امور خانه هستند.
طبق گزارش جهانی سال ۲۰۲۴، زنان ۷۶.۲ درصد از کل کارِ بدون دستمزد در جهان را انجام میدهند و مطابق گزارش مجمع جهانی اقتصادی، ۱۵۲ سال زمان لازم است تا زنان در اقتصادِ جهان به برابری با مردان برسند. به عبارتی، زنان ۳۲ برابر مردان، کارِ بدون دستمزد انجام میدهند.
بسیاری از کشورهای دنیا کار خانگی را در GDP (تولید ناخالص داخلی) محاسبه میکنند، البته این محاسبه به این معنا نیست که به زنان خانهدار حقوقی پرداخت کنند، بلکه ضمن ارزشآفرینی اقتصادیِ خانگی، از شهروندان پرسیده میشود که اگر کسی قرار باشد کارهای خانه را انجام دهد، ماهیانه باید چه مقدار حقوق به او پرداخته شود؟ گاهی اوقات در محاسبات، میزان حقوقی که باید در نظر گرفته شود از درآمد رسمی سرپرست خانواده بیشتر خواهد بود.
سیمین کاظمی، جامعهشناس، معتقد است که «خانهداری کاری بیارج و بیاجر است که به زنان تحمیلشده است». ترکیبِ زنانِ خانهدار، چنان عادی و جاافتاده که گویا خانهداری وظیفه ازلی و ابدی زنان است و زنان با چنین وظایفی زاده میشوند، در حالی که خانهدار بودن زن عموماً به معنای «فقدان فرصت اشتغال» است. اما پریچهر جنتی، فعال حوزه زنان، میگوید که باید نگاهمان را تغییر دهیم؛ درست است که کارِ خانه وظیفه زن نیست، اما خیلی از زنها آن را با عشق انجام میدهند، چون «همه زنها از ریشه خانهدار هستند.» چه آنهایی که شاغلاند، چه آنهایی که شاغل نیستند، البته باید خانهداری را به معنای خانوادهداری و فرمانده خانواده بودن در نظر گرفت چون «زنان هسته مرکزی خانواده» هستند.
کارشناسان پیشنهاد میکنند که برای بهبود روند و کاهش فشار کارخانگی بر زنان، هرکدام از اعضاء خانواده به همان میزان که برای فعالیتهای خارج از منزل خود ارزش قائل هستند، با دید احترام به وظایف زنان در منزل بنگرند و طوری برنامهریزی کنند که در کارهای منزل شریک و همراه آنها باشند تا زنان خانهدار نیز بتوانند فرصت و امکانات لازم جهت فعالیت در عرصههای موردنظر خود در اجتماع و شکوفایی استعدادهایشان را بیابند.