آزمون شفاهی دخترم را مضطرب میکند

خراسان/ دختری ۱۷ ساله دارم که درسش بسیار خوب است، اما آزمون شفاهی نگرانش میکند چون باید در حضور جمع پاسخ دهد، طوریکه اگر احتمال داشته باشد معلم از او سوال شفاهی بپرسد از شب قبل مضطرب است و حالش بد میشود، حتی گاهی گریه میکند.
آنچه توصیف کردید در روانشناسی بسیار به وضعیت اضطراب عملکرد (Performance Anxiety) یا بهطور خاصتر اضطراب اجتماعی در موقعیتهای تحصیلی شبیه است. بیایید قدمبهقدم نگاه کنیم که چگونه میتوانیم هم علمی و هم عملی با این مسئله برخورد کنیم.
۱ شناخت ریشه اضطراب
اضطراب شفاهی معمولاً از چند عامل ایجاد میشود:
ترس از قضاوت دیگران| ذهن نوجوان تصور میکند که اشتباه کوچک، توجه منفی جمع را جلب میکند.
اهمیت بیش از حد دادن به نتیجه| گاهی خود فرد یا محیط آموزشی، پاسخ درست را معادل ارزشمندی شخص میبیند.
حساسیت فیزیولوژیک به اضطراب| برخی افراد واکنش بدنی شدیدتری (تپش قلب، لرزش، خشکی گلو) نسبت به موقعیت استرسآور دارند.
۲ اقدامات فوری برای کاهش فشار
برای اینکه دخترتان از شب قبل تا لحظه آزمون، اضطرابش کاهش پیدا کند:
تنفس کنترلشده| چهار ثانیه دم، هفت ثانیه حبس نفس، هشت ثانیه بازدم آرام. این روش قبل از خواب یا حتی صبح آزمون، واکنش بدن به اضطراب را کم میکند.
تمرین مواجهه تدریجی| از موقعیتهای کوچک شروع کنید. مثلاً جواب دادن شما یا دو نفر از دوستانش در یک جمع کوچک، سپس افزایش تعداد شنوندگان. مغز وقتی چندینبار با موقعیت مواجه شود، حساسیتش به مرور کم میشود.
تمرین ذهنی موفقیت| شب قبل، او را تشویق کنید تصویر ذهنی پاسخگویی آرام و موفق خود را تمرین کند. این روش در روانشناسی ورزشی هم برای کاهش استرس مرحله مسابقه مؤثر است.
۳ نکات مهم والدینی
همدلی قبل از راهحل| هنگام نگرانی، ابتدا احساسش را بپذیرید («میدانم این موقعیت برایت سخت است»)، و بعد راهکار بدهید.
تقویت تلاش، نه نتیجه| بعد از آزمون شفاهی، حتی اگر پاسخ کامل نبود، تلاش و شجاعت حضورش در جمع را تحسین کنید.
الگوی آرامش| اگر شما یا دیگر اعضای خانواده با آرامش درباره اشتباهات حرف بزنید، او میآموزد که اشتباه بخشی طبیعی از یادگیری است.
۴ هشدار قابل توجه
اگر اضطراب او به حدی است که باعث اجتناب شدید، افت عملکرد یا علائم جسمی مکرر (تهوع، سردرد، بیخوابی) میشود، بهتر است با یک روانشناس بالینی یا مشاور مدرسه جلسه منظم داشته باشد.