تبيان/ نامخوب، باعث تأثيرات مثبت و خوب در اشخاص ميشود، اين تأثيرات در روح و اعمال او هم واقع ميشود و نتيجهي آن، نيکنامي شخص در دنيا و آخرت است، و البته نام، به تنهايي نميتواند خوشبختي و سعادت افراد را تضمين کند اما ميتواند يکي از عوامل مۆثر در سعادت انسان باشد.
نام هر فرد، نمادي از او و بيانگر هويت و شخصيت او در نزد ديگران است. به فرض مثال، وقتي يک ايراني با فردي خارجي برخورد کند، همين که نام خود را بگويند، ملّيتشان روشن و مشخص مي شود و با تصوراتي که از ملّيت هم دارند، يکديگر را شناسايي مي کنند و طبق آن با هم برخورد مي کنند.
همچنين در تحقيقات ديگري که محققان دانشگاه نورث وسترن در ايلينويز انجام دادند مشخص شد که انتخاب اسم بسيار مهم تر از آن چيزي است که تاکنون تصور مي شد و شايد به همين دليل است که کتاب هاي اسم نزد مردم از محبوبيت بالايي برخوردارند.
به گفته اين محققان، علم نشان مي دهد که داشتن يک اسم زيبا و خوش آهنگ نه تنها احساس اطمينان فرد را افزايش مي دهد بلکه موجب مي شود ديگران به طور مثبت تري به وي نگاه کنند.
نام نيک چه تأثيري در تربيت افراد دارد؟
در پاسخ به اين سۆال، بايد گفت که نام نيک از چند جهت در انسان تأثير مطلوب و شايسته مي گذارد:
1. تأثير در رفتار ديگران
نام هر فرد، نمادي از او و بيانگر هويت و شخصيت او در نزد ديگران است. به فرض مثال، وقتي يک ايراني با فردي خارجي برخورد کند، همين که نام خود را بگويند، ملّيتشان روشن و مشخص مي شود و با تصوراتي که از ملّيت هم دارند، يکديگر را شناسايي مي کنند و طبق آن با هم برخورد مي کنند. بنابراين، علاوه بر اينکه نام نيک به گونه اي حرمت نهادن به شخصيت انسان است، همچنين باعث احترام گذاردن ديگران نيز مي شود.
2. اثر تلقيني
نام هر فرد به مانند جسمي است که از آغاز تا پايان عمر همراه او مي باشد و اثر تلقيني در روح و جسم او دارد و همة افرادي که با انسان سر و کار دارند، او را با همين نام مي خوانند.
در تحقيقات ديگري که محققان دانشگاه نورث وسترن در ايلينويز انجام دادند مشخص شد که انتخاب اسم بسيار مهم تر از آن چيزي است که تاکنون تصور مي شد و شايد به همين دليل است که کتاب هاي اسم نزد مردم از محبوبيت بالايي برخوردارند
نام هر کسي نشان دهندة خلق و خوي دروني او مي باشد و به طبع، انسان ها توقع دارند که هر فرد به تناسب اسم خويش داراي صفتي که از نام او استنباط مي شود، باشد و خويشتن را آراسته به کمال آن نام نمايد و از صفات رذيله اي که به خصوص با آن نام منافات دارد، پيراسته گردد.
3. اثر انگيزش
معمولاً هر انساني ناخودآگاه دوست دارد خود را با بزرگاني همانند کند که هم نام آنها است و مي کوشد تا رفتار و کردار خود را با آنان مطابقت دهد. بنابراين، نام نيک بر تربيت فرزندان تأثيرگذار است و نمي توان از آن چشم پوشي کرد. حتي اگر تأثير کمي هم داشته باشد، بايد به آن اهتمام ورزيد؛ زيرا تربيت صحيح در پيِ توجه به نکات کوچک محقق مي شود.
همان گونه که اسلام براي همه ي شئون زندگي انسان چه فردي و چه اجتماعي برنامه و نظر دارد در مورد نامگذاري افراد که بخشي از سبک زندگي اوست هم داراي يک نظام و نظرگاه مستقل است.
وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَۆُلَاءِ إِن کُنتُمْ صَادِقِينَ
و خدا همه نام ها [يِ موجودات] را به آدم آموخت؛ سپس [هويت و حقايق ذات موجودات را] به فرشتگان ارائه کرد و گفت: مرا از نام هاي ايشان خبر دهيد، اگر [در ادعاي سزاوار بودنتان به جانشيني] راستگوييد.
يکي از نعمات بزرگ خداوند متعال به انسان نعمت زبان و به تبع آن قدرت تکلم و بيان مفاهيم است، که به وسيله ي آن ارتباط انسان ها با يکديگر در پهنه ي زمان و مکان و حتي فرهنگ و نژاد و تمدن هاي گوناگون برقرار مي گردد.
به همين وسيله است که انسان مي تواند خواسته ها، عواطف و درونياتش را با ديگر همنوعانش در ميان بگذارد و در اين ميان سرعت انتقال مفاهيم از اهميت ويژه اي برخوردار است، به همين جهت است که براي انتقال مفاهيم ذهني، خارجي و يا حقيقي و ... اسامي به وجود آمدند.
«اسم در لغت به معناي لفظي است که بر حقيقت و مسمائي دلالت کند، اين کلمه از ماده (سمه) اشتقاق شده و «سمه» به معناي داغ و علامتي است که بر گوسفندان مي زنند، تا مشخص شود صاحب آن کيست و شايد از ريشه و ماده (سمو) گرفته شده باشد که در اين صورت به معناي رفغت و بلندي است.
همچنان که قلٌه از دامنه بخاطر رفعت و بلنديش ممتاز شده؛ نام نيز باعث تشخيص افراد و تمايز آنان از ديگران مي گردد. اسم در اصطلاح و عرف معادل نام و نشان است».
نام هر کسي نشان دهندة خلق و خوي دروني او مي باشد و به طبع، انسان ها توقع دارند که هر فرد به تناسب اسم خويش داراي صفتي که از نام او استنباط مي شود، باشد و خويشتن را آراسته به کمال آن نام نمايد و از صفات رذيله اي که به خصوص با آن نام منافات دارد، پيراسته گردد
اسامي قبيح
امروزه متأسفانه ديده مي شود که در جامعه ي ما نام گذاري به اسامي الهه ها و خدايان فرهنگ هاي شرک آلود باستاني و غيره از جمله الهه فرهنگ هاي يوناني و هندي و ميترائيستي رواج يافته که قطعا با باورهاي توحيدي ما در تعارض است و البته موجب بروز شرک پنهان و ترويخ خرافات فرهنگ هاي جاهلي کفرآلود مي شود.
حساسيت پيامبر اسلام در مقابل نام هاي نامناسب
پيامبر اسلام نام هاي زشتي را که بر مردم يا شهرها بودند عوض مي کردند(بحارالانوار، ج43، ص16 و 17) از اين دست مي توان به نمونه هاي زير اشاره نمود:
قليل بن صامت به "کثير"، عاص بن الأسود به "مطيع" و مادر عاصم بن عمر "عاصيه" نام داشت که رسول الله"سهله" ناميد. (وسائلالشيعة، ج21، ص390 )
و فرجام سخن آنکه همان گونه که اسلام براي همه ي شئون زندگي انسان چه فردي و چه اجتماعي برنامه و نظر دارد در مورد نامگذاري افراد که بخشي از سبک زندگي اوست هم داراي يک نظام و نظرگاه مستقل است.
بنابراين طبيعي است که کساني که باورمند به اسلام و داراي جهان بيني توحيدي و گرايش الهي باشند سعي مي کنند آنچه که در درون خود دارند را در همه ي وجوه زندگيشان وارد کنند.