بانو/ تشويق و دادن پاداش و جايزه، يکي از اصول_تربيت فرزند است که سازوکار خاصي دارد. چرا که اشتباه در اين مسير باعث ايجاد روحيه باج خواهي، زورگويي، لوس شدن و بي مسئوليتي در فرزندانمان مي شود. به جز ميل باطني فرزندان، هيچ انگيزه اي قوي تر از دادن پاداش، آن ها را ترغيب به انجام کاري نمي کند. بهترين شيوه براي تثبيت يک رفتار جديد در فرزند، استفاده از تشويق و ترغيب همراه پاداش و جايزه است. لذا با استفاده درست از اين روش مي توانيد موفقيت هاي زيادي را در امر تربيت رقم بزنيد.
تفاوت پاداش و باج گيري و رشوه
تشخيص اين سه مورد از يکديگر بسيار مهم است. پاداش را والدين مشخص مي کنند و بعد از انجام کار توسط فرزندشان، به او پاداش ميدهند اما باج گرفتن توسط فرزند مشخص مي شود و معمولا قبل از انجام کار، به عنوان رشوه از پدر و مادر گرفته مي شود. تفاوت ديگر اين است که پاداش در مقابل انجام دادن يک کار خوب و پسنديده صورت مي گيرد اما باج گيري براي انجام ندادن کار ناپسند.
رشوه نيز نوعي تعيين پاداش از سوي والدين است که در شرايط اضطراري و موقيت هاي تحت فشار قرار گرفته و براي خلاصي از آن بحران، جايزه را مشخص مي کنند .مانند ساکت کردن کودک در خيابان و يا مهماني ها. تکرار اين عمل موجب لوس شدن فرزند و متوقع بار آمدن او مي شود. خوب است بدانيد که رشوه اثر منفي در تربيت_فرزند دارد و تاثيرپذيري آن کوتاه مدت است.
دسته بندي انواع پاداش
•
مادي
پاداش هايي مانند خريد انواع اسباب بازي، خوراکي، دادن پول تو جيبي، زمان بيشتر براي ديدن تلويزيون يا بازي کردن و ... در اين دسته قرار مي گيرند. در خريد اسباب بازي بايد به نوع آن دقت شود. تکرار پاداش اين دسته جايز نيست. به طور مثال اشتباه است که به طور مکرر خريد اسباب بازي و يا بيشتر کردن پول تو جيبي به عنوان هديه در نظر گرفته شود.
•غير مادي
اين دسته خود به دو دسته کلامي و غير کلامي تقسيم مي شوند.
-
کلامي:
تشکر، تقدير، تحسين، تعريف و استفاده از کلمات محبت آميز شايد به ظاهر ساده باشند اما تاثير بسياري در کودک، و همچنين هر بزرگسالي دارد. در مقابل کارهاي خوب فرزندتان آن ها را تشويق کنيد. در جمع خانوادگي و دوستان، محاسن او رابيان کنيد. با اين کلمات سحر آميز مي توانيد رفتار خوب را ملکه ذهن او کرده و همچنين عزت نفسش را بالا ببريد. در تشويق کلامي توجه کنيد که تشويق با توصيف آن رفتار همراه باشد مثلا " خيلي خوشحال شدم که تکاليفت رو به موقع نوشتي
-
غيرکلامي:
بوسيدن، با دست به شانه فرزند زدن، چشمک زدن (بخصوص در جمع)، نوازش و در آغوش گرفتن نيز پاداش هايي است که مي توانيد از آن ها استفاده کنيد. اختصاص زمان بيشتر براي در کنار کودک بودن يکي از بهترين پاداش ها براي آن هاست.
الگوي صحيح هديه دادن
•سعي کنيد بجاي تمرکز روي رفتارهاي نادرست کودکتان، رفتارهاي درست را جايگزين آن ها کنيد. يعني بوسيله پاداش و هديه، به کارهاي خوب تشويقش کنيد.
•براي تعيين نوع پاداش از قبل فکر کرده باشيد. تصميم گيري در لحظه باعث مي شود که پاداش و جايزه اي را تعيين کنيد که بعدا نتوانيد از عهده آن برآييد.
•علايق فرزندتان را بشناسيد و از آن ها براي دادن پاداش استفاده کنيد. از خود او هم مي توانيد براي انتخاب پاداش سوال کنيد و يا چند مورد را به او پيشنهاد دهيد تا از بين آن ها يکي را انتخاب کند.
•افراط در دادن يک نوع جايزه اشتباه است. اگر فرزندتان علاقمند به شنيدن قصه است، ميتوانيد از آن به عنوان جايزه استفاده کنيد. مثلا "اگر دندان هايت را مسواک بزني، شب با هم قصه ميخوانيم". اين روند را هر شب تکرار نکنيد و تنوع بکار ببريد.
•همانطور که گفته اند «مزد کارگر را قبل از خشک شدن عرقاش بدهيد» در مورد پاداش کودکان نيز چنين کنيد. پس انتخاب نوع پاداش بسيار مهم است که بتوانيد در اسرع وقت آن را تهيه کنيد. اين نکته در مورد فرزندان با سن کمتر بيشتر اهميت دارد.
•به هيچ وجه وعده دروغ و ناممکن به فرزندتان ندهيد. اين کار علاوه بر آشنايي کودکان با مفهوم دروغگويي، تاثير تشويق هاي بعدي شما را به مرور از بين مي برد.
•براي تثبيت يک رفتار خوب در فرزندتان، در ابتدا تشويق و پاداش به صورت مکرر و مرتب باشد. با گذشت زمان و ملکه شدن رفتار در فرزند، به تدريج ميزان جايزه را کم کنيد و سپس قطع کنيد تا کودک به پاداش وابسته نباشد.
•سعي کنيد قبل از اينکه فرزندتان براي انجام دادن کاري شرط بگذارد، شما جايزه اي براي او تعيين کنيد.
•جايزه مشخص شده را قبل از انجام کار به او ندهيد. در اين صورت او از شما باج گرفته است.
•دقت داشته باشيد تشويق شما رنگ و بوي رشوه نداشته باشد و صرفا پاداشي باشد براي انجام دادن يک عمل خوب. در اين صورت است که رفتار خوب در فرزند ملکه مي شود نه ابزاري براي رسيدن به خواسته هايش.
•در آخر دقت داشته باشيد تمامي موارد بالا بايد همراه محبت و عشق واقعي باشد. اگر تصنعي و بدون انرژي باشند بدون اثر خواهد بود.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد