فردا/ در قسمت قبل، به موضوع خداشناسي در کودکان پرداختيم و از اهميت داستان گفتيم. در اين قسمت نيز به بخش مهمي از بحث خداشناسي ميخواهيم بپردازيم: «مهرباني خداوند». اينکه بدانيم مادر و پدرمان ما را دوست دارند، در افزايش محبت ما هم موثر است. همينطور در مورد همسر، معلمها، فرزندان و دوستان و همکارانمان صدق ميکند. چرا که به قول معروف؛ محبت، محبت ميآورد. بچه ها را بايد آگاه کنيم از اينکه خدا در مورد ما چه نظري دارد؟!
کودک بايد بداند بنده محبوب خدا است
کودک وقتي بداند که مورد علاقۀ خداوند است و هداياي فراواني از سوي خداوند مانند پدر و مادر مهربان، دوستان خوب، بدن سالم و بانشاط و خوراکي هاي لذيد و...، به او داده شده است. اين مساله باعث ميشود که کودک، ارتباط بهتري با خدا برقرار کرده، زمينه اوليه شناخت بهتر خداوند در او شکل بگيرد. ضروري است که اين تصور در ذهن کودک استقرار يابد که خدا او را دوست دارد و ميخواهد او فردي شايسته و خوشبخت گردد. او دوست داشتني، مهربان و صميميتر از پدر و مادر است.
پدر و مادر موظفاند در مورد خدا و مهربانيهاي فراوانش، حرف بزنند. گاهي به شکل مخاطب قرار دادن بچهها، گاهي به شکل يک واگويهاي با خودشان (غير مستقيم مخاطب اين واگويه، بچهها باشند)، و گاهي به صورت يک شعر و داستاني که براي بچهها ميخوانند. کنار دريا هستيم. ميتوانيم عظمت و بزرگي اين دريا را مثالي براي عظمت و زياديِ مهربانيِ خدا بياوريم يا حتي اشاره کنيم به اينکه يکي از نعمتهاي خدا، همين درياي قشنگ است. يا مثلا وقتي فرزندمان توت فرنگي را با لذت ميخورد، مهرباني خدا و اينکه «چون تو را دوست داشت برايت ميوههاي خوشمزه ساخت» را يادآوري کنيم.
تمثيلهاي عيني و ملموس براي او بياوريد
تمثيلهاي مناسب بسازيد. مثلاً ميتوانيد خوبي را به روشنايي و بدي را به تاريکي تشبيه کنيد. چون کودکان شب را دوست ندارند. براي کودکان بزرگتر، خدا را به نوري تشبيه کنيد که بر همه چيز ميتابد و آنها را روشن ميکند و همه جا حضور دارد. تمثيل باعث عيني و ملموستر شدن مفهوم خدا براي فرزندتان خواهد شد.
معاني و محتواي تمثيلها را مورد تاکيد قرار دهيد. براي درک مفهوم حضور خدا در همه جا، نور، تمثيلي بسيار غني است.
بازي نور و سايه هم مفيد است. اما نه اينکه در حين بازي، مدام از خدا و شيطان بگوييد. بلکه اين بازي، به تنهايي، خودش ميتواند مفهوم حضور يا غيابِ نور را براي بچهها جا بيندازد و لازم نيست نصيحتگونه مدام حرف بزنيم. شما ميتوانيد بعدها، از اين بازي، مثال بياوريد.
همراه او به طبيعت برويد تا ياد خدا در خاطر او زنده شود
رحمت خدا با مشاهده پديدههايي چون بازگشت پروانهها پس از پروازهاي طولاني، راه رفتن ضعيف گوساله پس از تولد و زنده ماندن پرندگان در زمستاني سرد، قابل درک است. قدرت خدا در عظمت کهکشانها و پيچيدگي حيات ديده ميشود. محبت و زيبايي خدا در رنگهاي طبيعت و مناظر طبيعي متجلي است. با آمدن برف و باران، با شکفتن گلها، با ديدن نوزاد حيوانات و با هر جلوه و زيبايي که در طبيعت به چشم ميخورد، بايد ياد خدا را در خاطر فرزندان زنده کرد.
با روشهاي زير ارتباط فرزندتان را با طبيعت افزايش دهيد:
۱. با فرزندتان پياده روي کرده، از مشاهده گياهان و ساير موجودات زنده لذت ببريد.
۲. با فرزند خود به پارکها و دشت و صحرا برويد.
۳. از تماشاي آسمان و طلوع و غروب آفتاب لذت ببريد.
۴. از باغ وحش و آکواريوم ديدن کنيد.
۵. به کوهنوردي و ماهيگيري برويد و در حياط منزل خودتان باغباني کنيد.
۶. توجه به طبيعت را به فرزندتان بياموزيد.
۷. گاهي اوقات با فرزند خود در مکاني آرام نشسته و محو تماشاي طبيعت شويد.
۸. رنگهاي گوناگون طبيعت مثل قرمز، زرد، آبي، نارنجي و طيف متنوع رنگ سبز را جست وجو کرده، به تنوعي که دارند، توجه کنيد.
۹. به صداهاي متنوع گوش کنيد. صداي پرندگان، به هم خوردن برگ درختان و حرکت آب و...
۱۰. به تماشاي محل زندگي موجودات مختلف برويد: آشيانه پرندگان، کندوي زنبورها، لانه مورچهها، محل زندگي ماهيان و...
۱۱. مجموعهاي از دانههاي گياهي، برگ درختان، پر پرندگان و صدف يا ماهيان را تهيه کنيد.
۱۲. براي آشنا شدن با انواع پرندگان و گلها از کتابهاي راهنما استفاده کنيد.
۱۳. انواع پرندگاني را که ميتوانيد ببينيد مورد توجه قرار دهيد و هر مورد را يادداشت کنيد.
۱۴. از مناظر طبيعي عکس بگيريد و يا آنها را نقاشي کنيد.
۱۵. با استفاده از ذره بين، ميکروسکوپ و يا تلسکوپ به مطالعه جزئيتر طبيعت بپردازيد.
۱۶. بين خدا و طبيعت ارتباط برقرار سازيد.
۱۷. به کودک توضيح بدهيد که خدا، تنوع موجودات را دوست دارد. خدا طراح بزرگي است. خدا قدرت فوق العادهاي دارد. خدا به کوچکترين ذرات نيز اهميت ميدهد و خدا باعظمت است.
۱۸. از فرزندتان بپرسيد که هنگام مشاهده غروب آفتاب، جنگل، آبشار و پرندگان چه تصويري از خدا به دست ميآورد.
۱۹. آياتي از قرآن را بخوانيد که در زمان و شرايط شما مصداق داشته باشد. مثلاً وقتي که از مشاهده ستارگان در حيرت فرو ميرويد، به آياتي مراجعه کنيد که درباره خلقت آسمانها و زمين توضيح دهند.
۲۰. حتي ديدن يک فيلم از شگفتي آفرينش، فرصتي براي گفتوگو درباره خدا و قدرت اوست.
حرفهاي قلمبه زدن و نصيحت ممنوع
هميشه خودتان را جاي فرزندتان بگذاريد. حرفهاي قلمبه سلمبه ممنوع. نصيحت ممنوع. همواره مستقيم مخاطب قرار دادنِ فرزند ممنوع. تکراري حرف زدن ممنوع. جدي حرف زدن ممنوع. احساس معلم و شاگردي کردن ممنوع. بازخورد منفي داشتن در مقابل سوالهاي متعدد بچهها، ممنوع. در حين عصبانيت يا خستگي حرف از خدا زدن، ممنوع.
بايد مراقب باشيم. آن خداي مهربان و عزيز و لطيف را نکند که در ميان بي سليقگيهايمان براي بچهها بد جلوه دهيم.
و نکتۀ بعدي اينکه در صحبتهايمان در مورد خدا، احساس به خرج دهيم. جدي و بي حالت حرف زدن، تصوير خوبي از خدا براي فرزندان نميسازد.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد
بازار