تغذیه/رژیم غذایی در تسخیر فست فودها

مهر/ اگر بخواهي يک روز بي مقصد خيابان‌هاي پايتخت را قدم بزني، قطعا نگاهت متوجه وفور انواع مغازه هاي فست فود خواهد شد.  فست فود به شکل امروزي ۹۵ سال پيش در هفتم جولاي ۱۹۱۲ و در آمريکا متولد شد. در اين روز رستوراني با نام «اتومات» در نيويورک افتتاح شد که در واقع نوعي کافه تريا بود. در اين رستوران غذاهاي از پيش آماده را در محفظه‌هاي گرم‌کننده شيشه‌اي قرار مي‌دادند و مشتريان از طريق دستگاه‌هاي سکه‌اي اقدام به خريد آن مي‌کردند. اتومات خيلي زود شعبات متعددي در گوشه و کنار آمريکا افتتاح کرد و ۲۰ سال بي‌رقيب باقي ماند. در سردر ورودي رستوران‌هاي اتومات نوشته شده بود: «ما کار مادران را کم کرده‌ايم.» رستوران‌هاي فست فود دو شاخص اصلي دارند؛ يکي آن که غذا پس از سفارش خيلي سريع آماده و با حداقل امکانات به مشتري ارائه مي‌شود. دوم اينکه اين غذاها در رستوران‌ها در حجم زياد توليد شده و گرم نگه داشته شده يا پس از سفارش مشتري دوباره گرم مي شوند. با وجود هشدارهايي که هميشه نسبت به غذاهاي معروف به فست فود داده مي‌شود، اما شاهديم که هر روز بر ميزان مصرف آن غذاها اضافه شده و اين غذاها خانواده‌هاي بيشتري را جذب خود مي‌کنند و به اصطلاح کار سرمايه گذاران آن حسابي سکه است. خوردن فست فود در منزل وزير بهداشت ممنوع است دکتر سيد حسن هاشمي وزير بهداشت چندي پيش در پاسخ به پرسش خبرنگاري پيرامون مصرف فست‌فودها و عادات غذايي‌اش گفت: من هرگز اهل خوردن فست‌فود نيستم و مصرف فست‌فود در منزل ما ممنوع است. تاکنون لب به سوسيس و کالباس نزده‌ام و فرزندانم معمولا بيرون از منزل غذا نمي‌خورند. وي به صراحت نسبت به مصرف فست فود هشدار داد و گفت: واقعا توصيه مي‌کنم در شرايط فعلي از سوسيس و کالباس استفاده نشود. متاسفانه شرايط مطلوبي در حوزه غذا نداريم، اما اين يک مشکل جهاني است و نبايد هم سياه‌نمايي کنيم. دکتر رسول ديناروند رئيس سازمان غذا و دارو نيز در اين باره گفت: مباحث بهداشتي مشکل اصلي فرآورده‌هاي پروتئيني نيست بلکه مشکل اصلي آن است که تغذيه جامعه به ويژه کودکان و نوجوانان را برهم مي زند. بر اين اساس مصرف افراطي و روزانه اين فرآورده‌ها به هيچ وجه توصيه نمي‌شود و از نظر تغذيه‌اي کاري خطرناک است. دکتر حسينعلي شهرياري رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس در يک برنامه تلويزيوني آنگاه که از توليد زيرپله‌اي خمير مرغ خبر داد، گفت: وقتي قيمت يک کيلو سوسيس و کالباس از يک کيلو گوشت کمتر است، حتما جايي اشکال دارد . اما اشکال کجاست؟ آيا متولي واحدي به لحاظ قانوني براي سلامت غذايي مردم تعيين نشده است؟ ايرادات چند گانه فست فودها به روايت يک فوق تخصص دکتر حسين خدمت فوق تخصص گوارش و کبد و استاد دانشگاه است. او با انتقاد جدي از افزايش فست‌فودها و جايگزين شدن آنها با غذاهاي سنتي و اصيل ايراني، به خبرنگار مهر گفت: فست‌فودها چند ايراد اساسي دارند که براي بدن بسيار مشکل‌ساز هستند. عضو هيئت علمي دانشگاه با اشاره به کيفيت پايين مواد اوليه فست فودها گفت: در وهله اول مواد تشکيل‌دهنده آنها معمولاً با کيفيتي بسيار پايين و تاريخ مصرف گذشته هستند؛ ضمن اينکه از مواد نگهدارنده‌اي بهره مي‌گيرند که اصلاً مناسب نيستند. خدمت تصريح کرد: در مواد تشکيل‌دهنده بسياري از اين فست‌فودها بايد ترديد کرد گوشت مورد استفاده در اين فست‌فودها با مواد بسيار بي‌کيفيت و غيراستانداردي مخلوط مي‌شود و در تهيه آن به هيچ عنوان نکات بهداشتي رعايت نشده است. اين فوق تخصص گوارش افزود: ايراد دوم آنها ادويه بسيار زياد به ويژه نمک و فلفل غيراستانداردي است که در اين حجم براي بدن و تغذيه بسيار نامناسب‌ است، ضمن اينکه قندها و پروتئين آنها، کيفيت لازم را ندارند و حتي ناسالم هستند. عضو انجمن گوارش آمريکا با اشاره به سومين ايراد مهم فست‌فودها گفت: روغن‌هايي که در طبخ اين مواد استفاده مي‌شود، نه تنها بسيار بي‌کيفيت هستند و حتي براي سرخ کردن بار اول هم مناسب نيست اما متاسفانه شاهديم که فست‌فودفروشي‌ها بارها و بارها از اين روغن نامناسب استفاده مي‌کنند؛ به طوريکه اين روغن به شدت سرطان‌زا مي‌شود. دو چاشني خطرناک اين فوق تخصص گوارش و کبد در ادامه از دو چاشني خطرناکي صحبت مي‌کند که معمولا جزو لاينفک فست فودها هستند. وي با اشاره به دو چاشني عمده‌اي که معمولاً با اين فست‌فودها سرو مي‌شود، به سس‌ها اشاره کرد و گفت: سس‌هاي بسيار چرب هم همواره تغذيه سالم را زير سئوال مي‌برد. مصرف بيش از حد اين سس‌ها بسيار براي بدن مضر و آسيب‌رسان هستند. اين فوق تخصص گوارش تاکيد کرد: تغذيه سالم با چربي و نمک کم و مواد تازه فراهم مي‌شود، در حالي که اين فست‌فودها اصلاً اين فاکتورها را ندارند. خدمت در ادامه با اشاره به نوشيدني‌هايي که معمولاً با فست‌فودها سرو مي‌شود، گفت: نوشابه در رنگ‌هاي مختلف جزو لاينفک فست‌فودهاست. مصرف بيش از حد اين نوشيدني در ايجاد سوءتغذيه بسيار موثر است و مانع اصلي در جذب املاح به حساب مي‌آيد. بيشترين آسيب به کبد و دستگاه گوارشي مي‌رسد وي با بيان اينکه اين فست‌فودها همه بدن را تحت‌الشعاع خود قرار مي‌دهند، گفت: آسيب اين نوع تغذيه ناسالم به همه بدن مي‌رسد، اما بيشترين آسيب شامل کبد و دستگاه گوارش مي‌شود. اين فوق تخصص گوارش اضافه کرد: پوکي استخوان، کبد چرب و ضعف عضلاني که اين روزها به شدت با آن روبرو هستيم را بايد در اين نوع تغذيه جست‌وجو کرد. خدمت با بيان اينکه نوشيدني‌ها بيشترين آسيب را بر اسکلت بدن و ايجاد پوکي استخوان وارد مي کنند، گفت: اما فست‌فودها بيشترين تاثيرشان را بر کبد و گوارش مي‌گذارند. وي افزود: رفلکس و تنبلي معده، اختلال سوخت و ساز در کبد و کبد چرب از مهمترين مضرات اين دو ماده غذايي هستند. نوجوانان در سن رشد بيشترين آسيب را مي‌بينند اين فوق تخصص گوارش با بيان اينکه اين مواد بر اساس سن و سال آسيب‌شان افزايش و کاهش مي‌يابد، گفت: سنين زير ۱۶ سال و بالاي ۷۰ سال بيشترين آسيب بدني را از اين مواد ناسالم مي‌بينند و ممکن است آثار سوء آن را بلافاصله مشاهده کنند. خدمت تاکيد کرد: با اين حال بايد بگويم بيشترين ضرر به افراد در سنين رشد مي‌رسد. وي توضيح داد: در اين سن بدن نياز به پروتئين خوب دارد و مواد غذايي سالم، اما وقتي اين مواد ناسالم به بدن مي‌رسند، نوجوانان قطعاً در سال‌هاي آينده آسيب‌هاي آن را خواهند ديد. ورزش و تناسب وزن را فراموش نکنيد اين فوق تخصص گوارش در ادامه با بيان اينکه ورزش مناسب مي‌تواند آسيب‌هاي فست‌فودها را به ميزان قابل توجهي کاهش دهد، گفت: تحرک و ورزش مناسب مي‌تواند مانعي باشد براي بسياري از آسيب‌هاي فست‌فودها. خدمت يکي از آسيب‌هاي فست‌فودها را اضافه وزن نام برد و گفت: کسي که فست‌فود مي‌خورد معمولاً زياد و سريع مي‌خورد که اين امر مهمترين عامل در افزايش وزن است. وي در خاتمه گفت: افزايش وزن خود حکايتي مجزا دارد و آسيب‌هاي بسياري مي‌رساند و ورزش تنها راه مقابله با آن است. تغذيه سالم با سفره ايراني در سفره ايراني غذاهاي سالم از انواع سبزي، مواد لبني و تخم‌مرغ تهيه مي‌شود که از نظر ارزش تغذيه‌اي نيز بسيار مناسب هستند اما گسترش فست ‌فود، نقش اين غذاها را کم مي‌کند. اين مساله موجب مي‌شود عادت‌هاي خوب تغذيه‌اي ما نابود شود. فست فودها به دليل دارا بودن نمک، چربي و مواد نگهدارنده براي سلامت فرد مضر هستند و مصرف زياد آنها توصيه نمي‌شود. مواد نگهدارنده باعث توليد نيتروزآمين در بدن مي‌شوند که سرطان‌زابودن آنها اثبات شده است. اين مواد داراي آثار تجمعي هستند و اگر مرتبا استفاده شوند، در درازمدت مي‌توانند باعث سرطان شوند. سوءتغذيه و گسترش انواع سرطان ها قطعا دلايل بسياري دارد که يکي از اصلي‌ترين آنها تغذيه نامناسب و ناسالم است. به نظر مي‌رسد براي برون رفت از بسياري از مشکلاتي که اين روزها به وضوح شاهد آن هستيم، بهترين توصيه‌اي که مي‌توان کرد، روي آوردن به سفره‌هاي غني و سالم خانواده است و فراموش کردن و پشت پا زدن به غذاهاي آماده‌اي که هر روز بر تعداد آن‌ها اضافه مي‌شود و دائم ما را به سمت خود مي‌خوانند. با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar