نبض ما/ قرص فلوکستين در عين تأثيرگذاري بر روي بيماري ها مانند هر داروي ديگري داراي عوارض جانبي است که دانستن آن پيش از مصرف براي بيماران بهتر است.
فلوکستين يا پروزاک نوعي داروي ضد افسردگي از گروه بازدارندههاي جذب مجدد سروتونين (SSRI) است که اغلب براي درمان افسردگي، اختلال دوقطبي، و ديگر بيماريهاي رواني استفاده ميشود.
پروزاک همچنان که در درمان بيماري بسيار موثر عمل ميکند، اما ممکن است داراي عوارض جانبي هم باشد که شدت آن از خفيف تا مرگآور است.
به علاوه، اگر درمان به وسيله فلوکستين نادرست باشد يا مصرف دارو به درستي قطع نشود، بيمار ممکن است دچار نشانههاي ترک دارو شود.
فلوکستين براي درمان اختلال دوقطبي
فلوکستين به طور معمول براي درمان بسياري از اختلالهاي اضطرابي که با اختلال دوقطبي به طور همزمان وجود دارند به کار برده ميشود.
اين اختلالها عبارتند از: اختلال اضطراب فراگير يا تعميميافته (GAD)، اختلال اضطراب اجتماعي (SAD)، اختلال پنيک (PD)، و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است.
در حقيقت، مطالعهاي که در سال 2015 در EBioMedicine منتشر شد نشان داد که ريسک ابتلا به اختلال اضطرابي که همزمان با اختلال دوقطبي روي ميدهد، 7/42 درصد است.
در رابطه با اختلال دوقطبي، فلوکستين فقط وقتي که همزمان با الانزاپين(زيپرکسا) – داروي ضد روانپريشي – استفاده شود، تنها داروي ضد افسردگي موثر در درمان اين اختلال است.
شواهدي در اين خصوص منتشر شده است که نشان ميداد ترکيب همزمان پروزاک و زيپرکسا، در مقايسه با زيپرکسا به تنهايي، نه تنها نرخ پاسخ را بهبود ميدهد بلکه ريسک عود بيماري را هم کم ميکند.
در مورد درمان اختلال افسردگي عمده (MDD) هم، وقتي به طور همزمان از فلوکستين و الانزاپين استفاده شود، نتايج مشابهي به دست ميآيد.
اما نکتهي منفي استفادهي همزمان پروزاک و زيپرکسا اين است که احتمال ايجاد و بروز عوارض جانبي هم افزايش پيدا ميکند.
ميزان مصرف قرص فلوکستين
در سال 2014، سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) و انستيتو ملي مراقبت و بهداشت بريتانيا (NICE) دستورالعمل جديدي دربارهي استفادهي صحيح از فلوکستين در درمان اختلال دو قطبي بزرگسالان و کودکان 10 تا 17 سال ارائه دادند. طبق اين راهنماي جديد:
دوز مناسب بزرگسالان عبارت از، 20 ميليگرم فلوکستين و 5 ميليگرم الانزاپين، روزي يکبار است.
دوز مناسب براي کودکان، 10 يا 20 ميليگرم پروزاک و 5/2 ميليگرم زيپرکسا روزي يکبار است. درمان بايد ابتدا با دوز 10 ميليگرم پروزاک شروع شود و در صورتي که بعد از يک هفته هيچ بهبودي در نشانههاي بيماري ديده نشد، ميزان مصرف را تا 20 ميليگرم افزايش داد.
آيا قرص فلوکستين عوارض دارد؟
همچنين يک داروي ترکيبي از پروزاک و زيپرکسا با نسبت مشخص و ثابت به نام سيمبياکس هم وجود دارد که به شکل کپسول است.
اين دارو که در سال 2009 براي بزرگسالان و در 2013 براي کودکان تأييد شد، معمولاً از پايينترين دوز تجويز ميشود و به تدريج دوز آن را افزايش ميدهند تا زماني که نشانههاي افسردگي برطرف شود.
هدف اصلي درمان افسردگي و اختلال دو قطبي، تخفيف نشانهها با کمترين دوز ممکن است تا خطر عوارض جانبي کاهش پيدا کند.
عوارض جانبي قرص فلوکستين
وجود عوارض جانبي با مصرف فلوکستين اتفاق رايجي است. بعضي از اين عوارض، خفيف و گذرا هستند و به تدريج که بدنتان با دارو سازگار شد از بين ميروند.
عوارض جانبي مصرف فلوکستين ممکن است شامل اين موارد باشد:
انقباضهاي شکمي و نفخ
خوابهاي غيرعادي
اضطراب
تغيير در بينايي
درد قفسهي سينه
اسهال
سرگيجه
کسالت يا خوابآلودگي
خشکي دهان
اختلال نعوظ
تکرر ادرار
ريزش مو
افزايش تعريق
کاهش اشتها
بيخوابي
کاهش ميل جنسي
تهوع و استفراغ
تشنج
ضعف و بيحالي
اگر هر يک از اين مشکلات به طول انجاميد يا شديدتر شد حتماً به پزشک مراجعه کنيد.
حساسيت شديد به دارو
ممکن است واکنش به فلوکستين خيلي شديد باشد به طوري که نياز باشد از اورژانس کمک بگيريد. به خصوص در مواردي که نشانههاي حساسيت کشنده و واکنشهاي آلرژيک مانند آنافيلاکسي (شوک آلرژيک) وجود دارد به کمک اورژانس نياز خواهد بود.
پس در صورتي که متوجه بعضي از علائم يا همهي نشانههاي زير شديد فوراً با اورژانس تماس بگيريد يا به آنها مراجعه کنيد:
راش پوستي يا کهير
تب
تورم صورت
تورم زبان يا گلو
تنفس سخت
مشکل در بلع
احساس گيجي و گم کردن جهتها
تهوع و استفراغ
ضربان قلب سريع
ضعف و از حال رفتن
احساس خطر قريبالوقوع
آنافيلاکسي در صورت عدم درمان ميتواند منجر به شوک، کما، نارسايي تنفسي و قلبي و مرگ شود.
هشدارهايي در مورد استفاده از قرص فلوکستين
مصرف فلوکستين يا ديگر داروهاي ضد افسردگي ممکن است در بعضي کودکان، نوجوانان يا جوانان منجر به افکار خودکشي يا اقدام به خودکشي شود.
اين اتفاق به خصوص در ماههاي اول شروع مصرف دارو يا هنگام تغيير دوز دارو رخ ميدهد. در صورتي که متوجه تغييرات ناگهاني و شديد در خلق، رفتار، افکار و يا احساسات شُديد فوراً با پزشک تماس بگيريد.
يک بررسي در سال 2016، 70 مطالعه را که روي 18526 نفر مصرفکنندهي داروهاي ضدافسردگي انجام شده بود تحليل کرد و نتيجهي حاصل اين بود که مصرف داروهاي بازدارندهي جذب مجدد سروتونين (SSRI) در کودکان و نوجوانان، ريسک افکار خودکشي و رفتارهاي پرخاشگرانه را دو برابر ميکند.
نشانههاي ترک قرص فلوکستين
هرگز بدون مشورت با پزشک و به طور ناگهاني مصرف فلوکستين را قطع نکنيد. کاهش مصرف دارو بايد طبق تجويز و به صورت تدريجي انجام شود. قطع ناگهاني درمان ميتواند منجر به ايجاد نشانههاي ترک شود که معروف به سندروم قطع SSRI است.
علايم ترک دارو بيشتر در خصوص داروهاي ضد افسردگي مثل پاکسيل (پاروکستين) يا زولافت (سرترالين) معمول است، اما براي پروزاک هم ممکن است ايجاد شود، به خصوص اگر به مدت طولاني با اين دارو تحت درمان باشيد. علائم ترک SSRI به ندرت ممکن است خطرناک باشد، اما خيلي آزاردهنده است.
نشانهها معمولاً عبارتند از:
گيجي
اضطراب شديد
خستگي
سردرد
کسالت
تهوع و استفراغ
تعريق شديد
سرگيجه
ضعف و سستي
اگر تصميم به قطع مصرف فلوکستين داريد حتماً بايد به تدريج اين کار را انجام دهيد، نبايد بين هر کاهش دوز کمتر از دو تا شش هفته فاصله باشد. پزشک شما بايد دستورالعمل خاص و دوز مناسب شما را مشخص کند.
بازار