باشگاه خبرنگاران/ اختلال جفت يا نارسايي عروق نام هايي است که به عارضه نادر نارسايي جفت داده شده است. عارضه اي که در زمان آسيب ديدن و يا عدم رشد کامل جفت رخ مي دهد و اثراتي بر روي جنين دارد که امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد به تشريح اين عارضه بپردازد.
جفت؛ عضوي در بدن مادر باردار
جفت عضوي در بدن مادر باردار است که در زمان بارداري رشد کرده و جنين از طريق آن تغذيه ميشود. نارسايي جفت که به اختلال جفت يا نارسايي عروق uteroplacental نيز ناميده ميشود، يک عارضه نادر، اما جدي در بارداري است. نارسايي جفت زماني اتفاق ميافتد که جفت به درستي رشد نکرده و يا آسيب ديده است.
اين اختلال، جزو اختلالات جريان خون است و باعث ميشود عرضه خون از بدن مادر به جنين کم شود. اين عارضه همچنين ميتواند زماني رخ دهد که جريان خون در اواسط بارداري به خوبي افزايش پيدا نکند. به طور کلي هنگامي که اختلالي در عملکرد جفت اتفاق ميافتد، اين عضو قادر به تامين اکسيژن و مواد مغذي کافي براي کودک از طريق جريان خون مادر نيست.
از طرفي، بدون اين پشتيبان حياتي، جنين نميتواند به خوبي رشد کند؛ بنابراين اکثر نوزاداني که با اين اختلال به دنيا ميآيند يا نارس هستند، يا وزنشان کم است و يا نقايص مادر زادي هنگام تولد دارند. نارسايي جفت براي مادر نيز عوارضي را در پي دارد. تشخيص زود و به هنگام اين عارضه براي سلامتي مادر و جنين بسيار مهم است.
عملکردهاي حياتي جفت
جفت اندام بيولوژيکي بسيار پيچيدهاي دارد بطور که؛ اين عضو در جايي که تخمک بارور به ديواره رحم ميچسبد و لانه گزيني ميکند شکل گرفته و رشد ميکند بند ناف نيز از جفت به ناف نوزاد ميرسد. اين بند اجازه ميدهد که خون از بدن مادر به بدن جنين برود. در اين بين جفت قادر است خوني که در بدن مادر و جنين است را فيلتر کند.
به طوري که هرگز اين خونها با يکديگر مخلوط نشوند.
بررسي اثرات نارسايي جفت بر جنين
اثرات نارسايي جفت بر جنين
گاهي اوقات، جفت موادغذايي را در اختيار جنين قرار نميدهد، بنابراين شرايط لازم را براي رشد او فراهم نميکند و اثرات مخرب و جبران ناپذيري را بر رشد جنين به جاي ميگذارد که به آن نارسايي جفت ميگويند.
هنگامي که خانمي باردار ميشود علاوه بر تشکيل جنين، ساختارهاي ديگري از جمله جفت نيز ايجاد ميشوند که دليل ايجاد هر يک، بسيار دقيق و حساب شده است.
جفت ساختاري است که در طول بارداري موادغذايي را که براي رشد جنين لازم است، در اختيار جنين قرار ميدهد و هر گونه سموم و مواد مضر را از او دور ميکند. در حقيقت اين ساختار کمک مهمي به رشد طبيعي جنين در طول دوران بارداري ميکند.
هنگامي که مادر باردار از رژيم غذايي مناسبي برخوردار باشد و از مصرف هر گونه مواد مضر مانند الکل، مواد مخدر و سيگار دوري کند، شانس رشد طبيعي جنين خود را افزايش ميدهد. در برخي موارد بسيار نادر، جفت موادغذايي را در اختيار جنين قرار نميدهد، لذا شرايط لازم را براي رشد او فراهم نميکند و اثرات مخرب و جبران ناپذيري را بر رشد جنين به جاي ميگذارد که به آن نارسايي جفت ميگويند.
کاهش وزن گيري جنين: وزن خانمهاي باردار در هر جلسه مراجعه به پزشک متخصص زنان، اندازه گرفته ميشود که بايد وزنشان افزايش پيدا کند، اما اين دسته از مادران افزايش وزن ندارند.
بروز مشکل در انجام زايمان طبيعي
افزايش احتمال جراحي سزارين براي مادر
ناتواني يادگيري نوزاد
کاهش دماي بدن نوزاد
افزايش احتمال مصرف مکونيوم (مدفوع جنين) توسط نوزاد در رحم مادر
راههاي تشخيص نارسايي جفت
نارسايي جفت تنها با معاينه پزشک متخصص و بررسيهاي دقيق او مشخص ميشود و معمولا اين گروه از مادران، علائم آشکاري ندارند.
معاينات دورهاي توسط پزشک متخصص زنان
در هر جلسه از معاينات دورهاي توسط پزشک متخصص، بايد سايز رحم مادر باردار با سن حاملگي او مطابقت داشته باشد. اين مطابقت توسط پزشک متخصص زنان و زايمان قابل تشخيص است.
ماردان باردار بايد ماهي يک بار به پزشک مراجعه کنند (ماه هشت و نه تعداد مراجعات بايد بيشتر شود) و پس از معاينه و اندازه گيري سايز رحم، صداي قلب جنين هم توسط پزشک بررسي ميشود و سلامت جنين و رشد او بررسي ميگردد، مثلا مادري که در هفته ۳۲ بارداري است، بايد سايز رحم او بطور تقريبي حدود ۳۲ سانتيمتر باشد.
اگر سايز رحم با سن حاملگي مادر مطابقت نداشته باشد و کمتر به نظر آيد، بايد دنبال علت آن بود، بخصوص اگر رشد جنين قبلا خوب بوده و در بررسي جديد، بطور ناگهاني کم شده است. اين مادر بايد تحت مراقبت قرار بگيرد و بلافاصله سونوگرافي انجام دهد.
احساس کاهش حرکات جنين توسط مادر
جنين معمولا از حدود پنج ماهگي، شروع به حرکت در داخل رحم مادر ميکند و با بزرگ شدن جنين، اين حرکات قابل لمستر خواهد بود. در هفتههاي آخر بارداري، به علت بزرگ شدن جنين و کاهش فضاي داخل رحم، معمولا اين حرکات به کندي توسط مادر احساس ميشود اما بهطور کلي به مادران باردار توصيه ميشود در صورتي که حرکات جنين را کمتر احساس کردند، به پزشک خود بگويند، اگرچه علامت قطعي نارسايي جفت ناست.
معمولا به اين دسته از مادران توصيه ميشود حرکات جنين خود را طي يک تا ۲ ساعت بشمارند. اگر تعداد اين حرکات کمتر از ۱۰ تا بود، يک نوشيدني شيرين و يا خنک ميل کنند و سپس به سمت پهلوي چپ خود دراز بکشند. اگر حرکات جنين افزايش پيدا نکرد، سريعا به پزشک متخصص خود مراجعه کنند.
کدام مادران در معرض خطر نارسايي جفت قرار دارند؟
برخي مادران در معرض خطر بالاتري هستند و براي بدنيا آوردن نوزاد سالم، بايد بيشتر تحت مراقبت پزشک قرار بگيرند. از جمله:
مادراني که جفت آنها در طول دوران بارداري به ديواره رحمشان به خوبي متصل نشده باشد (با سونوگرافي قابل تشخيص است).
مادراني که نقصي در بند ناف خود دارند (با سونوگرافي قابل تشخيص است).
مادراني که داراي فشار خون بالا در دوران حاملگي هستند.
مادران ديابتي يا مادراني که دچار ديابت حاملگي شده اند.
مادراني که سابقه بدنيا آوردن نوزادي با وزن کم را دارند.
مادراني که دچار مسموميت حاملگي ميشوند.
لازم به ذکر است؛ يکي از عوارض خطرناکي که جنين مادران سيگاري را تهديد ميکند، پيري زودرس جفت است.
تحقيقات نشان داده است مصرف سيگار در دوران بارداري، سبب کلسيفيه شدن جفت ميشود و جفت زودتر پير ميشود و از بين ميرود.
براي جلوگيري از پير شدن زودرس جفت، به مادران باردار توصيه ميشود آنتي اکسيدانها را از طريق غذاها و مکملها به جنين خود برسانند، مانند ويتامين ث و بتا کاروتن.
بازار