موارد مصرف و عوارض احتمالی ویتامین ب کمپلکس
بهداشت نيوز/ويتامين ب کمپلکس به گروهي از مغذيهايي گفته ميشود که نقشهاي مهم زيادي در بدن ايفا ميکنند. بيشتر مردم مقادير مورد نياز اين مغذيها را از راه تغذيه بهدست ميآورند.
مکملهاي ب کمپلکس (B complex) معمولا تمامي ۸ ويتامين ب را در يک قرص دارند. ويتامينهاي ب محلول در آب هستند. به اين معني که در بدن ذخيره نميشوند و براي همين بايد در رژيم غذايي روزمرهمان وجود داشته باشند.
ويتامينهاي گروه ب وظايف خيلي مهمي در بدن دارند و براي حفظ سلامتيمان حياتي هستند.
يک واحد از داروي ب کمپلکس حاوي ويتامين هاي زير مي باشد:
ويتامين B1 (تيامين)
ويتامين B2 (ريبوفلاوين)
ويتامين B3 (نياسين)
ويتامين B5 (پانتوتِنيک اسيد)
ويتامين B6 (پيريدوکسين)
ويتامين B7 (بيوتين)
ويتامين B9 (فولات)
ويتامين B12 (کوبالامين)
چه کساني به قرص ب کمپلکس نياز دارند؟
از آنجاکه ويتامينهاي گروه ب در طيف وسيعي از مواد غذايي وجود دارند، معمولا درصورت رعايت رژيم غذايي مناسب از ابتلا به کمبودشان در امان خواهيم بود، اما برخي شرايط خاص ميتوانند نياز بدن به اين مغذيها را افزايش دهند و براي همين عدهاي از افراد در بازههايي از زندگي به مصرف قرصهاي مکمل نياز پيدا ميکنند.
زنان باردار و شيرده
سالخوردگان
مبتلايان به برخي بيماريهاي خاص
گياهخوران و وِگانها
مصرفکنندگان برخي داروهاي خاص
چه دوزي مصرف کنيم؟
دُز توصيهشدهي هريک از ويتامينهاي گروه ب بسته به جنسيت، سن و عوامل ديگري مانند بارداري ميتواند براي هر فردي متفاوت باشد، اما بهطور کلي شاخص «ميزان مصرف توصيهشدهي روزانه» براي ويتامينهاي گروه ب در مردان و زنان اينگونه است:
ويتامين B1 (تيامين): در مردان ۱٫۲ ميليگرم و در زنان ۱٫۱ ميليگرم؛
ويتامين B2 (ريبوفلاوين): در مردان ۱٫۳ ميليگرم و در زنان ۱٫۱ ميليگرم؛
ويتامين B3 (نياسين): در مردان ۱۶ ميليگرم و در زنان ۱۴ ميليگرم؛
ويتامين B5 (پانتوتِنيک اسيد): در مردان و زنان ۵ ميليگرم (اين مقدار برحسب شاخص RDI نيست، بلکه برحسب شاخص AI يا «ميزان کافي مصرف» است)؛
ويتامين B6 (پيريدوکسين): در مردان و زنان ۱٫۳ ميليگرم؛
ويتامين B6 (بيوتين): در مردان و زنان ۳۰ ميکروگرم (اين اندازه نيز برحسب شاخص AI است)؛
ويتامين B9 (فولات): در مردان و زنان ۴۰۰ ميکروگرم؛
ويتامين B12 (کوبالامين): در مردان و زنان ۲٫۴ ميکروگرم.
عوارض جانبي احتمالي
از آنجاکه ويتامينهاي گروه ب محلول در آب هستند، بيشمصرفي اين ويتامينها از راه تغذيه يا مکملهاي ب کمپلکس چندان محتمل نيست، اما مصرف مکملهاي حاوي دُز خيلي بالا و غيرضروري ويتامين ب کمپلکس ميتواند با عوارض جانبي همراه باشد.
دُز بالاي مکملهاي ويتامين B3 (نياسين) ميتواند موجب استفراغ، افزايش قند خون، گرگرفتگي پوست و حتي آسيب کبدي شود.
دُز بالاي ويتامين B6 نيز ميتواند باعث آسيب اعصاب، حساسيت به نور و ضايعات دردناک پوستي شود. از ديگر عوارض جانبي مکملهاي ب کمپلکس ميتوان به تغيير رنگ ادرار (زرد روشن) اشاره کرد.
اين تغيير رنگ خطرناک نيست و فقط نشان ميدهد که بدن درحال دفع مقادير اضافه و غيرقابل استفادهي ويتامينهاست. ضمنا هروقت نياز به مصرف مکمل ب کمپلکس داشتيد، هميشه از برندهاي دارويي معتبر خريد کنيد.
موارد مصرف
اين دارو براي کمبود ويتامينهاي خانواده B مصرف ميشود. همچنين در شرايط استرس، درمان همراه با آنتي بيوتيکها و ديورتيکها، در موارد قبل و بعد از جراحيها، نارسايي کبدي، بيماريهاي مزمن، سوختگيها، عفونتهاي شديد و ناراحتيهاي گوارشي که منجر به اختلال در جذب ويتامينهاي محلول در آب ميشود، نيز مورد استفاده قرار ميگيرد.
بهترين زمان مصرف ويتامين ب کمپلکس
اين ويتامينها نيز بهتر است هنگام صبح مصرف شوند. در مورد ويتامينهايي مانند ث و ب کمپلکس که براي مقابله با استرس و خستگي تجويز ميشوند تاکيد بر آن است تا هنگام صبح مصرف شوند زيرا خوردن آنها در شب ميتواند موجب بروز مشکل در کيفيت خواب شود.
فوايد ويتامين ب کمپلکس براي بدن
توليد انرژي
سيستم عصبي بهينه
دستگاه گوارش سالم
بهبود حافظه
پوست، مو و ناخنهاي سالم
در چه مواردي مصرف اين ويتامين منع ميشود؟
بارداري سالم
اشتها
افزايش وزن
تزريق آمپول ويتامين ب کمپلکس مفيد است؟
تحقيقات نشان داده است که تزريق ويتامين B complex بسيار موثرتر از انواع قرص يا شربت آن است، زيرا وقتي ويتامين B complex را به صورت قرص مصرف ميکنيد، سيستم گوارشي، اسيديته معده و آنزيمها بر ساختمان اين ويتامين ضربه وارد ميکنند. اما در صورت تزريق، اين آنزيمها و اسيديته معده نميتوانند ضربه اي وارد کنند و اثر بهتري بر سلامت خواهد داشت.
تزريق ويتامين B complex ميتواند باعث افزايش انرژي گردد. همچنين ميتواند خستگي ناشي از تخريب اعصاب، ديابت، سياتيک، زنگ زدن گوش، استرس، بيماريهاي مزمن و طولاني مدت، کمبود ويتامين B12 و … را از بين ببرد.
چه موقع از آمپول ويتامين ب کمپلکس ميتوان استفاده کرد؟
در تب، سوختگيهاي شديد، بارداري، بالا بردن سوختوساز بدن، تخريب لوله گوارش، بيماريهاي مزمن، بيماري پرکاري تيروئيد، بيماري دستگاه گوارش، مصرفکنندگان الکل و کمبود ويتامينهاي گروه B ميتوان از اين ويتامين استفاده کرد.
اين ويتامين مخصوصا براي ورزشکاران، کودکان، گياهخواران و بالغين بيشتر از ۵۰ سال استفاده ميشود. ويتامين B complex تزريقي، مستقيما جذب خون ميشود. اين نوع نيز در bypass، در مواقعي که فرد نميتواند جذب داشته باشد، استفاده ميشود.
مضرات تزريق آمپول ويتامين ب کمپلکس چيست؟
درد مفاصل
عدم تپش قلب
تهوع واسهال
مشکلات کبدي و تغيير در سوخت و ساز بدن
چه کساني نياز به قرص ب کمپلکس دارند؟
گياه خواران
افراد بالاي سن ۵۰ سال
بارداري
استرس
ورزشکاران
ريزش مو
بهترين منابع غذايي ويتامين ب کمپلکس ماهي، جگر گوساله، گوشت مرغ، تخم مرغ و لبنيات، حبوبات، شير سوياي غني شده، جوي دوسر، دانهها و مغزها، اسفناج و موز است.
مکملهاي ويتامين ب کمپلکس معمولا حاوي حداقل ۶ ويتامين B1، B2، B3، B5، B6 و B12 ميباشند. همچنين دريافت دوز بالاي ويتامينهاي B ممکن است باعث افزايش اشتها و در نهايت افزايش وزن شود.
کپسولها و مکملها و قرص ب کمپلکس
قرص ب کمپلکس معمولاً حاوي حداقل ۶ ويتامين B1، B2، B3، B5، B6 و B12 هستند. البته اين نکته را هم يادآوري ميکنيم که مصرف بيش از اندازه مکمل و کپسول ب کمپلکس ميتواند باعث افزايش اشتها و در نهايت افزايش وزن و چاقي شود. پس افراد چاق در مصرف آن زياده روي نکنند.
ولي در کنار آن کمبود بعضي از ويتامينهاي B، به عنوان مثال ويتامين B1 (تيامين) با کاهش اشتها همراه است و ميتوانند به کاهش وزن شما بيانجامد.
قبل از خريد ويتامين B کمپلکس حتماً به برچسب و نوشتههاي روي آن توجه کنيد. درصورتيکه مکمل b کمپلکس مود نظر حاوي مقدار بالايي ويتامين B1 يا ويتامين B6 باشد، باعث افزايش اشتها خواهد شد. اما اگر حاوي مقدار بالايي از ويتامين B2، ويتامين B5 و ويتامين B12 باشد، ميتواند باعث افزايش انرژي و جلوگيري از پرخوري شود.