10 باور اشتباه درباره فشارخون

تبيان/درصد زيادي از افراد دچار مشکل فشارخون بالا هستند اما تقريباً فقط يکچهارم اين افراد تحت کنترلاند. فشار خون بالا که به آن پُرفشاري خون نيز ميگويند، زماني روي ميدهد که فشار لازم براي پمپاژ خون در تمام بدن، بيش از اندازه بالاست. اين اتفاق باعث ميشود رگهاي خوني آسيب ببينند، سفت شوند و جريان خون و اکسيژن به سمت قلب کاهش بيابد. در نتيجه منجر به بيماري قلبي شود که در خيلي از کشورها، عامل اصلي مرگ و مير است.
در اين مطلب سعي داريم به باورهاي درست و نادرست در مورد فشار خون بپردازيم و بگوييم از چه راههايي ميتوان احتمال پُرفشاري خون را پايين آورد.
باور اشتباه 1: فشار خون بالا يعني بالاتر از mm Hg 90/140
اما فشار خون بالا به فشار بيشتر از mm Hg80/130 گفته ميشود.
هر چند در گذشته فشار خون بالاي mm Hg 90/140، پُرفشاري خون محسوب ميشد اما اين تعريف طي سالهاي اخير تغيير کرده است. امروزه اگر فشار خون کسي بيشتر از mm Hg80/130 باشد و سابقه بيماري قلبي و عروقي هم داشته باشد، يا اگر ريسک ابتلا به بيماري قلبي را داشته باشد، پزشک مصرف داروهاي فشار خون را به او توصيه ميکند. اگر يکي از اين عددها بالا باشد چطور؟
عدد بالايي و پاييني هر دو مهم هستند و اگر هر يک از آنها بالا باشد، به معني فشار خون بالاست و ريسک حمله قلبي يا سکته مغزي افزايش مييابد.
باور اشتباه 2: علائم پُرفشاري خون بارز هستند
واقعيت اين است که فشار خون بالا هيچ علامتي ندارد. اگر فشارخونتان بالا باشد علامتي نخواهيد داشت مگر اينکه فشارخونتان به ميزان خطرناکي بالا باشد. آسيبي که فشار خون بالا در بلندمدت ايجاد ميکند، متوجه عروق و رگهاست، چه شما علامتي داشته باشيد و چه نه.
باور اشتباه 3: به اين شرط که نمک زيادي به غذاها نزنم، هر چه بخواهم ميتوانم بخورم
اين فقط نمک نيست که بايد حواستان به آن باشد. حتماً ميدانيد که نمک سبب فشار خون ميشود. اما نمک سر سفره تنها سديمي نيست که مصرف ميکنيد. سديم در مواد غذايي زير نيز وجود دارد:
. انواع نان
. گوشتهاي فرآوري شده
. چيزبرگر و ديگر ساندويچها
. پيتزا
. پاستا
. سوپهاي آماده
. پنير
. اسنکها مانند چيپس و چوب شور و ...
اگر مصرف سديم روزانه خود را به 2400 ميليگرم کاهش دهيد برنامه غذايي درستي داشته باشيد که شامل انواع ميوه و سبزي و لبنيات کمچرب باشد، بسيار مفيد و مؤثر خواهد بود و ميتوانيد فشار خون سيستوليک خود را کاهش دهيد.
باور اشتباه 4: نوشيدن قهوه ميتواند فشار خون را بالا ببرد
واقعيت اين است که به طور کلي قهوه فشار خون را بالا نميبرد اما الکل ميتواند اين کار را بکند. کافئين يک محرک است و به همين دليل ممکن است تصور کنيد فشار خونتان را افزايش ميدهد، اما بيشتر مطالعاتي که تاکنون انجام شده چنين چيزي را نشان نداده است. مصرف منظم قهوه، فشار خون را بالا نميبرد اما ميتواند براي کساني که زياد کافئين مصرف ميکنند (مثلاً از چيزهايي مانند نوشابه و قهوه و نوشيدنيهاي انرژيزا)، فاکتوري براي افزايش فشار خون باشد.
اما الکل چنين اثري دارد؛ مصرف الکل ميتواند فشار خون را بالا ببرد.
باور اشتباه 5: فشار خون بالا در مردان شايعتر است
واقعيت اين است که به سن بستگي دارد. پيش از 50 سالگي، پُرفشاري خون در مردان شايعتر از زنان است، اما بعد از يائسگي، احتمال فشار خون در خانمها بالا ميرود و حتي بيشتر از اين احتمال در مردان ميشود.
خانمها به چند دليل در معرض فشار خون بالا هستند؛ مصرف قرصهاي ضد بارداري ميتواند ريسک پُرفشاري خون را افزايش دهد. زناني که فشار خون بالا دارند، بيشتر در معرض مشکلاتي در دوران بارداري هستند و زناني که دچار پُرفشاري خون در بارداري ميشوند، بيشتر مستعد ابتلا به فشار خون بالا در سالهاي بعدي زندگي خود ميباشند.
باور اشتباه 6: احتمال فشار خون بالا در همه نژادها يکي است
در واقع افراد سياهپوست بيشتر احتمال دارد که دچار پُرفشاري خون شوند. هر چند دليل اين مسئله هنوز مشخص نيست، اما به هر حال احتمال فشار خون بالا در ميان سياهپوستان بيشتر از ديگر نژادهاست. ضمناً فشار خون بالا در اين افراد ميتواند در سنين جواني ايجاد شود، شديدتر باشد و احتمالاً به بستري شدن در بيمارستان منجر شود. کارشناسان تصور ميکنند دليل آن ميتواند شايعتر بودن چاقي و ديابت در ميان آفريقايي آمريکاييها باشد. ضمناً مؤلفه ژنتيکي و اجتماعي اقتصادي نيز بيتأثير نيست.
باور اشتباه 7: اگر جوان هستم، نيازي نيست نگران بالا بودن فشار خونم باشم
واقعيت اين است که فشار خون بالا هر چند معمولاً افراد سنين بالاتر را درگير ميکند اما افراد جوان نيز ميتوانند دچار پُرفشاري خون شوند.
اگر پزشک شما داروي فشار خون را برايتان شروع ميکند، تنها به اين دليل است که باور دارد عادتهاي سبک زندگي براي پايين آوردن فشار خون شما کافي نيستند، اما قطعاً لازماند
دليل شايع بودن فشار خون بالا در ميان افراد سنين بالاتر اين است که عروق ما به طور طبيعي با بالا رفتن سن، سفت و سخت ميشوند و اين اتفاق ميتواند مقاومت داخل عروق را افزايش دهد و در نتيجه فشار خون را بالا ببرد؛ اما افراد جوانتر نيز ميتوانند به فشار خون دچار شوند و اين مسئله ميتواند توجيه کنندهي افزايش سکته مغزي در ميان افراد جوانتر باشد. کودکان و نوجوانان نيز ميتوانند به فشار خون دچار شوند، که احتمالاً دليل آن نيز افزايش چاقي در اين گروههاي سني است.
باور اشتباه 8: اگر سابقه فشار خون در خانوادهام وجود دارد، پس براي پيشگيري از آن کاري نميتوانم بکنم
واقعيت اين است که تغييراتي در سبک زندگي ميتواند اين ريسک را کاهش دهد. فشار خون بالا ميتواند جنبه ژنتيکي هم داشته باشد. يعني اگر والدين شما يا بستگان نزديکتان دچار پُرفشاري خون هستند، پس شما بيشتر در معرض اين عارضه هستيد؛ اما تغيير عادتهاي سبک زندگيتان به شما اين اجازه را ميدهد که با وجود داشتن مؤلفه ژنتيکي فشار خون، از ابتلا به آن پيشگيري نماييد.
علاوه بر در پيش گرفتن يک رژيم غذايي سالم، حفظ وزن سالم و ورزش منظم ميتواند تأثير بزرگي بر کاهش فشار خونتان بگذارد. کاهش وزن قابل توجه ميتواند فشار خون سيستوليک را 5 تا 20 ميليمتر جيوه پايين بياورد.
ورزش کردن، سي دقيقه در روز ميتواند فشار خون سيستوليک را 4 تا 9 ميليمتر جيوه کاهش دهد.
ضمناً مهم است که استرستان را کم کرده و شبها خوب و کافي بخوابيد. در واقع استرس زياد و کمبود خواب اگر مزمن شوند هر دو ميتوانند به پُرفشاري خون منتهي شوند. کنترل استرس و داشتن خواب کافي ميتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
باور اشتباه 9: اگر داروي فشار خون مصرف ميکنم، پس نيازي نيست ورزش کنم يا مراقب تغذيهام باشم
واقعيت اين است که شما همچنان به يک سبک زندگي سالم نياز داريد.
تلاش براي پيگيري يک سبک زندگي سالم، هيچ جايگزيني ندارد! چون اين مهمترين کاري است که ميتوانيد براي پايين آوردن ريسک يک حمله قلبي يا سکته مغزي انجام دهيد. اگر پزشک شما داروي فشار خون را برايتان شروع ميکند، تنها به اين دليل است که باور دارد عادتهاي سبک زندگي براي پايين آوردن فشار خون شما کافي نيستند، اما قطعاً لازماند.
باور اشتباه 10: اگر فشار خون من با دارو پايين آمد، پس ميتوانم مصرفشان را متوقف کنم
خير، شما بايد مصرف داروها را ادامه دهيد.
فشار خون بالا يک بيماري براي تمام عمر است و داروها نميتوانند اين مشکل را درمان کنند بلکه فقط فشار خون را کنترل ميکنند. اگر مصرف دارو را قطع کنيد، فشار خون شما دوباره بالا خواهد رفت. اگر هرگونه سؤال يا نگراني درباره داروهايي که براي فشار خونتان مصرف ميکنيد داريد، با پزشک مشورت کنيد.