روز جهانی تیروئید و باید و نبایدهای خوردنی
هفتهنامه سلامت/ ۲۵ مي برابر با ۴ خرداد در تقويم سلامت جهاني با عنوان «روز جهاني تيروئيد» نامگذاري شده است. تيروئيد يک غده کوچک در بدن است که با ترشح هورمون تيروئيد، تاثير بسيار چشمگيري بر عملکرد ارگانهاي مختلف بدن دارد.
زماني که اختلالات عملکرد تيروئيدي براي کسي بهوجود ميآيد حتما متابوليسم بدن او با چالشهايي مواجه ميشود و ممکن است که او با اختلال خواب، کاهش وزن، افزايش وزن، خشکي پوست، مشکلات گوارشي و اختلال عادتماهانه مواجه شود. به همين دليل هم سازمان بهداشت جهاني تصميم گرفته يک روز در سال را به روز جهاني تيروئيد اختصاص دهد تا توجه عمومي را به اهميت عملکرد اين غده کوچک، اما حياتي جلب کند. يکي از عوامل تاثيرگذار بر بهبود يا ايجاد اختلال در عملکرد تيروئيد، عوامل تغذيهاي است. از اينرو، در ادامه اين مطلب با بايدها و نبايدهاي تغذيهاي تاثيرگذار بر عملکرد تيروئيد آشنا ميشويد.
خوراکيهاي يددار مصرف کنيد
يکي از عوامل ايجاد اختلال در عملکرد تيروئيد، کاهش دريافت يد بهصورت روزانه است. به همين دليل هم بسياري از کشورها اقدام به يددار کردن نمک طعام کردهاند تا بتوانند کمبود دريافت يد را از اين طريق جبران کنند. اگر دچار اختلالات تيروئيدي نيستيد و ميخواهيد غده تيروئيد شما بهخوبي عمل کند، بهتر است مصرف منظم خوراکيهاي حاوي يد را کنار استفاده از نمک يددار در برنامه غذايي داشته باشيد. خوراکيهاي يددار شامل مواردي مانند انواع ماهي، ميگو، ماست، شير، جلبکهاي دريايي و انواع غذاهاي دريايي ميشوند. اگر پزشک شما تشخيص بدهد که ميزان دريافت يد در بدنتان کافي نيست، شايد نياز باشد که از مکملهاي خوراکي حاوي يد هم استفاده کنيد.
خوراکيهاي حاوي سلنيوم مصرف کنيد
از ديگر ريزمغذيهاي تاثيرگذار بر بهبود عملکرد تيروئيد ميتوان به ماده معدني سلنيوم اشاره کرد. سلنيوم ميتواند به ترشح بهتر هورمون تيروئيد در بدن کمک کند و تا حدي باعث پيشگيري از ابتلا به مشکلات تيروئيدي مانند کمکاري تيروئيد، بيماري هاشيموتو يا بيماري گِرِيو شود. از اينرو، محققان توصيه ميکنند که دريافت سلنيوم از طريق مواد غذايي حاوي آن را در رژيم غذايي هفتگي داشته باشيد. خوراکيهايي مانند بادامزميني، بادام درختي، گوشت مرغ، انواع گوشت قرمز و انواع گوشت پرندگان حاوي سلنيوم هستند.
منابع غذايي حاوي روي را فراموشنکنيد
از ديگر ترکيبات مفيد براي بهبود در عملکرد تيروئيد ميتوان به ماده معدني روي يا همان زينک اشاره کرد. برخي تحقيقات نشان ميدهند افرادي که روي کافي در رژيم غذايي روزانهشان ندارند، بيشتر در معرض ابتلا به کمکاري تيروئيد قرار ميگيرند. از طرف ديگر، زماني که تيروئيد شما دچار کمکاري شود، بدن بهصورت طبيعي با کمبود روي مواجه ميشود. به همين دليل هم توصيه ميشود که براي بهبود در عملکرد تيروئيد، مصرف منابع غذايي حاوي روي را فراموش نکنيد. انواع گوشت پرندگان، گوشت قرمز، تخممرغ، شير و لبنيات حاوي روي هستند. گوشتهاي قرمز و گوشت ران مرغ ميان منابع غذايي مختلف روي بيشتري دارند.
روزي يک عدد تخممرغ بخوريد
يک عدد تخممرغ درشت ميتواند ۱۶ درصد از نياز روزانه بدن به يد و ۲۰ درصد از نياز روزانه بدن به سلنيوم را تامين کند. از طرف ديگر، تخممرغ مقادير قابلقبولي از ماده معدني روي را هم درون خودش گنجانده است. به همين دليل هم متخصصان غدد، تخممرغ را يک اَبَرغذا براي حفظ سلامت تيروئيد معرفي ميکنند. اگر بتوانيد روزانه يک عدد تخممرغ کامل و پخته مصرف کنيد، کمک بزرگي به بهبود ترشح هورمون تيروئيد خواهيد کرد.
دور فستفودها و فراوردههاي گوشتي خط بکشيد
فستفودها و فراوردههاي گوشتي سرشار از نمک هستند، اما تقريبا هيچ کدام از صنايع توليد فراوردههاي گوشتي يا رستورانها از نمک يددار براي توليد و طبخ محصولات خودشان استفاده نميکنند بنابراين شما با مصرف فراوردههاي گوشتي مختلف مانند سوسيس، کالباس، همبرگر و... يا غذاهاي فستفودي و رستوراني، حجم بالايي از سديم بدون دريافت يد را وارد بدن ميکنيد. زماني که ميزان سديم دريافتي در بدن بالا ميرود، ميزان التهابات بدني هم افزايش پيدا ميکند بنابراين هم عملکرد سيستم ايمني بدن مختل ميشود و هم ترشح هورمون تيروئيد با مشکلاتي مواجه ميشود. به همين دليل هم افرادي که به مصرف مداوم فراوردههاي گوشتي يا غذاهاي آماده، رستوراني و فستفودي عادت دارند، بيشتر از ساير افراد در معرض ابتلا به اختلال عملکرد تيروئيد قرار ميگيرند.
خانواده کلم را حذف نکنيد
بسياري از افراد بر اين باورند که مصرف خانواده کلم براي تيروئيد مضر است. اين باور از آنجا نشات ميگيرد که خانواده کلم در گروه خوراکيهاي گواترزا جا دارد. با اينحال، تحقيقات ثابت کردهاند که اگر شما به اختلالات عملکرد تيروئيد مانند کمکاري تيروئيد، پرکاري تيروئيد، بيماريهاشيموتو، بيماري گريوز و... مبتلا نباشيد، ميتوانيد انواع سبزيهاي خانواده کلم را بدون دغدغه و بهصورت متعادل در برنامه غذايي هفتگي بگنجانيد. نکته ديگر اين است که افراد مبتلا به اختلال عملکرد تيروئيد ميتوانند سبزيهاي خانواده کلم را بهصورت بخارپز يا آبپز و در حد متعادل مصرف کنند. جالب است بدانيد که سبزيهاي خانواده کلم طي فرايند پخته شدن، خاصيت گواترزا بودن خود را از دست ميدهند. البته بهتر است همه بيماران مبتلا به اختلالات تيروئيدي در مورد ميزان و نحوه مصرف سبزيهاي خانواده کلم حتما با پزشک معالجشان مشورت کنند.
سيستم ايمني بدن را در برابر ويروس کرونا تقويت کنيد
يکي از مشکلات افراد مبتلا به اختلالات عملکرد تيروئيدي، اين است که معمولا سطح استرس اکسيداتيو و التهاب در بدن آنها بالاست. از اينرو، احتمال افت عملکرد سيستم دفاعي در بدن آنها وجود دارد. متخصصان غدد و متخصصان تغذيه توصيه ميکنند که افراد مبتلا به اختلالات عملکرد تيروئيد حتما با پيروي از يک الگوي غذايي سالم، سطح استرس اکسيداتيو و التهاب را در بدن کاهش دهند تا باعث بهبود عملکرد سيستم ايمني بدن در برابر عوامل ويروسي يا عفوني مانند کوويد-۱۹ شوند.
يک برنامه غذايي سالم براي بيماران مبتلا به اختلالات عملکرد تيروئيدي، برنامهاي است که مصرف سبزيها و ميوههاي تازه بهصورت فراوان در آن وجود داشته باشد؛ از خوراکيهاي کاهشدهنده التهاب مانند روغن زيتون، ماهي، کنجد و گردو در آن استفاده شود؛ غلات سبوسدار جاي غلات آرد سفيد را در اين رژيم بگيرند، مصرف لبنيات کمچرب در برنامه روزانه گنجانده شود و کمترين ميزان از چربيهاي حيواني، روغنهاي جامد، غذاهاي سرخکردني، قند، شکر، خوراکيهاي حاوي قند و شکر و غذاهاي شور در آن استفاده شود.