چرا در «بهار» کسل و خواب آلوده هستیم؟

بهار، فصل شکفتن و بیدار شدن گیاهان و درختان و حیوانات است و برای انسان به منزله تولدی دوباره محسوب می شود چرا که احساس نشاط، سرزندگی و حال خوب به انسان دست می دهد.

اما در همین فصل طبیعت و ایام نوروز اگر توجه کرده باشید برخی افراد هستند که هر چقدر می خوابند کم می آورند و به دلایلی با کوفتگی، بدن درد، سردرد، بی حالی و کسالت آغازین روزهای فصل بهار را سپری می کنند.

از روزهای کوتاه و شبهای طولانی زمستان عبور کرده ایم و وارد روزهای بلند و شبهای کوتاه بهار شده ایم.

حتما خواب آلودگی و کسالت در فصل بهار علت دارد و اگر با عوامل و رفع آنها آشنا شویم بهتر و بیشتر می توان به کاهش این موضوع دست یافت.

زهرا فرقانی پزشک عمومی که سابقه فعالیت در طب سنتی را هم دارد، در گفت و گو با خبرنگار فارس می گوید: کسالت و خواب آلودگی در بهار علل مختلف و بسیاری دارد. بدن انسان با فصل زمستان مطابقت و سازگاری پیدا کرده و شب های زمستان طولانی تر و روزها کوتاه تر بوده است. با آمدن فصل بهار، ریتم بدن انسان تغییر می کند و تابش نور خورشید سبب می شود گشادی مویرگ ها اتفاق بیفتد و گردش خون در اندام ها بیشتر باشد. این امر سبب رسیدن اکسیژن کمتر به مغز شده و خواب آلودگی ایجاد شود.

به گفته وی، علل دیگری هم در خصوص کسالت بهاری بیان کرده اند که می توان گفت رطوبت فصل بهار خیلی بیشتر است و گرمی و رطوبت هوای این فصل سبب می شود افرادی که طبع گرم و مرطوب و حتی سرد و مرطوب دارند و رطوبت بدنشان زیاد است در فصل بهار خواب آلوده شوند.

دم نوش میخک و تخم شربتی بخورید

توصیه می شود افراد با مزاج گرم و تر «دموی» و سرد و تر «بلغمی» از مواد خوراکی که رطوبت بالایی دارند همچون دوغ، ماست، گوجه و خیار پرهیز کنند. چرا که کسلی و بی حالی در افرادی که این طبع ها را دارند بیشتر است و در بهار که محیط هم گرم و تر است، بیشتر دچار کسالت و خواب آلودگی می شوند.

این افراد باید مصرف غذاها و دم نوش های گرم و خشک مانند خرما، عسل، دم نوش میخک، تخم شربتی و آویشن که رطوبت کمتری دارند را در برنامه غذایی خود قرار دهند و از مواد سرد و خشک به اندازه خیلی کمتری استفاده کنند و افراط نکنند، همچنین مصرف لیموترش تازه، سرکه، روغن زیتون و ترکیب سرکه و روغن زیتون با هم به کاهش خواب آلودگی خیلی می تواند کمک کند.

فرقانی معتقد است نظرات طب نوین و سنتی در مقوله علل خواب آلودگی بهار مبنی بر تاثیر تابش نور خورشید، گشادی عروق و رسیدن اکسیژن به مغز به هم نزدیک است؛ در طب نوین آزاد شدن سروتنین و ملاتونین از بدن انسان علت خواب آلودگی ذکر شده و در طب سنتی هم مزاج، در ایجاد خواب آلودگی بهار بسیار موثر دانسته شده که بیشتر می تواند به ما کمک کند.

در طب سنتی افرادی که طبع گرم و تر و سرد و تر دارند با مصرف مواد گرم و خشک و سرد و خشک می توانند رطوبت را تا حدی و خواب آلودگی بهار را در خود کنترل کنند اما در طب نوین زیاد این موضوع پذیرفته نیست و بیشتر ورزش به ویژه نرمش ها و ورزش های صبحگاهی و پیاده روی صبحگاهی و همچنین مصرف میوه و سبزیجات تازه در کاهش میزان خواب آلودگی موثر بیان می شود.

ناگفته نماند طب سنتی هم ورزش را قبول دارد چرا که سبب می شود رطوبت اضافی بدن تا حدی دفع شود.

این پزشک عمومی با اشاره به تقارن ماه مبارک رمضان با فصل بهار، به بروز خواب آلودگی در این فصل اذعان دارد و اضافه می کند: در ماه مبارک رمضان هم ممکن است به دلیل افت قند خون و گرسنگی در طول روز، بی حالی و کسلی به انسان دست دهد البته روزه گرفتن این حسن را دارد که فرد را به سمت گرمی و خشکی می برد و بین این ماه و بهار که فصل گرم و تر است تعادل ایجاد می شود و روزه افراد را خیلی اذیت نمی کند.

برای اینکه خواب آلودگی و کسالت به ما دست ندهد مصرف قندهای ساده مانند شیرینی جات قند، شکر را باید کنترل کرد چرا که در همان لحظه مصرف این مواد احساس سیری به انسان دست می دهد اما به سرعت افت گرسنگی شدید بر ما عارض می شود و سبب می شود بی حال و کسل شویم.

بنابراین با حذف کربوهیدرات های ساده، می توانیم از قندهای پیچیده تر یا چربی های خوب مانند روغن های کنجد و زیتون و کره و خامه ارگانیک استفاده کنیم. چون میزان کالری این چربی ها و قندهای پیچیده و مفید مانند عسل، خرما، کشمش به گونه ای است که سریعا سوخت و ساز اتفاق نمی افتد و در مدت روز سیری بیشتری داشته باشیم و خیلی به سرعت گرسنگی دست نمی دهد.

مایعات فراموش نشود

سفارش مهم فرقانی به روزه داران این است که در وعده افطار و سحر مصرف مایعات و همچنین مصرف تخم شربتی و شربت سکنجبین فراموش نشود. با رعایت این توصیه طول روز دچار تشنگی شدید نمی شویم و آب در سیستم گوارش ذخیره و به مرور زمان از بدن رها می شود و بدن دچار تشنگی شدید نمی شود.

باید تنبلی و کسالت را از خود دور کنیم و با توجه به تاکیدها و توصیه های پزشکی و طب سنتی برای رها شدن از بی حالی، کسلی و خواب آلودگی در فصل بهار آستین بالا بزنیم و خود را از خمودگی و خواب آلودگی نجات دهیم.