نماد آخرین خبر

نحوه حمل سنگ‌های ۵۰ تنی دوره هخامنشی

منبع
تسنيم
بروزرسانی
نحوه حمل سنگ‌های ۵۰ تنی دوره هخامنشی
تسنيم/ فرهاد زارعي کردشولي اظهار داشت: از اين آثار مي توان به دو معدن سنگ هاي آهکي تراورتن سفيد در کوه الماس بّري تنب کرم و معادن سنگ هاي ماسه سنگي موسوم به ابوالوردي اشاره کرد. به گفته اين باستان شناس، اگرچه معدن الماس بُري در گذشته توسط باستان شناساني که در حوزه پاسارگاد و تخت جمشيد کار کرده بودند، شناسايي شده بود ولي از نحوه و چگونگي برداشت اين سنگها گزارشي منتشر نشد. نحوه برداشت سنگ از معادن در دوره هخامنشيان وي با اشاره به وسعت بيش از 6 کيلومتر مربع معدن الماس بُري گفت: اين معدن مهمترين و بزرگترين معدن هخامنشي مربوط به پاسارگاد است که از بيش از چهل قسمت آن سنگ برداشت شده است. زارعي کردشولي درباره سيستم برداشت سنگ از معادن گفت: پس از انتخاب محل بُرش و بر اساس ابعاد بلوک مورد نياز، حجاران اقدام به جدا سازي بلوک‌ها با انواع تيشه و قلم مي‌کردند (فاصله هر بلوک بريده شده با بدنه اصلي کوه بين 50 الي80 سانتيمتر و به اندازه عرض شانه حجاران بود). وي افزود: در مرحله بعد بلوک‌ها را که به صورت قلم ستون‌هاي نيمه تراش و مکعبي شکل به وزن بين 2 تا 50 تن بودند را از صخره‌ها جدا کرده و در دره‌هاي ريگزار مانند معدن به دامنه کوه انتقال مي‌کردند. اين باستان شناس در ادامه گفت: در مرحله بعدي بلوک ها را سوار بر ارابه‌هاي بزرگ کرده و به وسيله چهار پاياني مانند گاو پس از گذر از تنگه‌هاي بلاغي و سعادتشهر، به پاسارگاد انتقال داده و کار مي‌گذاشتند سپس بلوک‌ها يا قلمه ستون‌ها را به وسيله انواع تيشه‌ها (از زبره تراش تا بسيار ظريف) صاف و در پايان به وسيله ليف درخت خرما يا پوست کوسه صيقلي مي‌کردند. زارعي کرد شولي در ادامه به معدن ابوالوردي اشاره کرد و گفت: اين معدن که به تازگي شناسايي شده، و از سنگ‌هاي استخراج شده آن، در پر کردن فضاي داخلي ديواره صفه تل تخت و زير سازي کاخ‌ها و آبنماهاي باغ شاهي استفاده کردند. وي از ديگر سنگ‌هاي مورد استفاده دربناهاي مجموعه پاسارگاد، به سنگ سياه اشاره کرد و افزود: گروه بررسي اميدوار است در حوزه فرهنگي همين شهرستان، معدن آن را شناسايي کند. وي عنوان کرد: رگه‌هايي از سنگ‌هاي سياه، در بخش جنوب شرقي شهرستان(منطقه دهستان سرپنيران)شناسايي شده که از نظر نوع و جنس سنگ با سنگ سياه مجموعه قرابت نزديکي دارد. ساخت کانال و سد براي کشاورزي سرپرست هيات بررسي شهرستان پاسارگاد بابيان اين که کشاورزي يکي از زير ساخت هاي حکومت دوره هخامنشي را تشکيل مي‌داد، گفت: هخامنشيان اقدام به ساخت کانال،جوي و سد هايي در دشت پاسارگاد و نواحي همجوار آن کرده و کشت و زراعت و باغداري مي‌کردند. وي از جمله اين آثار به کانال‌هاي هخامنشي جوي دختر اشاره کرد و گفت: هخامنشيان از بالا دست رود پلوار، ترعه اي (کانالي) جدا کرده وآب را با استفاده از شيب طبيعي زمين (شيب در پاسارگاد از شمال به جنوب است) در دامنه تپه ماهوري هاي شرق پاسارگاد، به پشت سد هخامنشي سرپنيران انتقال مي دادند . به گفته اين باستان شناس آب در فصول پر بارش سال ذخيره و در فصول زراعي، کشاورزي آزاد مي شد و پس از گذر از کانال‌هاي دست ساز تنگ سعادتشهر به اراضي مرغوب شرق دشت سعادتشهر (بالغ بر ده هزار هکتار) انتقال پيدا مي‌کرد. زارعي کرد شولي در ادامه افزود: هخامنشيان در تنگه تاريخي بلاغي نيز اقدام به حفر کانالهاي دستکند منحصر به فرد به صورت منقطع در دو طرف شرق و غرب رود پلوار به طول 5/5کيلومتر کرده و آب را به اراضي کشاورزي تنگه و بخش غربي دشت سعادتشهر انتقال دادند. وي با اشاره به اينکه، اين کانال‌ها که در ادبيات باستان شناسي و محاوره به نام دختر بُر يا راه شاهي معروف هستند، گفت: اين کانال‌ها کاملاً منحصر به فرد بوده و هخامنشيان با استفاده از دانش بالايي که در زمينه مديريت آب و کنده کاري در صخره‌ها داشتند، چنين آثار بي بديلي را خلق مي‌کردند. افزود: هخامنشايان با اين کانال ها، آب را از بالادست رودخانه به محوطه هاي استقراري هخامنشي تنگ بلاغي و اراضي مرغوب تنگه و احتمالاً اراضي مرغوب بخش غربي دشت سعادتشهر مي ‌رساندند. به گفته اين باستان شناس، بعد از افول هخامنشيان و از دست رفتن کارايي انتقال آب اين کانالها، از بخش‌هاي از آن به عنوان ايل راه عشايري ايلات فارس استفاده مي‌شد. خاستگاه اصلي سلسله ساساني در استان فارس اين باستان شناس دوره ساساني را يکي از دوره هاي مهم تاريخي دانست و افزود: خاستگاه اصلي سلسله ساساني استان فارس است که بيش از420 سال بر ايران و انيران(نواحي متصرفي که طي جنگ ها ضميمه ايران مي شدند) حکومت کردند. وي گفت: شهرستان پاسارگاد و بخش مرغاب از مناطق بسيار مهم در دوره ساساني هستند که از لحاظ جغرافيايي همجوار آثار مهم اين دوره نظير نقش برجسته هاي ساساني، نقش رستم و نقش رجب(که روي هم داراي 10 نقش برجسته اند) و شهر استخر بوده و وجود دشت‌هاي حاصلخيز مرغوب و رودخانه پلوار باعث توجه ويژه ساسانيان به اين منطقه شده است. وي خاطرنشان کرد: علاوه بر محوطه‌هاي استقراري مهم، آثاري نظير انواع استودان (گور ساساني) مکعبي شکل و گرد شناسايي شدکه دو عدد از آنها داراي کتيبه سنگ مزار هستند. از کارگاه هاي توليد شيره انگور تا کارگاه هاي ذوب آهن سرپرست هيات برنامه بررسي و شناسايي باستان شناختي شهرستان پاسارگاد از ديگر آثار دوره ساساني به کارگاه هاي توليد مواد غذايي(شيره انگور) و کارگاه هاي ذوب فلز اشاره کرد و گفت: بيش از 50 محوطه استقراري از اين نوع محوطه هاي صنعتي شناسايي شده است. زارعي کرد شولي با بيان اينکه از دوره اسلامي نيز آثار بي بديلي در دشتهاي شهرستان و نواحي همجوار آن شناسايي شد، گفت: بيشتر آثار اسلامي شناسايي شده، مربوط به اوايل اسلام بود. وي همچنين ازشناسايي تعدادي محوطه استقراري با سفال شاخص شهر استخر با نقش قالب زده يا استامپي(قرن اول تا چهارم هجري)خبر داد. او به شناسايي آثاري از قرون ميانه اسلامي و خصوصاً در زمان اتابکان فارس اشاره کرد و گفت: در اين بررسي تعداد قابل توجهي از محوطه هاي استقراري شناسايي شد که بر اساس مدارک مهم باستان شناسي مربوط به قرون ششم تا هشتم هجري هستند. شناسايي سنگ قبرهاي نفيس صفوي اين باستان شناس افزود: از قرون متاخر اسلامي (از قرون نهم هجري تا چهارده هجري)آثاري نظير بقاع متبرکه و قبرستان‌هاي با سنگ قبرهاي نفيس (دوره صفوي)، تعدادي پايه پل بر روي پلوار(حداقل چهار پل)، سه آسياب و همچنين کاروانسرا شناسايي شد. به گفته سرپرست هيات برنامه بررسي و شناسايي باستان شناختي شهرستان پاسارگاد، پيش بيني مي‌شود بررسي باستان شناسي شهرستان پاسارگاد و بخش مشهد مرغاب به لحاظ وجود مناطق صعب العبور و کوهستاني تا پايان سال جاري و بهار سال1396 ادامه يابد. وي افزود: بعد از اتمام بررسي پيمايشي و ثبت و ضبط اطلاعات در فرمهاي استاندارد پژوهشکده باستان شناسي کشور،اطلاعات در نرم افزارGISگنجانده خواهد شد. کار بررسي باستان شناسي با مجوز رياست پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و به همت تيمي متشکل از باستان شناسان با تخصص‌هاي دوران تاريخي،پيش از تاريخي و اسلامي، کارشناسان گروه مرمت و معماري و مستند نگاري که همگي از اعضاي فني پايگاه ميراث جهاني پاسارگاد هستند، در حال پيگيري است. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد