لست سکند/ در زمان گشت و گذار در نيشابور ميتوانيد جاذبههاي فراوني را بازديد کنيد. نيشابور هم طبيعت شگفتانگيزي دارد و هم به لحاظ فرهنگي و تاريخي بسيار غني است و آرامگاهها و مقبرههاي زيادي در خود جاي داده است. آرامگاه امامزاده محروق يکي از اين مقبرههاست که علاوه بر جنبه مذهبي، محيطي بسيار زيبا نيز دارد. امروز در بخش ايرانگردي لست سکند به سراغ اين ارامگاه رفتهايم. با ما همراه باشيد.
آرامگاه امامزاده محروق مدفن محمد محروق و ابراهيم بن موسي الکاظم است. محمد محروق بعد از کشته شدن در قبرستان محله تلاجرد نيشاپور دفن شده است. گفته ميشود در زمان سلجوقيان بنايي بر روي قبرهاي اين قبرستان ساخته ميشود اما تمامي بناها توسط مغولان ويران ميشوند. بعدها به دستور سلطان حسين بايقرا يکي از شاهان تيموري بنايي بر روي قبر وي ساخته ميشود و طبق کتيبه کاشيکاري شده در آرامگاه، بخشهايي از بنا در دوره شاه طهماسب اول صفوي و سلطان حسين صفوي به مجموعه اضافه و بخشهايي نيز مرمت ميگردد.
امامزاده محروق کيست؟
براساس اسناد تاريخي، زيد يکي از فرزندان امام زين العابدين (ع) بوده است. وي چهار فرزند داشته که نام يکي از آنها محمد بوده و گفته ميشود محمد محروق يکي از آنها بوده است. محمد بن زيد در قيامي بر عليه حاکم وقت خراسان شرکت داشته و توسط مخالفانش کشته ميشود. بعد از کشته شدن، بدن وي را آتش ميزنند و خاکسترش را در محله تلاجرد دفن ميکنند. با توجه به اينکه محروق به معني «سوخته شده» است، به محمد بن زيد لقب محروق دادهاند.
طبق روايات ديگر، امامزاده محروق در سال دويست هجري قمري به شهادت ميرسد و زماني که امام رضا (ع) به دستور مامون عازم خراسان بوده، به آرامگاه وي رفته و ايشان را زيارت ميکنند. به همين دليل اين مکان يکي از مهمترين قدمگاههاي رضوي در نيشابور به شمار ميرود.
معماري آرامگاه امامزاده محروق
بناي آرامگاه همانطور که گفته شد چندين بار در طول تاريخ مرمت و بازسازي شده است. بناي اوليه آرامگاه در زمان سلجوقيان ساخته شد و با حمله مغول به نيشابور اين بنا به طور کامل ويران شد. بعدها در زمان تيموريان بناي حاضر بر روي آرامگاه ساخته ميگردد. در زمان صفويان بناي آرامگاه بارها مرمت و بخشهايي مانند درب ورودي آرامگاه به بنا اضافه ميگردد. کاشيکاريهاي ايوان اين بنا به عنوان دومين کاشيکاري نفيس در معماري ايران (رتبه اول متعلق به کاشيکاري شيخ لطف الله اصفهان است) شناخته ميشود. در کاشيکاريهاي امامزاده محروق طرحهاي زيباي اسلامي و ايراني مانند بته جقه، گل و گياهان در هم تنيده ديده ميشود.
با توجه به اينکه اين مجموعه مدفن دو شخص است، بنا داراي دو گنبد است. گنبد امامزاده محروق داراي ساقهاي بلندتر از گنبد امامزاده ابراهيم است. بنا همچنين يک ايوان بزرگ رو به شمال با کتيبه دارد و کف بنا از محوطه اطراف بلندتر است و در مقابل آن نيز نرده سنگي قديمي قرار دارد.
سخن نهايي
در نزديکي آرامگاه امامزاده محروق امکانات رفاهي از جمله پارکينگ، بازار خريد، سرويس بهداشتي و اقامتگاه براي آسايش گردشگران و زائران وجود دارد. آرامگاه در مجاورت مقبره خيام قرار دارد. اگر در بازديدتان از نيشابور از آرامگاه امامزاده محروق بازديد داشتهايد، براي ما از تجربههايتان بگوييد.
بازار