تثبیت اراضی، کلید راهگشای مهار گردوغبار در استان بوشهر

صدا و سيما

بروزرسانی 1403/04/10 - 11:0

تثبیت اراضی، کلید راهگشای مهار گردوغبار در استان بوشهر

صدا و سیما/ عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر گفت: اولویت تثبیت اراضی با حساسیت زیاد، کلید راهگشای موفقیت در عملیات اجرایی مهار کانون‌های ریز گرد و ماسه‌های روان است.

غلامرضا راهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر اظهار داشت: وجود رسوبات باد رفتی، تپه‌های ماسه‌ای و شن‌زار‌هایی که در مناطق مختلف این استان وجود دارد باعث تشدید پدیده گرد و غبار شده است.
وی افزود: فرسایش بادی در اثر باد‌های محلی با گستره اندک و با شدت‌های معمول (باد‌های با سرعت زیر ۵۰ کیلومتر بر ساعت) رخ‌داده درحالیکه گرد و غبار در اثر جریانات جوی منطقه‌ای که دارای تداوم و شدت بالایی هستند انجام می‌شود.
راهی افزود: در فرایند فرسایش بادی ذرات بیشتر در ارتفاع زیر ۲ متر جابجا شده و تنها اندکی از ذرات به‌صورت غبار محلی قابل‌مشاهده هستند، اما در پدیده گرد و غبار حرکت ذرات به‌صورت عمودی به تراز‌های میانی جو حرکت و تا ارتفاع پنج کیلومتر از سطح زمین قابل‌مشاهده بوده و می‌توانند حتی به‌صورت بین‌قاره‌ای حرکت کنند.
وی یادآور شد: در پدیده فرسایش بادی به دلیل بزرگی قطر ذرات پدیده تعلیق کوتاه مدت است درحالیکه در پدیده گرد و غبار مدت زمان تعلیق به شدت افزایش یافته و طولانی مدت است.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گفت: به‌منظور اندازه گیری فرسایش بادی، نمونه‌برداری از ۲۲ کانون مورد نظر از هفت شهرستان بیابانی استان بوشهر انجام گرفت.
وی ادامه داد: این مناطق شامل کانون شهرستان بوشهر با مساحت۵۷ هزار و ۹۱۳ هکتار، کانون‌های بویری با مساحت ۶ هزار و ۵۱۵ هکتار و کانون ابوالفیروز با مساحت ۱۰هزار و ۶۷۳ هکتار دشتستان، دشتی با مساحت۲۸ هزارو ۱۲۳، ۲۳ هکتار و دیر با مساحت ۱۱ هزار و ۸۵۲ هکتار است.
راهی افزود: شهرستان تنگستان نیز دارای کانون‌های گرگور با چهار هزار و ۷۲۵ هکتار و عالیشهر با مساحت ۲ هزار و ۸۵۴ هکتار و کانون چاه پیر با مساحت یک‌هزار و ۳۴۹ هکتار و گناوه دارای کانون‌های رود شور به مساحت هفت۳۱۲ هکتار شامل تونل ۱۹ و کانون ریگ با مساحت ۷۸۵ هکتار شامل تونل ۲۰ است.
وی گفت: بر اساس نتایج به دست آمده فرسایش بادی بطور معمول در مناطق خشک و نیمه‌خشک با پوشش رویشی خیلی کم و عدم محافظت از خاک رخ می‌دهد.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر افزود: در این مناطق حساس دارای پوشش گیاهی ضعیف‌تر، شاخص خشکی شدیدتر و فرسایش‌پذیری خاک نیز بیشتر از مناطق دیگر درنتیجه پوسته خاک ضعیف‌تری تشکیل‌شده است.
راهی اضافه کرد: پوشش گیاهی بسیار ضعیف و با تغییرات ناچیز سالیانه ازیک‌طرف و از طرف دیگر شرایط آب و هوایی استان بوشهر به‌عنوان مهم‌ترین عوامل مؤثر در فرسایش بادی منطقه شناخته شده است.
وی یادآور شد: دشت‌های متعدد کوچک و بزرگ واقع در این منطقه از کشور به‌طور عمده از نهشته‌های آبرفتی و رسوبات ریزدانه اطراف رودخانه‌مند و سواحل دریا و قرارگیری سایت‌های پرورش میگو پوشیده شده است که بستر مناسبی برای تبدیل شدن به کانون‌های فرسایش بادی و گرد و غبار به شمار می‌رود.
راهی گفت: فرسایش بادی و هجوم ماسه‌های روان به تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی و همچنین بروز و ظهور پدیده گرد و غبار در کشور‌هایی مانند ایران از مهم‌ترین مصادیق بیابان زایی و از چالش‌های مهم قرن حاضر به شمار می‌رود.
وی اظهار داشت: در این راستا شناخت نقاط برداشت یا منشا تپه‌ها و پهنه‌های ماسه‌ای کشور مهم‌ترین پیش‌نیاز مقابله با فرسایش بادی و در ادامه آن تعیین اولویت‌های اجرایی در چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور به شمار می‌رود.
راهی افزود: استان بوشهر با مساحت حدود ۲۵ هزار و ۳۶۰ کیلومترمربع که به‌صورت نوار باریکی در کنار خلیج‌فارس واقع‌شده و جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور محسوب می‌شود ۴۱۹ هزار و ۸۳۷ هکتار از مساحت کل استان را مناطق بیابانی تشکیل می‌دهد.