نگین تالابهای ایران در آستانه خاموشی مطلق

فارس/ بیش از یک دهه است زنگ خطر نابودی تالاب بینالمللی انزلی به صدا درآمده و این تالاب بهعنوان ابرچالش زیستمحیطی، نگاههای نگران بسیاری را به خود جلب کرده و با عبور از وعده بیسرانجام مسئولان، اکنون احیای تالاب انزلی بهعنوان اولویت بار دیگر روی میز مسئولان قرار گرفته است.
تالاب بینالمللی انزلی بهعنوان یکی از مهمترین و زیباترین تالابهای کشور، امروز با چالشهای زیستمحیطی متعدد مواجه شده و نیازمند توجه جدی و اقدامات هماهنگ در سطح ملی و محلی است.
این تالاب ۲۰ هزار هکتاری که سالها میزبان دهها گونه جانوری و گیاهی و از مقاصد مهم گردشگری و طبیعی کشور بوده، در سالهای اخیر با تهدیداتی نظیر ورود فاضلابهای شهری و صنعتی، رسوبگذاری گسترده، گسترش گیاهان مهاجم مانند سنبل آبی و آزولا، و کاهش یکمتری تراز آب دریای خزر مواجه شده است.
کاهش عمق تالاب که در گذشته تا ۸ متر نیز میرسید، اکنون در برخی نقاط به کمتر از 2 متر رسیده است.کارشناسان محیطزیست پیشتر عمر مفید این تالاب را حدود ۳۵ سال برآورد کرده بودند، اما با شدتگرفتن تهدیدات زیستمحیطی، نگرانیهایی درباره خشکشدن زودهنگام آن مطرح شده است.
ورود فاضلاب از هفت شهر و روستاهای اطراف، رشد بیرویه جلبکها، استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی و ساختوسازهای غیرکارشناسی نیز به این شرایط دامن زدهاند.
به نظر میرسد که اوضاع بحرانی تالاب در کنار پیگیری چند سال اخیر مسئولان استانی و نمایندگان مردک در مجلس شورای اسلامی، منجر به سفر شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور به استان گیلان شد.
انصاری در سفر هفته گذشته خود ضمن بررسی میدانی وضعیت تالاب، در جلسات شورای اداری و کارگروه احیای تالاب انزلی شرکت کرد.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور با اشاره به تهدیدات فعلی، تأکید کرد که «با وجود شرایط موجود، هنوز هم امکان اقدامات مؤثر برای احیای تالاب وجود دارد. با پیگیری مداوم و اجرای دقیق برنامهها، میتوان به بهبود شرایط تالاب در سالهای آینده امیدوار بود.» انصاری بیان کرده که «برنامهای جامع با افق هفتساله برای مدیریت تالاب انزلی تدوین شده که اجرای آن به همکاری مجموعهای از دستگاهها از جمله وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، شهرداریها و دهیاریها وابسته است.»
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست معتقد است که بسیاری از مشکلات فعلی تالاب ناشی از اقدامات خارج از محدوده تالاب بوده و تأکید کرد که «تکمیلنشدن طرحهای فاضلاب، ضعف در مدیریت پسماند، اجرا نشدن پروژههای آبخیزداری در بالادست و عدم کنترل گونههای مهاجم از جمله دلایل وضع موجود است. برای بهبود وضعیت تالاب، باید این مشکلات در بیرون از آن نیز برطرف شود.»
مسئولان استانی ضمن تأکید بر ضرورت حمایت مالی دولت برای اجرای طرحهای احیایی، اعلام کردند که با ادامه روند فعلی، زندگی در شهرستانهای بندر انزلی، صومعهسرا و رشت در سالهای آینده با مشکل مواجه خواهد شد.