حیات کشاورزی غرب سمنان در گیر و دار تأمین حقابه از حبله‌رود

ایرنا/ شهرستان گرمسار و آرادان در غرب سمنان، با وجود برخورداری از تنها رودخانه دائمی استان «حبله‌رود»، طی سال‌های اخیر با بحران کم‌آبی مواجه شده است. این روزها تامین نشدن حقابه بخش کشاورزی از حبله‌رود ناشی از برداشت‌ها در بالادست، تهدیدی جدی برای حیات کشاورزی و معیشت بهره‌برداران این منطقه تبدیل شده است.

«حبله رود» تنها رودخانه دائمی استان سمنان و مهم‌ترین منبع آبی برای تامین آب کشاورزی مردم غرب استان سمنان در شهرستان‌های گرمسار و آرادان است که در سال‌های اخیر میزان آب آن به شدت کاهش یافته و کشاورزی منطقه در معرض خطر قرار گرفته است؛ اما خشکی حبله‌رود تنها به سبب کاهش نزولات جوی نیست، بلکه عوامل انسانی با برداشت‌های غیرمجاز در بالادست این رودخانه در این موضوع دخیل هستند.

---

بازار

---

حبله رود رودخانه ای به طول حدود ۲۴۰ کیلومتر از کوه‌های شمالی فیروزکوه در استان تهران سرچشمه می‌گیرد و مسیر نهایی آن غرب استان سمنان است.

حبله رود در سالیان گذشته پرآب بود و منطقه ای جذاب برای گردشگران و تفریح تعطیلات آخر هفته مردم غرب استان سمنان محسوب می‌شد. بعد از خشکسالی‌های متوالی و کاهش نزولات آسمانی، این رودخانه رفته‌رفته و روز به روز تحلیل رفت؛به گونه‌ای که حتی در برخی از روزهای سال کاملا خشک می شود و در برخی روزها اگر باران نصیب مردم این منطقه شود، رودخانه به مانند یک جویبار کوچک آب روانه می‌شود.

مصیبت برداشت‌های نامتعارف در بالادست حبله‌رود

شرایط اقلیمی و تغییرات آب و هوایی، به همراه برداشت‌های نامتعارف آب در بالادست، مانع از رسیدن حقابه قانونی مردم گرمسار و آرادان می شود. کشاورزی که در این منطقه به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد و تامین معیشت مردم شناخته می‌شود، اکنون در چنبره این بحران، به شدت آسیب‌پذیر شده است.

برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و سطحی، علاوه بر تهدید منابع آبی، موجب کاهش کیفیت زمین‌های زراعی و کاهش محصولاتی چون گندم، جو و محصولات باغی شده است.

شهروندان این منطقه با ابراز نگرانی از این وضعیت، بر لزوم پیگیری و برنامه‌ریزی اصولی از سوی مسوولان تاکید می‌کنند. آنها خواستار تامین حقابه واقعی خود از حبله‌رود و نظارت بر برداشت‌های آبی در بالادست هستند. بههمین منظور لازم است تا ساز و کارهایی منسجم برای مدیریت منابع آبی ایجاد شود تا ضمن حفاظت از محیط زیست، حقوق قانونی مردم شهرستان نیز تامین شود.

عواقب زیستی‌محیطی کم‌آبی

رفع مشکل حقابه مردم این منطقه نیازمند همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی، نهادهای قضایی و مقام‌های مسوول محلی است و دستگاه قضایی به عنوان نهاد ناظر و مدافع حقوق مردم، می‌تواند با اتخاذ تدابیر موثر و نظارت بر تخلفات موجود، نقش اساسی در جلوگیری از برداشت‌های غیرقانونی و همچنین تعیین مجازات‌های مناسب برای متخلفان ایفا کند.

تداوم این نوع برداشت‌ها نه تنها باعث کاهش منابع آبی می‌شود، بلکه می‌تواند عواقب زیست‌محیطی وخیمی را به دنبال داشته باشد که برای نسل‌های آینده خطرساز خواهد بود.

ضرورت ورود دستگاه قضا

بر اساس گزارش‌های میدانی، تعدادی از بهره‌برداران در بالادست به صورت غیرمجاز اقدام به تصرف حریم رودخانه کرده‌اند و با برداشت‌های بی‌رویه آب به منابع طبیعی آسیب می‌زنند. این تخلفات مستلزم نظارت و برخورد جدی از سوی نهادهای مربوطه، به ویژه دستگاه قضایی و نهادهای‌حفاظتی است.

در این راستا، مسوولان شهرستان گرمسار و استان سمنان می‌بایست با همکاری مراکز آب منطقه‌ای و سایر نهادهای ذی‌ربط، اقداماتی قاطع را برای برخورد با تخلفات و حفاظت از منابع آبی در دستور کار قرار دهند. اجرای برنامه‌های آموزشی و آگاه‌سازی برای کشاورزان در مورد اهمیت حفظ منابع آبی و معیارهای برداشت مجاز و مصرف بهینه آب می‌تواند به کاهش این تخلفات کمک کند.

در نهایت، اهتمام مسوولان و نظارت قوی بر فعالیت‌های مرتبط با برداشت آب و حریم رودخانه، نه تنها برای تامین امنیت آبی شهرستان گرمسار ضروری است، بلکه در راستای حفظ محیط زیست و جلوگیری از بروز بحران‌های بیشتر،بسیار اهمیت دارد.

آخرین خبر سمنان در اینستاگرام :
https://instagram.com/semnan_today