خطر تخریب دکه‌های مطبوعاتی اراک و تجمعی برای حفظ ارزش‌های فرهنگی

ایرنا/ روز گذشته (شنبه)، دکه‌داران مطبوعاتی اراک با برگزاری تجمعی آرام و منظم در مقابل استانداری، به اخطاریه شهرداری برای جمع‌آوری دکه‌هایشان واکنش نشان دادند. این فعالان فرهنگی که سال‌ها عمر خود را در خدمت به مطبوعات گذرانده‌اند، از نبود حمایت‌های لازم و خطر نابودی منبع درآمد خود ابراز نگرانی کردند. در پی این تجمع، مسئولان استانداری وعده پیگیری وضعیت دکه‌داران را دادند.

صبح امروز یکشنبه بود که یکی از دکه‌داران مطبوعاتی قدیم اراک سراسیمه به دفتر خبرگزاری مراجعه کرد و مستاصل گفت شهرداری قصد تخریب آشیانه ارتزاق آن‌ها را کرده است و خبر از تجمعشان مقابل استانداری داد.

---

بازار

---

به دستور رییس خبرگزاری با او همراه شدم و این را نه صرفا یک کار رسانه‌ای که وظیفه خود در دفاع از حقوق افرادی می‌دانستم که سال‌های عمر خود را به چیدمان مطبوعات در دکه‌ها و ذوقشان از فروش یک کار فرهنگی گذرانده بودند.

دکه داران که مقابل استانداری تجمع کردند معتقدند که شهرداری رسالت رسانه‌ای خود را فراموش کرده است.

محمود حقدادی که حدود ۲۵ سال کار دکه‌داری مطبوعاتی انجام می‌دهد، معتقد است شهرداری اراک رسالت رسانه‌ای خود را فراموش کرده که شبانه قصد تخلیه این دکه‌ها را دارد و می‌گوید: من یک نخ سیگارم در دکه مطبوعاتی نمیفروشم، نزدیک ۳۰ سال است که نمایندگی روزنامه اطلاعات را دارم و زندگی کردن با کاغذهای روزنامه و روزنامه‌خوان‌ها را عاشقانه تا امروز ادامه داده‌ام.

وی افزود: اصلا این کار من، حرفه من، زندگی من است مگر می‌شود یک شبه یک نفر را از تمام داشته‌اش جدا کرد. اگر به یک مسئول، همان شهردار اراک بگویند کارت تعطیل و هرچه فعالیت داشته‌ای تمام شد و بدون بیمه و هیچ سنوات و مزایایی خداحافظی کن و برو، می‌تواند چنین شرایطی را بپذیرد؟

هفته گذشته در نشست شورای شهر این مسئله مطرح و قرار شد شهرداری با دکه‌داران رایزنی‌هایی داشته باشد، یک هفته زمان گذشت و برگه اخطاریه تخلیه بدون هیچ توضیحی به دست دکه‌دارن رسید، برای برخی مهلت ۲۴ ساعته و بخشی دیگر ۴۸ ساعته در نظر گرفته شده است.

داراب بیات بیش از ۴۰ سال است کار مطبوعاتی و دکه‌داری انجام می‌دهد، تقریبا همه فعالین عرصه رسانه و مطبوعات با این چهره آشنا هستند و دیدن این فرد در وضعیت کنونی به عنوان یک چهره مطبوعاتی ناراحت کننده است، او با اشاره به سابقه فعالیتش می‌گوید: کار مطبوعاتی و دکه‌داری مطبوعات زمانی رونق زیادی داشت، امروز از رونق گذشته خبری نیست، اما همین جرگه حیات کوچک هم باید حفظ شود.

وی تصریح کرد: شاید برخی از همکاران دکه‌دار برای جبران کسری درآمد خود اقلام خوراکی هم به فروش برسانند، اما در کنار این اقلام مجله و روزنامه هم به نمایش گذاشته‌اند و همین که شهروندان در حال تردد و نگاهی به تیتر روزنامه و مجله بیندازند و تعدادی هرچند محدود این اقلام فرهنگی را بخرند باز بهتر از خاموش شدن چراغ دکه‌های مطبوعاتی است.

امین‌اله عی‌قرلو، پیرمردی سالخورده که ۳۵ سال دوران جوانی و میان‌سالی را در دکه روزنامه فروشی سپری کرد، او عاجزانه صحبت می‌کند و تخریب دکه‌اش را کمتر از گرفتن جان زندگی‌اش نمی‌داند و می‌گوید: سکته قلبی کرده‌ام، دختر ۳۵ ساله‌ام معلول است و هزینه‌های درمانش کمرم را خم کرده، همسرم بیمار و پسرم بیکار است و روزها در دکه روزنامه‌فروشی به من کمک می‌کند.

وی توضیح داد: بیمه ندارم، پشتوانه امرار معاش هم ندارم، دلم خوش است که ۳۵ سال کار رسانه‌ای و فرهنگی انجام داده‌ام آخر این سال‌ها هم یک دکه شد که شهرداری میل به تخریب آن را دارد و حالا من مانده‌ام با مخارج گران زندگی.

سجاد حسین‌آبادی دیگر دکه‌دار مطبوعاتی نبود برنامه‌ای مناسب برای حمایت از این صنف را یک چالش جدی تلقی می‌کند و می‌گوید: شهرداری باید موضوع جایگزین برای دکه مطبوعاتی‌هایی که محل درآمدشان این دکه‌ها است را در نظر می‌گرفت، اینکه قصد ساماندهی و زیبایی مبلمان شهری مطرح می‌شود خیلی جمله شیکی است، اما به چه قیمت؟ به قیمت نابودسازی کانون ۳۲ دکه‌دار که ۳۲ خانواده است؟

حمید خان‌محمدی نیز معترض نسبت به صدور اخطاریه توسط شهرداری اراک، می‌گوید: بهتر بود شهرداری با اهل مطبوعات کار فرهنگی نشستی ترتیب می‌داد، چاره‌اندیشی می‌کرد، دلجویی در نظر می‌گرفت نه اینکه در اقدامی شتابزده نقشه برداشتن دکه‌های مطبوعاتی را بکشد.

وی تاکید کرد: سال‌هایی که همکاران دکه‌های مطبوعاتی را در اختیار داشتند برای نگه‌داری، برق‌کشی، رنگ‌کاری و بسیاری دیگر اقدامات از جیب خود هزینه کرده‌اند و با همان هزینه اگر در آن سال‌ها پراید خریداری می‌شد امروز سرمایه مناسبی دراختیار داشتند نه اینکه بعد از عمری کار فرهنگی با جیب خالی و بدون پشتوانه دکه را از آن بگیرند.

حین انجام این گفت‌وگوها بودیم که از استانداری درخواست شد نمایندگان دکه‌دارها به داخل مراجعه و مشکل از مراجع مرتبط پیگیری شود. با نمایندگان همراه شدم و به طبقه مربوط به امور سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مراجعه کردیم ابتدا دفتر معاون و بعد از آن کارشناس.

حدود ۲۰ دقیقه سپری شد، فکر آن‌هایی بودم که زیر برق آفتاب و گرمای هوا منتظر بیرون از ساختمان استانداری ایستاده بودند، از مسئول سنجش رضایت مردم از کارکنان دولت که باتوجه به تماس‌ها مشخص شد در حال پیگیری کار معترضین است پرسیدم تا چه زمانی باید منتظر ایستاد که پاسخ داد مشخص نیست و نماینده شهرداری برای این موضوع میهمان دارد و مراجعه او به استانداری زمان می‌برد.

خونسردی این مسئول از بی‌تفاوتی نسبت به انتظار حدود ۴۰ نفر کلافه‌ام کرد و دوباره به دفتر معاون سیاسی‌، امنیتی و اجتماعی مراجعه کردم که با نماینده شهرداری تماس و ملزم شد در سریع‌ترین زمان به استانداری مراجعه داشته باشد و همین حین با مدیرکل دفتر امور سیاسی، انتخابات و تقسیمات کشوری هم‌کلام شدیم که با وجود نبودن این قضیه در حیطه مسئولیت، این موضوع را پیگیری و قول همکاری داد.

بعد از پیگیری‌های مذکور نوبت به شهرداری اراک رسید، با پیمان عین‌القضات رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر اراک تماس گرفتم که در نشستی حضور داشت و پاسخ کوتاهی به صورت پیامک انتقال داد: "سلام از آنجا که اجرای قانون و ساماندهی دکه‌ها و فروشگاه‌های موقت سطح شهر باید طبق اصول زیباسازی و رعایت مقررات باشدلذا اصلاح امور در دستورکار شهرداری است"

وی در پیامی دیگر افزود: "ازطرفی توزیع و انتشار روزنامه‌ها و مجله و در برخی مواقع کتب از طریق برخی دکه‌ها صورت می‌گیرد و اجرای این طرح نباید به این چرخه فرهنگی صدمه بزند و فعالان دکه‌ها که سال‌ها زحمت توزیع نشریات را به عهده دارند و از کمترین حمایت‌ها برخوردار شدند آسیب نبینند لذا به شهرداری ابلاغ شده ضمن رعایت قانون به این صنف کوچک، اما اثرگذار توجه ویژه شود."

این پاسخ کامل و شفاف نبود هنوز تکلیف ادامه شغل دکه‌دارانی که اغلب آن‌ها به جز این شغل مهارت دیگری ندارند و از طرفی سالمند هستند برای این خبرگزاری مبهم بود به همین دلیل برای پاسخی روشن و حمایتی قاطع از این افراد صبح یکشنبه پیگیری این مسئله ادامه پیدا کرد. حدود هفت مرتبه با رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر تماس گرفته شد که پاسخ تکمیلی این عضو شورا به عنوان نماینده مردمی دریافت شود که موفق به صحبت با او نشدم و بعد از آن از بخش‌های مختلف شهرداری پیگیری انجام که در نهایت معاون خدمات شهری شهرداری اراک از این موضوع مطلع و خود با خبرگزاری تماس گرفت.

داود نصرالهی معاون خدمات شهری شهرداری اراک در این خصوص توضیح داد: در مقطعی حدود ۳۰ سال قبل یعنی اوایل شروع فعالیت شورای شهرها، دکه‌های مطبوعاتی تعبیه و به صورت اجاره‌ای در اختیار افراد متقاضی قرار گرفت و تعدادی از این دکه‌ها نیز مربوط به ۴۰ سال قبل بودند که با این طرح ساماندهی شد. حدود ۱۵ سال اجاره بها پرداخت و بعد از آن هیچ اجاره‌ای به شهرداری پرداخت نشد و در واقع ۱۵ سال است که این دکه‌ها بلاتکلیف هستند.

وی تاکید کرد: مکان دکه‌های اراک امروز جانمایی مناسبی ندارد و بخشی از آن‌ها باید جابه‌جا شوند چراکه برای عابرین پیاده مزاحمت ایجاد می‌شود، از طرفی نمیا دکه‌ها نیز فرسوده و قدیمی شده و منظر شهری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. موضوع دیگر عرضه مطبوعات در این مکان‌ها است که باتوجه به ظاهر دکه نه تنها ترغیب کننده نیست بلکه می‌توان گفت یک ضد تبلیغ برای معرفی مطبوعات است و بیننده رغبت نمی‌کند به سمت جایگاه مطبوعات این دکه‌ها حرکت کند.

نصرالهی با بیان اینکه مسئله دیگر اجاره دادن یا حتی فروختن دکه به غیر است که تعدادی درگیر این موضع هستند در صورتی که مالک نبودند و حق این اقدام را نداشتند، گفت: همه این موارد باعث شد شهرداری طرح ساماندهی دکه‌ها را در دستور کار قرار دهد که واگذاری در چارچوب قانون و از طرفی جانمایی مناسب و ظاهر دکه‌ها نیز بروزرسانی شود. طرح‌های اولیه تهیه شده است و حتی این آمادگی وجود دارد که با خود دکه‌داران رایزنی، طرح‌های پیشنهادی معرفی و خدشان انتخاب کنند و در نهایت مکان جدید به آن‌ها در قالب قرارداد مشخص واگذار می‌شود.

باتوجه به اینکه در برخی موارد دکه تغییر کاربری و به جای مطبوعات به سوپرمارکت تبدیل شده است در سازوکار جدید افراد باید از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه مطبوعات مجوز دریافت که مشخص شود دکه صرفا به کار مطبوعاتی می‌پردازد.

وی در پاسخ به توضیح ایرنا، که برخی از این دکه‌داران سالخورده و گرفتن مجوز خود یک چالش برای آن‌ها است و از طرفی مخارج زندگی با عرضه مطبوعات به تنهایی پاسخگو نیست و نیاز به فروش برخی از اقلام وجود دارد از طرفی تعطیلی تا زمان ساماندهی نیز به معنای قطع درآمد برای آن‌ها است و این افراد احتمالا توانایی مالی برای پرداخت اجاره بها سنگین را ندارند، می‌گوید: امتیازهایی برای بحث درآمدزایی در نظر گرفته می‌شود که دکه‌های جدید صرفا به عرضه مطبوعات محدود نشود، در بحث اخذ مجوز شرایط افراد قطعا در نظر گرفته می‌شود که با کمترین مشکل این اقدام انجام شود، تا زمان آماده شدن دکه‌های جدید مکان فعلی این افراد تعطیل نمی‌شود و قضیه تخلیه منتفی است و مبلغ اجاره بها برای شهرداری ملاک نیست و صرفا در نظر گرفتن چارچوب قانونی اهمیت دارد. این قول را میدهم که برای این افراد و امرار معاش آن‌ها مشکلی ایجاد نشود و مطمئن باشند شرایطشان بهتر خواهد شد.

باید بپذیریم که برخی مشاغل آسیب‌پذیر هستند و قطعا پیش از هر اقدامی باید جوانب کار بررسی شود که خانواده‌ها با چالش مواجه نشوند و طرح‌هایی مانند در نظر گرفتن کافه‌های کوچک خیابانی با محوریت دکه‌های بروز و نمایش مطبوعات در این فضا به شکلی نوین و روزآمد شاید راهکاری باشد که هم به افزایش درآمد این افراد کمک کند و هم ترغیب کننده مردم برای خوانش مطبوعات و درنگی آرامش از فضای مجازی باشد و بسیاری از این طرح‌ها برای ساماندهی مناسب وجود دارد که نیاز به کار کارشناسی و کشف آن است.

آخرین خبر استان مرکزی در اینستاگرام :
https://instagram.com/markazi_today