مردم بیسهم، بخش خصوصی در سود؛ ماجرای «طلای سفید» بجنورد چیست؟

ایرنا/ پروژه تجاری و تفریحی «طلای سفید» که قرار بود نگین توسعه شهری در قلب بجنورد باشد، پس از گذشت بیش از یک دهه از آغاز عملیات اجرایی همچنان با ابهامات زیادی در نحوه مدیریت، شفافیت مالی و سهمبری عمومی مواجه است، طرحی که به باور برخی از اعضای شورای شهر، بیشتر به نفع سرمایهگذار خصوصی تمام شده و مردم از منافع آن بیبهره ماندهاند.
عملیات ساخت بخش شرقی مجتمع طلای سفید در سال ۱۳۹۲ آغاز شد و در سال ۱۳۹۹ به بهرهبرداری رسید.
این مجموعه که در یکی از نقاط مرکزی و پررفتوآمد شهر بجنورد واقع شده، دارای حدود ۵۰۰ واحد تجاری در فضایی به مساحت ۵۰ هزار مترمربع است و بخشهایی چون رستوران، فودکورت، سینما، شهربازی و هتل نیز در دل آن جای گرفتهاند.
در ابتدای کار، از این پروژه بهعنوان یک الگوی موفق مشارکت عمومی–خصوصی یاد میشد، اما به مرور زمان، روند رسیدگی به مسائل حقوقی، اداری و مالی آن به یک «سریال فرسایشی» تبدیل شد؛ سریالی که به گفته یکی از اعضای شورای شهر، نه پایانی برای آن متصور است و نه پاسخ شفافی درباره سهم مردم.
منافع عمومی در سایه ابهام
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد در گفتوگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مردم از این پروژه بیسهم ماندهاند، در حالی که بخش خصوصی شریک است و از سود بهرهمند میشود، جایگاه شهرداری و منافع عمومی مشخص نیست. این تأخیرها، ناشی از کمکاری و نبود پیگیری جدی از سوی نهادهای مرتبط است.
اعظمالسادات افشینفر با ابراز تاسف از وضعیت بلاتکلیف طرح، خاطرنشان کرد: سهم مردم در این پروژه نه در مرحله ساخت و نه در مرحله بهرهبرداری دیده نشده است، در حالی که فضا و زیرساخت از شهر گرفته شده، عایدی آن به طور شفاف بازنگشته است.
پرسش مهمی که این روزها در فضای مدیریت شهری بجنورد مطرح است، نقش و مسئولیت نهادهایی مانند شهرداری، شورای شهر و حتی فرمانداری در پیگیری شفافسازی این پروژه است.
در حاشیه پروژه، مشکلاتی دیگر
علاوه بر بلاتکلیفی وضعیت پروژه طلای سفید، افشینفر از مسئلهای دیگر هم پرده برداشت؛ گسترش بیرویه واحدهای تجاری بدون مجوز در شهر.
وی با اشاره به وضعیت نگرانکننده برخی معابر مانند بلوار خلیج فارس گفت: این واحدها بدون مجوز در حال فعالیت هستند و به مرور به الگویی برای بینظمی شهری تبدیل میشوند. این پدیده هم در شکل معماری شهری آسیبزاست و هم در حوزه اقتصادی رقابت ناعادلانه ایجاد میکند.
عضو شورای شهر بجنورد تأکید کرد: باید پروانههای فعالیت این واحدها بررسی و در صورت لزوم با آنها برخورد قانونی شود و بیتوجهی به این مسائل، مدیریت شهری آینده را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
ضرورت بازنگری در مشارکتهای شهری
ماجرای طلای سفید تنها یک نمونه از چندین پروژه مشارکتی در شهرهای متوسط کشور است که با نبود شفافیت، ضعف نظارت، و فقدان سازوکارهای تضمینکننده منافع عمومی مواجه هستند.
تحلیلگران شهری معتقدند اگر شهرداریها به صرف تأمین منابع مالی به هر مشارکتی تن دهند، در نهایت بار سنگین نارضایتی مردم و آسیب به اعتماد عمومی را نیز باید تحمل کنند.
طرحی که قرار بود نمونهای از توسعه هوشمند شهری باشد، اکنون در سایه بیاطلاعی و سکوت نهادهای مسئول به مثالی برای ناکارآمدی مشارکت تبدیل شده است.
اگر شهرداری بجنورد و شورای شهر نتوانند پاسخ شفافی درباره منافع مردم در این پروژه ارائه دهند، بیاعتمادی عمومی به مشارکتهای بعدی نیز محتمل خواهد بود.
«طلای سفید» در ظاهر درخشان است، اما اگر شفافیت، پاسخگویی و عدالت در اجرای آن نادیده گرفته شود، تنها سودش در چیب مالک می رود.
بجنورد مرکز خراسان شمالی با ۲۳۰ هزار نفر جمعیت در شمال شرق کشور واقع است.