شور حسینی دامغانیها با «طوق جامه کردن» آیینی با ۲ قرن قدمت

ایرنا/ آیین ۲۰۰ ساله «طوق جامه کردن» با حضور عزاداران حسینی و هیاتهای شرکتکننده دامغان از امروز چهارشنبه همزمان با ششم محرم در حسینیه اعظم حضرت ابوالفضل(ع) این شهر آغاز شد و تا روز دهم محرم ادامه دارد.
آیین «طوق جامه کردن» یکی از اصلیترین آیینهای ماه محرم در شهرستان دامغان است که سابقه برگزاری این آیین به بیش از ۲۰۰ سال میرسد.
«طوق جامه کردن» در لغت در بعضی موارد «طوق جامع کردن» نیز بیان شده است، زیرا طوقها به طور معمول از نقاط مختلف محلهها جمع آوری و در حسینیه جمع میشود، اما اصطلاح صحیح تر و درست تر همان «جامه کردن» به معنای با پارچه پوشاندن است.
طبق رسم گذشتگان، حسینیهای که در آن طوق جامهدار میشد به صورت کتبی و با ارسال دعوتنامهای از تکیهها و دستههای عزاداری شهر دعوت میکرد که در برنامه شرکت کنند. حسینیهها نیز این دعوت را میپذیرند و با دسته ای از عزاداران خود در برنامه حضور پیدا میکنند.
این آیین معنوی و سنتی از صبح روز ششم محرم آغاز شد و تا روز یازدهم ادامه دارد که در پی آن یکی از باشکوهترین آیینهای محرم در دامغان برگزار میشود.
در ابتدای برگزاری این آیین، از صبحدم ابتدا دستهای با طبل، سنج و شیپور به داخل حسینیه وارد شد و اعلام کرد که هیاتها در راه هستند و سپس دسته زنجیرزنی هیاتها با مداحی، سینهزنی و عَلَمهای خود در محل حسینیه حضور پیدا کردند.
ادای احترام با عَلَمها
هنگام ورود هیاتها، ابتدا علمهای هر هیات جلوی درِ حسینیه توقف و با خم شدن خود به حسینیه ادای احترام کردند و پس از کسب اجازه وارد شدند.
پس از آن هیاتهای عزاداری یک به یک وارد حسینیه شدند و آخرین هیات نیز طوقهای جامهشده را به صورت خوابیده و بر روی دست، وارد حسینیه کردند. ورود طوق ها به حسینیه همراه باسوگواری و ریختن اشک ماتم و ذکر «وای حسین(ع) کشته شد» همراه بود.
در گذشته، چوب طوقها از سر فلزی طوقها جدا بود و آن را بر روی طبقهایی قرار میدادند و روی آنها پارچههایی میانداختند سپس در زمان طوق جامه کردن، به همین شکل وارد حسینیه میشدند. هنگامی که روضه طوق خوانده میشد، چلّهها و چوبها را به هم متصل میکردند و پارچهها را به دور طوق میبستند.
آیینی از روز ششم تا دهم محرم با حضو ۱۵ هیات
این آیین در ۲ نوبت صبح و عصر از روز ششم محرم در هشت تکیه و حسینیه دامغان اجرا می شود و در روز دهم با حضور ۱۵ هیات عزاداری شهرستان از حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) آغاز و به فردوس رضا ختم میشود.
هیات های نقاط مختلف شهرستان دامغان با حضور اقشار مختلف به ویژه جوانان و نوجوانان در کنار نسلهای گذشته در این آیین حضور داشتند و در هر بار برگزاری، یک هیات میزبان هفت هیات دیگر شهرستان است.
شهر تاریخی و کهن دامغان دارای آیین های سنتی پر شور و ثبت ملیشده در ایام محرم است که از این بین میتوان به «آیین معنوی علمبندان» ، آیین مذهبی «شاطری جزن» ، «سنگ زنی روستای صالح آبادو» و «یازدهم محرم و اجتماع بزرگ عزاداران» دامغانی اشاره کرد.
همچنین آیین های با قدمت صدها ساله همچون «مکن ای صبح طلوع»، «طوق جامه کردن» و آیین کهن «ای دوستان ماه محرم آمده روستای جزن» در این شهرستان برگزار میشود.