خاموش اما زنده؛ فرش خودرنگ مهدیشهر

ایرنا/ سمنان - ایرنا - «فرش خودرنگ مهدیشهر» جلوه‌ای از شگرف‌کاری طبیعت و هنر بی‌بدیل دست بشر است که در تار و پودش، اصالت و هویت یک منطقه نقش بسته. حفظ این دست‌بافته متعلق به عشایر ایل سنگسری شهرستان مهدیشهر در استان سمنان میراثی نیازمند توجه برای ورود به زندگی روزمره و طراحی داخلی خانه‌هاست.

به گزارش ایرنا، «فرش خودرنگ مهدی‌شهر» از اصیل‌ترین فرش‌های دست‌باف جهان است که بافت آن فرآیندی سرشار از ظرافت و احساس و برخاسته از هنرهای دیرینه عشایر ایل سنگسر است.

---

بازار

---

در این هنر ناب فرشبافی از رنگ در تارو پودها خبری نیست. هر رنگی که به چشم می‌آید رنگ طبیعی تار و پود فرش است؛ گویی طبیعت رنگ خود را به دل فرش زیر پای شما آورده باشد.

در این نوع فرش عشایر ایل سنگسری رنگ تار و پودها به جای آنکه از رنگ‌های مصنوعی یا حتی رنگ‌های گیاهی ساخته شود، به طور مستقیم از طیف طبیعی بیش از ۱۳ رنگ پشم گوسفندان بومی نژاد سنگسری استخراج می‌شود.

بافندگان فرش خودرنگ، اغلب زنانی صبور و ماهر هستند که با دستان توانمند خود، بافندگی ذهنی و بدون نقشه رسمی را به شکل گره‌هایی متوالی و هماهنگ به تصویر می‌کشند، طوری که هر گره، نشان‌دهنده ساعت‌ها صبر، مهارت و عشق به هنر است.

این گره‌ها در آخر کار به فرشی بی‌همتا و زنده تبدیل می‌شود، این هنر همچنان در بین زنان عشایر ایل سنگسر زنده است، اما کم‌توجهی به این صنعت اصیل مانعی برای پویایی و رونق است و انتظار می‌رود مسوولان با راهبردهای مختلف از جمله ثبت در فهرست ملی به حفظ این میراث کهن کمک کنند.

استفاده از رنگ‌های طبیعی پشم، بدون مواد شیمیایی، باعث کاهش آلودگی و حفظ سلامت محیط زیست می‌شود و علاوه بر آن نبود رنگ‌های شیمیایی و افزودنی‌های مصنوعی، این فرش را برای استفاده در فضای خانه، به ویژه برای کودکان و افراد حساس، ایمن می‌سازد.

طیف طبیعی رنگ‌های فرش خودرنگ عشایر ایل سنگسر با نقوش منحصر به فرد خود حس آرامش و ارتباط با طبیعت را در دل فردی که بر روی این دست‌بافته گام می‌نهد، دوچندان می‌کند.

فرش خودرنگ عشایر ایل سنگسر در واقع بازتابی از هویت فرهنگی منطقه و میراث زنده‌ای از گذشتگان است و امروزه با ورود فرش‌های ماشینی و رنگ‌های شیمیایی، هنر اصیل خودرنگ در معرض فراموشی و از بین رفتن قرار گرفته است.

احیا و توجه به این هنر، به معنای حفظ یک بخش مهم از هویت فرهنگی، ارتقای اقتصاد محلی و حمایت از محیط زیست است و همچنین، با افزایش توجه جهانی به تولیدات پایدار و دوست‌دار طبیعت، فرش خودرنگ می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در بازارهای داخلی و بین‌المللی پیدا کند.

راهکارهای احیا و حفظ فرش خودرنگ عشایر سنگسر

آموزش در زمینه شناخت رنگ‌های طبیعی و انتقال مهارت بافت فرش خودرنگ با ایجاد کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای جوانان و علاقه‌مندان، تخصیص تسهیلات مالی، بیمه هنرمندان و ایجاد بازارهای فروش اختصاصی برای این دست‌بافته‌ دارای هویت تاریخی و فرهنگی، معرفی و تجاری‌سازی فرش خودرنگ مهدیشهر به عنوان محصولی بااصالت، پایدار و فرهنگی، همراه با بسته‌بندی جذاب، از راهکارهای حفظ و احیای فرش‌خودرنگ می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.

حمایت از دامداران محلی برای حفظ نژادهای بومی گوسفندان با طیف رنگی متنوع پشم، تشویق به استفاده از فرش خودرنگ در دکوراسیون مدرن در قالب همکاری با طراحان داخلی برای گنجاندن این دست‌بافته‌ در طرح‌های معماری و نمایش این هنر در قالب موزه‌ها و جشنواره‌ها برای افزایش آگاهی عمومی از دیگر راهکارهای احیای فرش‌خودرنگ است.

به گزارش ایرنا، فرش خودرنگ، نه تنها محصولی زیبا و طبیعی، بلکه نمایانگر فرهنگ، تاریخ و پیوند انسان با طبیعت است.

حفظ و احیای این هنر گامی موثر برای پایداری فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی است که می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای این هنر دیرپا رقم بزند و ثبت ملی این اثر می‌تواند گام نخست در حمایت از این هنر باشد.